Η γαλλική κυβέρνηση επιμένει στην ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης μέσω της «κοινωνικής μίσθωσης», ενός προγράμματος που επιδοτεί την απόκτηση ηλεκτρικών οχημάτων, με στόχο την προσιτότητα για όλους. Ωστόσο, η στρατηγική αυτή, ενώ ευνοεί τους κατασκευαστές –ιδιαίτερα τη Stellantis– εγείρει σοβαρές ανησυχίες για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα της αγοράς και την αξία των μεταχειρισμένων ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
Ενίσχυση της Ηλεκτροκίνησης: Ένας Πρωταρχικός Στόχος
Η Γαλλία, αντιμέτωπη με μια προβληματική αγορά αυτοκινήτων (προβλεπόμενες ετήσιες πωλήσεις 1,5 εκατομμυρίου μονάδων), επενδύει στρατηγικά στην ηλεκτροκίνηση. Η «κοινωνική μίσθωση» (social leasing), η οποία αναμένεται να ανανεωθεί έως το 2030, επιδιώκει να καταστήσει τα ηλεκτρικά οχήματα (BEV) προσβάσιμα σε νοικοκυριά με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
Σε τι συνίσταται:
- Επιδοτούμενη μακροχρόνια μίσθωση: Προσφορά ηλεκτρικών οχημάτων με μηνιαίο μίσθωμα που κυμαίνεται από 95 έως 139 ευρώ.
- Ετήσιος στόχος: Χρηματοδότηση 50.000 ηλεκτρικών μοντέλων ετησίως.
- Συνέχιση προγράμματος: Το πρόγραμμα αναμένεται να συνεχιστεί έως το 2030.
Αυτή η προσέγγιση συμπληρώνει τις ήδη διαδεδομένες εταιρικές πωλήσεις (short-term leasing) και στοχεύει να δώσει ώθηση στις ταξινομήσεις ηλεκτρικών, οι οποίες στη Γαλλία αντιπροσωπεύουν περίπου το 17%, με πτώση 19% τον τελευταίο μήνα.
Οι Μεγάλοι Κερδισμένοι: Κατασκευαστές και η Περίπτωση της Stellantis
Το πρόγραμμα έχει ήδη αναδειχθεί σε σημαντικό σύμμαχο των αυτοκινητοβιομηχανιών. Η Stellantis, για παράδειγμα, είχε κυριαρχήσει στην πρώτη φάση, καταλαμβάνοντας το 70% των πωλήσεων. Ο διευθυντής της Stellantis France, Xavier Duchemin, τόνισε πως «η διάθεση της ηλεκτρικής κινητικότητας σε νοικοκυριά μεσαίου εισοδήματος είναι ένα έργο που ήδη κινητοποιεί όλα τα δίκτυα, επειδή αντιστοιχεί στις δεσμεύσεις της Stellantis για καθαρή κινητικότητα προσβάσιμη σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους».
Καθώς η αγορά αυτοκινήτου βρίσκεται σε μια περίοδο όπου οι κατασκευαστές προσπαθούν να διασώσουν την αξιοπιστία και την κερδοφορία τους, η κοινωνική μίσθωση αποτελεί σημαντικό εργαλείο τζίρου, ιδιαίτερα για μοντέλα που κυκλοφορούν με πιο ανταγωνιστικές τιμές, όπως το Renault 5 E-Tech (κάτω από 30.000 ευρώ) ή το Citroën ë-C3 (κάτω από 20.000 ευρώ).
Analysis: Ενώ η άμεση επίδραση των 50.000 επιδοτούμενων οχημάτων ετησίως στην συνολική αγορά μπορεί να φαίνεται περιορισμένη, για μεμονωμένους κατασκευαστές όπως η Stellantis, που σημείωσε τόσο υψηλό μερίδιο στην προηγούμενη φάση, η συνεισφορά στις πωλήσεις και στην ενίσχυση της εμπορικής ανάκαμψης είναι σημαντική. Αυτό ενισχύει την επιρροή τους στην αγορά ηλεκτρικών οχημάτων και προσφέρει μια σταθερή ροή ζήτησης.
Η Σκιά της Αποσταθεροποίησης: Αξία Μεταχειρισμένων και Κερδοφορία
Ωστόσο, η έκταση της κρατικής παρέμβασης εγείρει σοβαρά ερωτήματα βιωσιμότητας και δυνητικής αποσταθεροποίησης της αγοράς. Η βασική ανησυχία επικεντρώνεται στην υπολειμματική αξία των οχημάτων.
