Η ασφάλεια στους ελληνικούς δρόμους, ειδικά για τους δικυκλιστές, παραμένει κορυφαία προτεραιότητα. Τα πρόσφατα στοιχεία από την εφαρμογή του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) αποκαλύπτουν μια ενθαρρυντική στροφή στην τήρηση των κανόνων, αλλά και τις συνεχείς προκλήσεις. Η καταπολέμηση της μη χρήσης κράνους, μιας από τις κύριες αιτίες σοβαρών τραυματισμών και θανάτων σε τροχαία, βρίσκεται στο επίκεντρο των προσπαθειών των αρχών.
Μειώνονται οι παραβάσεις για μη χρήση κράνους: Σημάδια συμμόρφωσης
Για πρώτη φορά μετά από 15 εβδομάδες εντατικών ελέγχων, ο αριθμός των παραβάσεων για μη χρήση κράνους έχει περιοριστεί κάτω από τις 1.800. Συγκεκριμένα, κατά την εβδομάδα 6-12 Οκτωβρίου 2025, βεβαιώθηκαν 1.532 παραβάσεις σε οδηγούς και 217 σε επιβάτες, από συνολικά 20.017 ελέγχους. Αυτό μεταφράζεται σε ποσοστό περίπου 8% των ελεγχόμενων οδηγών που βρέθηκαν παραβάτες. Η μείωση αυτή, σε σύγκριση με τις προηγούμενες περιόδους, υποδεικνύει μια αυξημένη συμμόρφωση των πολιτών.
Ανάλυση: Η πτώση των παραβάσεων είναι ένα θετικό σημάδι ότι η αυστηροποίηση των ποινών και οι συστηματικοί έλεγχοι αποδίδουν. Ωστόσο, το γεγονός ότι εξακολουθούν να καταγράφονται πάνω από 1.700 παραβάσεις σε μία μόνο εβδομάδα, υποδηλώνει ότι η οδική κουλτούρα χρειάζεται περαιτέρω βελτίωση.
Πρόστιμα και κυρώσεις: Το κόστος της παραβίασης
Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (Ν. 5209/2025) καθορίζει σαφείς και αυστηρές κυρώσεις για τη μη χρήση κράνους:
- Για οδηγούς δικύκλων: Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση της άδειας ικανότητας οδήγησης για 30 ημέρες. Οι ίδιες κυρώσεις ισχύουν και αν ο οδηγός δεν μεριμνά για την ασφάλεια του επιβάτη.
- Για επιβάτες δικύκλων: Πρόστιμο 350 ευρώ.
- Για οδηγούς Ε.Π.Η.Ο. (π.χ. ηλεκτρικά πατίνια): Πρόστιμο 30 ευρώ.
Σε περιπτώσεις υποτροπής, οι ποινές αυξάνονται σημαντικά. Τα χρηματικά πρόστιμα, που στην εν λόγω εβδομάδα ξεπέρασαν τα 500.000 ευρώ, αποτελούν σημαντική πηγή εσόδων για τους Δήμους, αν και ο πρωταρχικός στόχος είναι η πρόληψη και όχι η είσπραξη.
Ανάλυση: Η αφαίρεση της άδειας οδήγησης για 30 ημέρες, εκτός από το υψηλό πρόστιμο, αποτελεί μια ιδιαίτερα αποτρεπτική ποινή, καθώς επηρεάζει άμεσα την καθημερινότητα και την εργασία του οδηγού. Αυτό ενισχύει την αποτελεσματικότητα του μέτρου.
Γεωγραφική κατανομή των παραβάσεων: Οι “πρωταθλητές” της αμέλειας
Η γεωγραφική ανάλυση των παραβάσεων αναδεικνύει συγκεκριμένες περιοχές με αυξημένη συχνότητα:
- Αττική: 517 παραβάσεις
- Ιόνια Νησιά: 207 παραβάσεις
- Κρήτη: 195 παραβάσεις
- Νότιο Αιγαίο: 165 παραβάσεις
- Θεσσαλία: 144 παραβάσεις
Αντίθετα, οι λιγότερες παραβάσεις καταγράφηκαν στη Δυτική Μακεδονία (7).
Ανάλυση: Η συγκέντρωση παραβάσεων σε αστικά κέντρα όπως η Αττική, αλλά και σε τουριστικές περιοχές (Ιόνια, Κρήτη, Νότιο Αιγαίο) είναι ενδεικτική. Στις τουριστικές περιοχές, η χρήση ενοικιαζόμενων δικύκλων και οχημάτων ATV (“γουρούνες”) από επισκέπτες, που ενδεχομένως αγνοούν ή υποτιμούν τους τοπικούς κανόνες ασφαλείας, αποτελεί ένα πρόσθετο ζήτημα. Επιπλέον, το ρυθμιστικό πλαίσιο για τα οχήματα ATV, παρότι υφίσταται, συχνά δεν εφαρμόζεται με την ίδια αυστηρότητα, οδηγώντας σε αυξημένα ατυχήματα ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Εντατικοί έλεγχοι και στοχευμένες δράσεις
Η Ελληνική Αστυνομία, μέσω του Κατευθυντήριου Επιχειρησιακού Σχεδίου Τροχαίας, πραγματοποιεί αυστηρούς ελέγχους σε δίκυκλα, επικεντρώνοντας σε:
Η στόχευση των επαγγελματιών διανομέων είναι ζωτικής σημασίας, καθώς αποτελούν μια μεγάλη ομάδα χρηστών δικύκλων με αυξημένη έκθεση στον κίνδυνο λόγω των απαιτήσεων της εργασίας τους.
Στο πλαίσιο αυτό, κρίνεται σημαντική η ευαισθητοποίηση και η εκπαίδευση των εργοδοτών, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι διανομείς χρησιμοποιούν πιστοποιημένα κράνη και τηρούν τους κανόνες οδικής ασφάλειας. Η απουσία ενός εθνικού πλαισίου για την υποχρεωτική εκπαίδευση εργαζομένων σε ευάλωτες ομάδες οδηγών, όπως οι διανομείς, αποτελεί ένα κενό που θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί μελλοντικά για την περαιτέρω ενίσχυση της οδικής ασφάλειας.
Το μήνυμα της Πολιτείας: Προστασία της ζωής
Η εκστρατεία δεν αποσκοπεί απλώς στην επιβολή κυρώσεων, αλλά στην αλλαγή της αντίληψης των οδηγών και επιβατών. Η χρήση πιστοποιημένου κράνους είναι ένα θεμελιώδες μέτρο προστασίας της ανθρώπινης ζωής. Η Ελληνική Αστυνομία έχει δεσμευτεί να συνεχίσει την ισχυρή παρουσία στους δρόμους, διασφαλίζοντας την καθολική εφαρμογή της υποχρεωτικής χρήσης κράνους και την εδραίωση μιας πιο υπεύθυνης οδηγικής συμπεριφοράς.