Η φαινομενικά αθώα συνήθεια της κατανάλωσης φαγητού κατά την οδήγηση, μπορεί να μετατραπεί σε δυσάρεστη εμπειρία για τον οδηγό στην Ελλάδα, καθώς ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) την τιμωρεί αυστηρά, επιβάλλοντας υψηλά πρόστιμα και ποινές.
Το νομικό πλαίσιο: Τι προβλέπει ο ΚΟΚ
Αν και ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) δεν αναφέρει ρητά την απαγόρευση της κατανάλωσης φαγητού εν ώρα οδήγησης, πλαισιώνει αυτή την ενέργεια ως παράβαση βάσει δύο βασικών άρθρων που διέπουν την οδική ασφάλεια και τη συμπεριφορά των οδηγών. Η ερμηνεία των συγκεκριμένων διατάξεων έχει ως αποτέλεσμα την επιβολή σημαντικών κυρώσεων.
Άρθρο 17, Παρ. 2 («Οδηγοί»): Η ελευθερία κινήσεων
Σύμφωνα με το Άρθρο 17, Παράγραφος 2 του ΚΟΚ, ο οδηγός κάθε οχήματος οφείλει να διατηρεί πλήρη ελευθερία κινήσεων. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να έχει ανεμπόδιστη τη δυνατότητα να εκτελεί όλους τους αναγκαίους χειρισμούς του οχήματος, όπως το τιμόνι, τα πεντάλ και τον λεβιέ ταχυτήτων. Η κατανάλωση φαγητού, είτε απαιτεί τη χρήση και των δύο χεριών είτε αποσπά την οπτική επαφή με τον δρόμο, περιορίζει αυτή την ελευθερία και μπορεί να ερμηνευθεί από το αρμόδιο όργανο της Τροχαίας ως παράβαση. Η συγκεκριμένη παράβαση κατατάσσεται στην κατηγορία Ε3-Β και συνεπάγεται:
- Διοικητικό πρόστιμο 350 ευρώ.
- Αφαίρεση άδειας οδήγησης για 30 ημέρες.
- Αφαίρεση στοιχείων κυκλοφορίας του οχήματος για 30 ημέρες (σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 103).
Άρθρο 16 («Κανόνες οδικής συμπεριφοράς»): Η διαρκής προσοχή
Επιπλέον, το Άρθρο 16 του ΚΟΚ επιβάλλει σε όλους τους οδηγούς την υποχρέωση να οδηγούν με σύνεση και με διαρκώς τεταμένη την προσοχή τους στην οδό. Οποιαδήποτε ενέργεια αποσπά την προσοχή του οδηγού από τον έλεγχο του οχήματος και την παρακολούθηση του περιβάλλοντος, όπως η κατανάλωση φαγητού που μπορεί να αποσπάσει το βλέμμα ή τα χέρια, εμπίπτει σε αυτή την κατηγορία. Αυτή η παράβαση ανήκει στην κατηγορία Ε2-Α και επισύρει:
- Διοικητικό πρόστιμο 150 ευρώ.
Ειδικές ρυθμίσεις για οχήματα δύο και τριών τροχών
Ο ΚΟΚ είναι ακόμη πιο σαφής και αυστηρός για τους οδηγούς ποδηλάτων, μοτοποδηλάτων, μοτοσικλετών, τρίτροχων οχημάτων και Ελαφρών Προσωπικών Ηλεκτρικών Οχημάτων (Ε.Π.Η.Ο.). Το Άρθρο 44, Παράγραφος 2, ορίζει ρητά ότι οι οδηγοί αυτών των οχημάτων υποχρεούνται να κρατούν το τιμόνι με τα δύο χέρια, με μόνη εξαίρεση την περίπτωση που δίνουν σήμα. Ως εκ τούτου, η κατανάλωση τροφής κατά την οδήγηση σε αυτές τις περιπτώσεις θεωρείται απολύτως παράνομη, καθώς καθιστά αδύνατη την τήρηση αυτής της βασικής διάταξης ασφαλείας. Η εν λόγω παράβαση κατατάσσεται στην κατηγορία Ε1-Α και επιφέρει:
- Διοικητικό πρόστιμο ύψους 30 ευρώ.
Τεχνολογία και οδική ασφάλεια: Η ευρωπαϊκή προοπτική
Είναι αξιοσημείωτο ότι σε πολλές χώρες της Ευρώπης, η τεχνολογία έχει εισέλθει δυναμικά στην καταπολέμηση της απόσπασης προσοχής του οδηγού, μια πρακτική που αναμένεται να επεκταθεί και στην Ελλάδα. Νέα φωτογραφικά ραντάρ τελευταίας γενιάς είναι πλέον σε θέση να καταγράψουν με ακρίβεια οδηγούς που κάνουν χρήση κινητού τηλεφώνου (είτε μιλούν είτε πληκτρολογούν μηνύματα), καθώς και όσους καταναλώνουν φαγητό πίσω από το τιμόνι. Αυτές οι τεχνολογικές εξελίξεις παρέχουν στις αρχές τη δυνατότητα να βεβαιώνουν άμεσα παραβάσεις, ενισχύοντας την επιβολή των νόμων και συμβάλλοντας στην περαιτέρω μείωση των τροχαίων ατυχημάτων που προκαλούνται από την απόσπαση προσοχής.
Η αυστηροποίηση των ποινών και η υιοθέτηση σύγχρονων μεθόδων ελέγχου υπογραμμίζουν τη συνεχή προσπάθεια για την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας και την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Η προσοχή και η υπευθυνότητα του οδηγού παραμένουν, ωστόσο, οι θεμελιώδεις παράγοντες για την επίτευξη αυτού του στόχου.