Οι διαπραγματεύσεις για το SAFE κλείνουν με τρεις μεγάλες απουσίες. Τουρκία, Μεγάλη Βρετανία και Νότια Κορέα μένουν εκτός του νέου δανειοδοτικού μηχανισμού των 150 δισ. ευρώ. Ο μηχανισμός αυτός στοχεύει στην ανασυγκρότηση της αμυντικής βιομηχανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αποκλεισμοί και πολιτικές πιέσεις
Πολιτικές προϋποθέσεις και καθυστερήσεις κράτησαν Τουρκία και Νότια Κορέα μακριά από το πρόγραμμα. Υπέβαλαν αιτήματα, αλλά η εξέταση δεν ξεκίνησε ποτέ. Ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τομάς Ρενιέ είπε ότι το SAFE λειτουργεί ως εργαλείο ταχείας δράσης και η προθεσμία της 30ής Νοεμβρίου ήταν αδιαπραγμάτευτη.
Παρά τις προσπάθειες ορισμένων χωρών, όπως η Γερμανία που πίεζε για την Τουρκία, οι Βρυξέλλες έμειναν σταθερές. Η Μεγάλη Βρετανία αποσύρθηκε μόνη της, βλέποντας υπερβολικές τις απαιτήσεις. Μια από τις κορυφαίες αμυντικές βιομηχανίες της Ευρώπης χάνει έτσι την ευκαιρία να μπει σε αυτό το σχέδιο.
Η ελληνική θέση και το τουρκικό πείσμα
Για την Ελλάδα, η συμμετοχή της Τουρκίας δεν έγινε ποτέ θέμα τεχνικών λεπτομερειών. Casus belli εναντίον κράτους-μέλους, κατοχή στην Κύπρος και αμφισβήτηση συνόρων κάνουν αδύνατη αυτή την ιδέα, λένε πηγές από την κυβέρνηση. Η Αθήνα βλέπει τέτοια αποδοχή σαν απειλή για όλο το σύστημα.
Αυτό το επιχείρημα έπεισε και άλλες πρωτεύουσες, παρόλο που το Βερολίνο έσπρωχνε αλλιώς. Η Τουρκία βασίστηκε στη γερμανική στήριξη, με συναντήσεις όπως αυτή του Φιντάν με τον Βάντεφουλ να δείχνουν ενδιαφέρον από το Βερολίνο. Η Άγκυρα πίστευε ότι η αμυντική της βιομηχανία θα βοηθήσει τις ευρωπαϊκές αλυσίδες, αλλά οι κανόνες και η ελληνική αντίθεση νίκησαν.
Μέχρι το τέλος του χρόνου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ελέγχει τα σχέδια 19 κρατών-μελών. Η πρώτη δόση, μέχρι 15% από κάθε αίτημα, ανοίγει διαπραγματεύσεις με βιομηχανίες και ξεκινά νέα προγράμματα. Η Ελλάδα ζήτησε 1,2 δισ. ευρώ για πυρομαχικά, drones, συστήματα επιτήρησης, δορυφόρους και αναβαθμίσεις υποδομών.
Η στρατηγική της Αθήνας βάζει τους πόρους στην εθνική άμυνα. Δεν θέλει να δει τεχνογνωσία να πηγαίνει σε χώρες που δεν σέβονται τους κανόνες της Ένωσης. Το SAFE ξεκινά με σαφείς όρους και πολιτική βάση πέρα από τα λεφτά.