Μετά την επανεκλογή του, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει επανειλημμένα εκφράσει το ενδιαφέρον του για δύο ιδιαίτερες γεωπολιτικές περιοχές: τη Γροιλανδία και τη Διώρυγα του Παναμά. Σε πρόσφατη συνέντευξή του στις 7 Ιανουαρίου, ανέφερε ότι δεν αποκλείει τη χρήση στρατιωτικών ή οικονομικών μέσων για να εξασφαλίσει τον έλεγχο σε αυτές τις περιοχές, επισημαίνοντας τη σημασία τους για την οικονομική ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι ανησυχίες του προεδρου σχετικά με την απόκτηση αυτών των περιοχών, αν και γεωγραφικά απομακρυσμένων, έχουν προκαλέσει σημαντική δημόσια αντίδραση.
Γιατί η Γροιλανδία είναι τόσο περιζήτητη
Η Γροιλανδία, το μεγαλύτερο νησί στον κόσμο, είναι γεωπολιτικά σημαντική λόγω του ρόλου της στην παγκόσμια κλιματική ισορροπία. Σύμφωνα με τον καθηγητή γεωπολιτικής και ασφάλειας, Τζοφ Νταμπέλκο από το Πανεπιστήμιο του Οχάιο, η Γροιλανδία γίνεται κεντρικό σημείο σύγκρουσης μεταξύ κρατών, λόγω της στρατηγικής της θέσης και των φυσικών πόρων που διαθέτει. Η πλούσια αποθέματα ορυκτών, όπως σπάνιες γαίες και πετρέλαιο, καθιστούν το νησί περιζήτητο, ιδιαίτερα καθώς πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, εξαρτώνται από τις προμήθειες της Κίνας.
Επιπλέον, η Γροιλανδία λειτουργεί ως “θερμοστάτης” για τον πλανήτη, καθώς η απώλεια πάγου μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στα παγκόσμια καιρικά μοτίβα. Ο κλιματικός επιστήμονας Ντέιβιντ Χολαντ επισημαίνει ότι οι επιπτώσεις της τήξης του πάγου θα επηρεάσουν τις ακτές και θα μπορούσαν να αυξήσουν τη στάθμη των θαλασσών κατά 7,4 μέτρα. Ο ιατρός κλιματικής αλλαγής Jennifer Francis συμπληρώνει ότι η μη κανονική ροή του Ατλαντικού Ωκεανού, λόγω της τήξης, μπορεί να προκαλέσει μια δραστική αλλαγή στο κλίμα και την γεωργία.
Η Γροιλανδία έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία για την Αμερική, καθώς επιδρά άμεσα στα καιρικά φαινόμενα που επηρεάζουν τις κεντρικές και ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες. Το 2012, για παράδειγμα, οι καιρικές συνθήκες στη Γροιλανδία συνέβαλαν στην κατεύθυνση της υπερθύελλας Sandy προς τη Νέα Υόρκη και το Νιου Τζέρσεϊ.
Η στρατηγική αξία της Διώρυγας του Παναμά
Από την άλλη πλευρά, η Διώρυγα του Παναμά είναι μία ζωτικής σημασίας πλωτή οδός που συνδέει τον Ειρηνικό με την Καραϊβική Θάλασσα, διευκολύνοντας έτσι την παγκόσμια εμπορία. Ενώ η Διώρυγα παραδόθηκε στον Παναμά το 1979 και πλήρως παραχωρήθηκε το 1999, οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να ανησυχούν για την επιρροή που μπορεί να έχει η Κίνα στην περιοχή. Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι τα αμερικανικά πλοία επιβαρύνονται με υψηλότερα τέλη διέλευσης σε σχέση με άλλα κράτη, γεγονός που θεωρεί άδικο για την Αμερική.
Ο πρόεδρος του Παναμά έχει απορρίψει τις κατηγορίες και μειώσει τις ανησυχίες των ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας ότι η Διώρυγα ανήκει αποκλειστικά στον Παναμά.
Προθέσεις του Τραμπ
Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει αποκαλύψει λεπτομέρειες σχετικά με το πώς σκοπεύει να επηρεάσει τη διαχείριση της Διώρυγας του Παναμά ή τη Γροιλανδία, αλλά δηλώνει την επιθυμία του να επιστρέψει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια εποχή αυξημένης εθνικής ασφάλειας και λογικής. Μάλιστα, επισημαίνει ότι είναι διατεθειμένος να επιβάλει δασμούς στη Δανία αν διαπιστωθεί αντίσταση στην αγορά της Γροιλανδίας, γεγονός που θα μπορούσε να επηρεάσει άμεσα πολλές δανέζικες εταιρείες.