Το Νεπάλ συγκλονίζεται από εκτεταμένες διαδηλώσεις και αιματηρές συγκρούσεις, που άφησαν πίσω τους τουλάχιστον 19 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες. Η αρχική αφορμή, η κυβερνητική απαγόρευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, εξελίχθηκε γρήγορα σε ένα κίνημα ευρύτερης καταγγελίας της διαφθοράς και της κυβερνητικής αναποτελεσματικότητας.
Η Σπίθα της Οργής: Απαγόρευση των Κοινωνικών Δικτύων
Η αρχική αιτία της έντασης ήταν η απόφαση της κυβέρνησης του Νεπάλ να απαγορεύσει την πρόσβαση σε 29 πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, συμπεριλαμβανομένων των κολοσσών Facebook, WhatsApp και Instagram. Η κυβέρνηση, επικαλούμενη την ανάγκη ελέγχου του «ανεπιθύμητου περιεχομένου» και ακολουθώντας σχετική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, είχε δώσει διορία μιας εβδομάδας στις εταιρείες να εγγραφούν στο Υπουργείο Επικοινωνίας. Όσες δεν συμμορφώθηκαν, τέθηκαν εκτός λειτουργίας.
Σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Αμνηστίας, η αντίδραση των αρχών στις μαζικές διαδηλώσεις που ακολούθησαν ήταν ιδιαίτερα σκληρή. Αναφορές κάνουν λόγο για εκτεταμένη χρήση:
- Δακρυγόνων
- Πλαστικών σφαιρών
- Αντλιών νερού
- Πραγματικών πυρών σε ορισμένες περιπτώσεις
Nepal’s streets are filled with the voices of a new generation. Sparked by the government’s ban on 26 social media platforms, protests quickly turned into a powerful movement against corruption, nepotism, and lack of opportunity. Led by Gen Z, the demonstrations have been both… pic.twitter.com/klaYLov horrible 4
— S∆VI☆ (@SAVI3fi) September 9, 2025
Από την Ψηφιακή Καταστολή στην Κοινωνική Έκρηξη: Το Φαινόμενο των «Nepo Kids»
Η απαγόρευση των social media δεν ήταν απλώς μια τεχνική απόφαση. Αγγίζει μια κοινωνία όπου σχεδόν ο μισός πληθυσμός διατηρεί ενεργή παρουσία σε αυτές τις πλατφόρμες. Η κίνηση αυτή όχι μόνο απείλησε τη ραγδαία αναπτυσσόμενη διαδικτυακή οικονομία και τους δημιουργούς περιεχομένου, αλλά ερμηνεύτηκε και ως ευθεία επίθεση στην ελευθερία του Τύπου και της έκφρασης.
Η οργή για την απαγόρευση συνέπεσε με την εκρηκτική άνοδο ενός διαδικτυακού κινήματος που στοχοποιούσε τα λεγόμενα «nepo kids». Πρόκειται για τα παιδιά διακεκριμένων πολιτικών και ισχυρών προσωπικοτήτων, τα οποία, σύμφωνα με τους διαδηλωτές, επωφελούνται προκλητικά από κρατικούς πόρους και οικογενειακά προνόμια, συμβολίζοντας την παγιωμένη διαφθορά. Μέσω hashtags όπως #NepoKids και #PoliticiansNepoBabyNepal, χρήστες σε πλατφόρμες όπως το TikTok και το Reddit κοινοποιούσαν εικόνες και βίντεο αυτών των «προνομιούχων», με ένα από αυτά τα βίντεο να ξεπερνά το 1,3 εκατομμύριο προβολές, αναδεικνύοντας την ένταση του δημόσιου αισθήματος.
Οι διαδηλώσεις, που αρχικά ξέσπασαν στην πρωτεύουσα Κατμαντού, γρήγορα επεκτάθηκαν σε άλλες πόλεις, όπως η Ιταχάρι. Οι δρόμοι μετατράπηκαν σε πεδία μάχης, με τους νεαρούς διαδηλωτές να εισβάλλουν ακόμη και στο κοινοβούλιο και να στήνουν οδοφράγματα. Στο Κατμαντού, 17 άτομα έχασαν τη ζωή τους, ενώ δύο ακόμη θάνατοι καταγράφηκαν στην Ιταχάρι, μετατρέποντας τις διαδηλώσεις στις πιο αιματηρές στη σύγχρονη ιστορία της χώρας.
Remember when it’s argued in India that how can they be Terrorists they are “Students “
Nepal Students & Gen Z protests burns buildings, assaults ministers & uses guns.
— Ishkaran Singh Bhandari (@ishkarnBHANDARI) September 9, 2025
Κυβερνητικές Υποχωρήσεις και το Βάθος της Κρίσης
Μπροστά στη διεθνή κατακραυγή και την κλιμάκωση της βίας, η κυβέρνηση του Νεπάλ αναγκάστηκε σε άμεση αντίδραση και σε σημαντικές υποχωρήσεις:
- Ο υπουργός Εσωτερικών παραιτήθηκε.
- Η απαγόρευση των social media ήρθη την επόμενη κιόλας ημέρα.
- Συγκροτήθηκε ειδική επιτροπή για τη διερεύνηση των αιματηρών γεγονότων, με στόχο την απόδοση ευθυνών.
- Επιβλήθηκε απαγόρευση κυκλοφορίας στην πρωτεύουσα και σε άλλες πόλεις για την αποκατάσταση της τάξης.
Ο πρωθυπουργός Κ.Π. Σάρμα Όλι υπεραμύνθηκε της κυβερνητικής στάσης, αποδίδοντας την ένταση σε «διείσδυση προβοκατόρων» και στην ανάγκη «προστασίας συνταγματικών θεσμών από εμπρησμούς και βανδαλισμούς». Ωστόσο, για πολλούς αναλυτές και τους ίδιους τους διαδηλωτές, η απαγόρευση των social media ήταν απλώς η αφορμή. «Ήρθαμε για να σταματήσουμε τη διαφθορά. Θέλουμε τη χώρα μας πίσω», δήλωσε χαρακτηριστικά ένας νέος στο BBC, υπογραμμίζοντας το βαθύτερο αίτημα μιας ολόκληρης γενιάς που αισθάνεται ότι το μέλλον της υπονομεύεται από την κακοδιαχείριση και τη διαφθορά.
Αυτά τα γεγονότα αναδεικνύουν την ευαλωτότητα των ψηφιακών δικαιωμάτων και το πώς η καταστολή της ελεύθερης έκφρασης μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την εκτόνωση συσσωρευμένων κοινωνικών εντάσεων και πολιτικής δυσαρέσκειας. Το Νεπάλ βιώνει μια κρίσιμη στιγμή, όπου η φωνή της νέας γενιάς διεκδικεί αλλαγή και διαφάνεια.