Βασικά προβλήματα:
- «Καταστροφή» της αξίας: Προσφέροντας ένα ηλεκτρικό όχημα με μέση τιμή 43.000 ευρώ προς περίπου 100 ευρώ το μήνα, το σύστημα αποσυνδέει την πραγματική αξία του οχήματος από την αντιληπτή τιμή μίσθωσης.
- Κίνδυνος για τα μεταχειρισμένα: Τα μεταχειρισμένα ηλεκτρικά οχήματα που θα επιστρέφονται μετά από 24 έως 36 μήνες μίσθωσης ενδέχεται να έχουν υψηλότερη τιμή από τα καινούργια, δημιουργώντας μια πρωτοφανή στρέβλωση στην αγορά.
- Προβλήματα για τους διανομείς: Οι διανομείς ενδέχεται να βρεθούν αντιμέτωποι με ασταθή αποθέματα μεταχειρισμένων και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που διστάζουν να βασιστούν σε αυτές τις υπολειμματικές αξίες.
Ο Xavier Horent, γενικός εκπρόσωπος της Ένωσης Επιχειρήσεων Αυτοκινήτων, εκφράζει σαφώς τις ανησυχίες του: «Το έργο φαίνεται να επιμένει στο αρχικό του σφάλμα, με μια νέα μεταφορά σε εταιρείες κινδύνων που συνδέονται με εξαγορές και υπολειμματικές αξίες, κάτι που είναι πολύ επικίνδυνο».
Analysis: Η Γαλλία, με την ενεργή της πολιτική για την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης, ακολουθεί ένα μοντέλο που έχει εφαρμοστεί και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως η Γερμανία ή η Νορβηγία, που προσφέρουν σημαντικά κίνητρα για την απόκτηση νέων ηλεκτρικών μοντέλων. Ωστόσο, η ιδιαιτερότητα του γαλλικού προγράμματος «κοινωνικής μίσθωσης» έγκειται στην έντονη επιδότηση του μηνιαίου μισθώματος, η οποία, αν και καθιστά την ηλεκτροκίνηση προσιτή, δημιουργεί μια τεχνητή αγορά. Αυτό, κατά την εκτίμηση του συγγραφέα, μπορεί να οδηγήσει σε φούσκα τιμών για τα μεταχειρισμένα ηλεκτρικά, όταν αυτά επιστρέψουν στην αγορά μετά το πέρας της μίσθωσης, καθώς η αρχική τιμή αγοράς τους θα έχει “στιγματιστεί” από την επιδότηση. Η έλλειψη κινήτρων για τα μεταχειρισμένα ηλεκτρικά, παρά τις εκκλήσεις των κατασκευαστών, υποδεικνύει μια μονοδιάστατη προσέγγιση που εστιάζει αποκλειστικά στην αγορά των καινούργιων.
Μακροπρόθεσμες Επιπτώσεις και οι Προκλήσεις των Κατασκευαστών
Η εξάρτηση ενός τομέα από επιδοτήσεις, όπως παρατηρείται στην περίπτωση των ηλεκτρικών οχημάτων, θέτει ερωτήματα για τη βιωσιμότητα του μοντέλου χωρίς κρατική στήριξη. Οι κατασκευαστές, παρά τις δηλώσεις περί «καθαρής κινητικότητας προσβάσιμης σε όλους», αναγκάζονται συχνά να «επιδοτούν» οι ίδιοι ορισμένα μεταχειρισμένα μοντέλα ή να αυξάνουν τις πληρωμές μισθωμάτων για να βοηθήσουν τους διανομείς να πουλήσουν τα αποθέματά τους.
In the author’s assessment: Η πολιτική της «κοινωνικής μίσθωσης» στη Γαλλία αποτελεί ένα ενδιαφέρον πείραμα κρατικής παρέμβασης στην αγορά, με σαφή περιβαλλοντικά και κοινωνικά κίνητρα. Ωστόσο, η υπερβολική επιδότηση της τιμής, χωρίς παράλληλες ρυθμίσεις για την αγορά μεταχειρισμένων, δημιουργεί μια δομική ανισορροπία. Εάν δεν αντιμετωπιστεί το ζήτημα της υπολειμματικής αξίας των οχημάτων και δεν σχεδιαστούν κίνητρα για την αγορά μεταχειρισμένων ηλεκτρικών, η Γαλλία κινδυνεύει να δημιουργήσει μια «φούσκα» που θα εκραγεί όταν τα πρώτα μισθωμένα οχήματα επιστρέψουν στην αγορά, πλήττοντας τους διανομείς και, εν τέλει, την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην ηλεκτροκίνηση. Η αειφόρος ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης απαιτεί μια πιο ολιστική προσέγγιση που να λαμβάνει υπόψη ολόκληρο τον κύκλο ζωής του οχήματος, από το καινούργιο έως το μεταχειρισμένο.