Μια διπλωματική στιγμή, γεμάτη υπονοούμενα και αποκαλύψεις, έλαβε χώρα στον Λευκό Οίκο, φωτίζοντας τις περίπλοκες ισορροπίες γύρω από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, σε μια ενδιαφέρουσα συνομιλία με τον Γάλλο ομόλογό του, Εμανουέλ Μακρόν, εξέφρασε την πεποίθησή του πως ο Βλαντίμιρ Πούτιν είναι έτοιμος για “ειρηνευτική συμφωνία”, ακόμα και “για χάρη του”, προκαλώντας ερωτήματα και συζητήσεις για τις πραγματικές προθέσεις της Μόσχας.

Οι “ψίθυροι” του Τραμπ: Πούτιν και η αναζήτηση ειρήνης

Η «κλειδαρότρυπα» της διπλωματίας άνοιξε για λίγο στον Λευκό Οίκο, όταν ο πρόεδρος Τραμπ, σε μια φαινομενικά προσωπική στιγμή με τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν, ακούστηκε να ψιθυρίζει κάτι που αναζωπύρωσε τη συζήτηση για το μέλλον του πολέμου στην Ουκρανία. «Νομίζω ότι θέλει να κάνει συμφωνία. Νομίζω ότι θέλει να κάνει συμφωνία για μένα», φέρεται να είπε ο Αμερικανός πρόεδρος, αναφερόμενος στον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντίμιρ Πούτιν. Η φράση αυτή, ηχηρή παρά τον χαμηλό της τόνο, ειπώθηκε λίγο πριν την έναρξη της κρίσιμης σύσκεψης στην Ανατολική Αίθουσα του Λευκού Οίκου. «Καταλαβαίνεις αυτό; Όσο τρελό κι αν ακούγεται», πρόσθεσε ο Τραμπ, υποδηλώνοντας την έκπληξή του ή ίσως την επίγνωση του μη αναμενόμενου χαρακτήρα αυτής της δήλωσης.

Η τοποθέτηση του Τραμπ αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς έγινε λίγα 24ωρα μετά την προσωπική του συνάντηση με τον Πούτιν στην Αλάσκα. Εκεί, ο Ρώσος πρόεδρος, σύμφωνα με πηγές, εμφάνισε μια σκληρή στάση, απορρίπτοντας κάθε ιδέα για εκεχειρία. «Η Μόσχα πρέπει πρώτα να εξαλείψει τις αιτίες του πολέμου» πριν εισέλθει σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, φέρεται να δήλωσε ο Πούτιν στους δημοσιογράφους, υπογραμμίζοντας την αδιαλλαξία της ρωσικής πλευράς και την πάγια θέση της Μόσχας για την επίτευξη των στρατιωτικών της στόχων.

Η στάση του Μακρόν και η ουκρανική προοπτική

Η αντίδραση του Μακρόν στους ψίθυρους του Τραμπ ήταν χαρακτηριστικά συγκρατημένη, αντικατοπτρίζοντας την ευρύτερη αμφιβολία που επικρατεί στο Παρίσι σχετικά με τις πραγματικές προθέσεις του Ρώσου ηγέτη. Η Γαλλία, όπως και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, έχει υπάρξει μάρτυρας αλλεπάλληλων διπλωματικών προσπαθειών που μέχρι στιγμής δεν έχουν αποδώσει καρπούς, καθώς ο Πούτιν δεν έχει δείξει καμία διάθεση για άμεση εκεχειρία.

Αμέσως μετά τα παρασκήνια αυτά, ο Τραμπ υποδέχθηκε στο Οβάλ Γραφείο τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Η συνάντηση αυτή εξελίχθηκε σε πιο διπλωματικούς τόνους, σε αντίθεση με την ένταση που είχε παρατηρηθεί τον Φεβρουάριο. Ο Ζελένσκι, εμφανώς πιο επίσημος με σκούρο κοστούμι (αν και χωρίς γραβάτα – ένα μήνυμα για την συνεχιζόμενη κατάσταση πολέμου;), έλαβε θετικό σχόλιο από τον Τραμπ, ο οποίος φάνηκε να επιδιώκει να στείλει μήνυμα προσωπικής στήριξης και συμπάθειας προς τον ουκρανικό λαό, δηλώνοντας χαρακτηριστικά: «Τους αγαπάμε, τους αγαπάμε». Το μήνυμα αυτό, πέρα από τις φιλοφρονήσεις, αποσκοπεί στην ενίσχυση της δέσμευσης των ΗΠΑ προς την Ουκρανία και στην καταγγελλία της ρωσικής εισβολής, διαφοροποιώντας την επίσημη στάση από τους «ψιθύρους» για τον Πούτιν.

Η κορυφή της διπλωματίας: Ατζέντα και προσδοκίες

Η ουσία των συναντήσεων στον Λευκό Οίκο, πέρα από τις προσωπικές συνομιλίες, επικεντρώθηκε στη μεγάλη σύσκεψη που ακολούθησε και στην οποία συμμετείχαν κορυφαίοι Ευρωπαίοι ηγέτες και αξιωματούχοι. Η λίστα των συμμετεχόντων υπογραμμίζει την κρισιμότητα της συγκέντρωσης και την ανάγκη συντονισμού των δυτικών συμμάχων:
* Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε (σημαντικό στοιχείο, καθώς ο ρόλος του ΝΑΤΟ είναι κεντρικός στην άμυνα της Ευρώπης).
* Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (υπογραμμίζοντας τον ρόλο της ΕΕ στην οικονομική και πολιτική στήριξη της Ουκρανίας).
* Ο Βρετανός Πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ.
* Ο Γερμανός Καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς.
* Η Ιταλίδα Πρωθυπουργός, Τζόρτζια Μελόνι.
* Ο Φινλανδός Πρόεδρος, Αλέξαντερ Στουμπ (η Φινλανδία, ως πρόσφατο μέλος του ΝΑΤΟ, έχει κομβικό ρόλο στην ασφάλεια της Βόρειας Ευρώπης).
* Και βεβαίως, ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν.

Στην ατζέντα αυτής της κρίσιμης συνάντησης κυριάρχησαν δύο βασικά ζητήματα, τα οποία αποτελούν ακρογωνιαίους λίθους για την “επόμενη μέρα” στην Ουκρανία:
1. Οι εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία: Ένα θέμα που βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων για την μετά-πολεμική αρχιτεκτονική ασφαλείας της Ευρώπης και την αποτροπή μελλοντικών επιθέσεων.
2. Το ανθρωπιστικό αίτημα για την επιστροφή των παιδιών που έχουν απαχθεί και μεταφερθεί στη Ρωσία: Ένα ζήτημα μείζονος ηθικής και νομικής σημασίας, που έχει προκαλέσει παγκόσμιες αντιδράσεις και έχει οδηγήσει σε κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου.

Οι συζητήσεις αυτές, σύμφωνα με τους αναλυτές, εντάσσονται σε μια ευρύτερη στρατηγική για την «επόμενη μέρα» του πολέμου στην Ουκρανία, μια στρατηγική που δεν θα μπορούσε να προχωρήσει χωρίς τον καθοριστικό ρόλο και τη συνδρομή των Ηνωμένων Πολιτειών. Η αμερικανική ηγεσία, όπως φάνηκε και από την παρουσία του Τραμπ, παραμένει κεντρικός παράγοντας στη διαμόρφωση του μέλλοντος της ευρωπαϊκής ασφάλειας.