Η άλλοτε κραταιά ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με μια εντεινόμενη πρόκληση: την επέλαση της κινεζικής ηλεκτροκίνησης, ένα φαινόμενο που αναγκάζει την Ε.Ε. να επαναπροσδιορίσει στρατηγικές και προτεραιότητες.

Η Ιστορική Πορεία και η Νέα Πραγματικότητα

Για δεκαετίες, η Ευρώπη αναγνωριζόταν ως το επίκεντρο της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας. Από τις γερμανικές premium μάρκες που πρότασσαν την υπεροχή στην μηχανική και την καινοτομία, μέχρι τις γαλλικές και ιταλικές προτάσεις που συνδύαζαν στιλ και οικονομία, η ευρωπαϊκή αγορά ήταν αυτή που χάραζε τις τάσεις. Η είσοδος της Ιαπωνίας τη δεκαετία του ’70, με την έμφαση στην αξιοπιστία και την ποιότητα κατασκευής, και αργότερα της Κορέας τη δεκαετία του ’80, με την συνδυαστική πρόταση τεχνολογίας και προσιτής τιμής, διέγραψαν την εξέλιξη του ανταγωνιστικού τοπίου. Ωστόσο, καμία από αυτές τις μεταβολές δεν ήταν τόσο ρηξικέλευθη όσο η σημερινή αναδυόμενη κυριαρχία της Κίνας στην αυτοκινητοβιομηχανία, ιδίως στον τομέα της ηλεκτροκίνησης.

Η Κίνα, υποστηριζόμενη από:

• Σημαντική κρατική χρηματοδότηση.
• Αφθονία σε πρώτες ύλες για μπαταρίες (λίθιο, κοβάλτιο, σπάνιες γαίες).
• Χαμηλό κόστος παραγωγής.
• Μια σαφή κυβερνητική στρατηγική για παγκόσμια κυριαρχία στην ηλεκτροκίνηση.

έχει καταφέρει να εισβάλει δυναμικά στην ευρωπαϊκή αγορά. Τα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα προσφέρουν πλούσιο εξοπλισμό και προηγμένη τεχνολογία σε τιμές που οι ευρωπαίοι κατασκευαστές αδυνατούν να ανταγωνιστούν.

Η Απάντηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Σε αυτό το πλαίσιο, η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ursula von der Leyen, κατά την ετήσια ομιλία της για την Κατάσταση της Ένωσης, αναγνώρισε ανοιχτά την κινεζική απειλή. Επισήμανε την ανάγκη για την παραγωγή ηλεκτρικών αυτοκινήτων που θα είναι οικονομικά προσιτά για τον μέσο Ευρωπαίο πολίτη, τονίζοντας ότι η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία πιέζεται όχι μόνο από τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς αλλά και από τον εξωτερικό ανταγωνισμό. Ως άμεσο μέτρο, ανακοινώθηκε η έναρξη στήριξης για την παραγωγή χαμηλού κόστους ηλεκτρικών οχημάτων εντός της Ευρώπης.

Αυτή η ιδέα δεν είναι καινούργια. Είχε ήδη τεθεί στο προσκήνιο από κορυφαίους παράγοντες της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας, όπως ο πρόεδρος της Stellantis, John Elkann, και ο πρώην CEO της Renault, Luca de Meo. Η φιλοσοφία είναι ξεκάθαρη: η δημιουργία ενός «λαϊκού» ηλεκτρικού αυτοκινήτου, ενός μοντέλου που θα αποτελέσει την προσιτή πύλη στην ηλεκτροκίνηση για τον ευρύ κοινό.

Πιθανές Στρατηγικές και Προκλήσεις

Η υλοποίηση αυτής της στρατηγικής μπορεί να λάβει διάφορες μορφές. Ένα από τα σενάρια που εξετάζονται είναι η παραγωγή μικρών, compact αυτοκινήτων πόλης, παρόμοιων με τα ιαπωνικά kei cars. Πρόκειται για οχήματα με αυστηρά όρια στις διαστάσεις, τα οποία στην Ιαπωνία διατίθενται σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές, ξεκινώντας από περίπου 7.000 ευρώ. Η υιοθέτηση ενός τέτοιου μοντέλου θα μπορούσε να δημιουργήσει μια νέα κατηγορία προσιτών ηλεκτρικών οχημάτων για την ευρωπαϊκή αγορά.

Παράλληλα, εντείνονται οι πιέσεις για την αναβολή της προγραμματισμένης απαγόρευσης πώλησης νέων θερμικών κινητήρων από το 2035. Οι λόγοι είναι πολυδιάστατοι και άκρως πρακτικοί:

• Η δραματική καθυστέρηση στην ανάπτυξη υποδομών φόρτισης σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες δημιουργεί σοβαρά εμπόδια στην ευρεία υιοθέτηση των ηλεκτρικών οχημάτων.
• Η επιβράδυνση των πωλήσεων ηλεκτρικών οχημάτων, αν και ακόμα σημαντικές, δεν έχουν φτάσει τους αρχικούς φιλόδοξους στόχους.
• Η ανάγκη για ομαλή μετάβαση και αποφυγή κοινωνικών και οικονομικών αναταράξεων στον κλάδο.

Το Όραμα της Προσιτής Ηλεκτροκίνησης

Η Ursula von der Leyen επανέλαβε στην πρόσφατη τοποθέτησή της τη στρατηγική σημασία της προσιτότητας:

«Εκατομμύρια πολίτες χρειάζονται προσιτά αυτοκίνητα. Πιστεύω ότι πρέπει να επενδύσουμε σε μικρά, προσιτά οχήματα, ώστε να καλύψουμε την εγχώρια ζήτηση αλλά και να ενισχύσουμε τις εξαγωγές μας. Για τον λόγο αυτό θα ξεκινήσουμε μια νέα πρωτοβουλία, τα “Μικρά Προσιτά Αυτοκίνητα”. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα πρέπει να είναι καθαρά, αποδοτικά, ελαφριά και να παράγονται στην Ευρώπη, με ευρωπαϊκές αλυσίδες εφοδιασμού. Δεν μπορούμε να αφήσουμε την Κίνα να κυριαρχήσει στην αγορά μας· τα αυτοκίνητα του μέλλοντος πρέπει να κατασκευάζονται στην ήπειρό μας.»

Η δήλωση αυτή υπογραμμίζει την αποφασιστικότητα της Ε.Ε. να διασφαλίσει την αυτονομία της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας και να δημιουργήσει ένα βιώσιμο οικοσύστημα για την ηλεκτροκίνηση, το οποίο θα είναι ανθεκτικό στον διεθνή ανταγωνισμό και θα εξυπηρετεί τις ανάγκες των Ευρωπαίων πολιτών.