Οι ψυχροί άνεμοι της διπλωματικής αντιπαράθεσης πνέουν στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο, καθώς το σχέδιο της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για αποστολή ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία συναντά την έντονη αντίδραση της Γερμανίας, αναδεικνύοντας τις εσωτερικές τριβές στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Βερολίνο – Βρυξέλλες: Νέα κόντρα για την Ουκρανία και τα όρια των αρμοδιοτήτων

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται για μία ακόμη φορά ενώπιον μιας εσωτερικής διαφωνίας που αναδεικνύει τις διαφορετικές προσεγγίσεις των κρατών-μελών στην κρίση της Ουκρανίας. Αυτή τη φορά, το επίκεντρο της έντασης είναι η πρόταση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για την αποστολή πολυεθνικών στρατευμάτων στην Ουκρανία, μια κίνηση που συναντά τη σθεναρή αντίσταση της Γερμανίας.

Ο Γερμανός Υπουργός Άμυνας: «Θεμελιωδώς λάθος» οι συζητήσεις περί στρατιωτικής επέμβασης

Ο Γερμανός Υπουργός Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους, εξέφρασε την έντονη αντίθεσή του στα σχέδια της Κομισιόν, τονίζοντας πως τέτοιου είδους συζητήσεις είναι «θεμελιωδώς λάθος» να τίθενται στο τραπέζι πριν από την έναρξη ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων. Κατά τη διάρκεια επίσκεψής του σε ένα εργοστάσιο πυρομαχικών στην Κολωνία, ο Πιστόριους διεμήνυσε, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, ότι: «Αυτά είναι θέματα που δεν συζητάς πριν καθίσεις στο τραπέζι με πολλά μέρη που έχουν λόγο». Η δήλωση αυτή υπογραμμίζει την πρόθεση του Βερολίνου να διαφυλάξει τη διπλωματική οδό και να αποφύγει την κλιμάκωση της έντασης μέσω πρόωρων στρατιωτικών εξαγγελιών.

Η Κομισιόν εκτός αρμοδιότητας; Το γερμανικό «όχι» στην επιχειρησιακή εμπλοκή

Ο Πιστόριους ήταν ακόμη πιο σαφής όσον αφορά τα όρια των αρμοδιοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια πτυχή που συχνά προκαλεί τριβές μεταξύ των θεσμών της ΕΕ και των κυβερνήσεων των κρατών-μελών. «Η ΕΕ δεν έχει καμία εξουσία ή αρμοδιότητα όσον αφορά την τοποθέτηση στρατευμάτων», σημείωσε, αφήνοντας σαφείς αιχμές κατά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτή η δήλωση αποτελεί μια καθαρή υπενθύμιση του θεσμικού πλαισίου της Ένωσης, το οποίο δεν προβλέπει άμεση στρατιωτική επέμβαση από την Κομισιόν, καθώς οι αποφάσεις άμυνας και ασφάλειας παραμένουν κυρίως στην αρμοδιότητα των εθνικών κυβερνήσεων. Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι συνεχίζονται οι συζητήσεις για το «τι μπορεί να είναι εφικτό και υπό ποιες συνθήκες», αφήνοντας ένα μικρό παράθυρο για μελλοντικές εξειδικεύσεις, αλλά πάντοτε υπό την αιγίδα των κρατών-μελών.

Η πρόταση φον ντερ Λάιεν: Δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες υπό ευρωπαϊκή διοίκηση

Η έντονη αντίδραση της Γερμανίας έρχεται ως απάντηση σε συνέντευξη της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στους Financial Times, όπου η πρόεδρος της Κομισιόν ανέφερε την ύπαρξη «ακριβών σχεδίων» για την αποστολή δεκάδων χιλιάδων στρατιωτών στην Ουκρανία. Το εντυπωσιακό στοιχείο της πρότασης είναι ότι αυτή η δύναμη θα τεθεί υπό ευρωπαϊκή διοίκηση, με την κρίσιμη υποστήριξη των ΗΠΑ. Σύμφωνα με την ίδια, η αποστολή δεν θα περιορίζεται μόνο στη συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων, αλλά θα περιλαμβάνει και έναν ολοκληρωμένο μηχανισμό που καλύπτει:

• Συστήματα διοίκησης και ελέγχου (C2)
• Πληροφορίες (Intelligence)
• Επιτήρηση (Surveillance)

Αυτή η ολιστική προσέγγιση υποδηλώνει μια σοβαρή και μακροπρόθεσμη δέσμευση, εάν τελικά υλοποιηθεί, και αντικατοπτρίζει την επιθυμία ορισμένων κύκλων εντός της ΕΕ για μια πιο αυτόνομη ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική. Ωστόσο, η αντίδραση του Βερολίνου καταδεικνύει ότι ο δρόμος προς μια κοινή άμυνα και στρατιωτική παρέμβαση είναι ακόμη μακρύς και γεμάτος εμπόδια. Η συζήτηση αυτή αναδεικνύει επίσης τη διαρκή διαμάχη μεταξύ της υπερεθνικής προσέγγισης (που εκπροσωπείται από την Κομισιόν) και της διακυβερνητικής (που προτιμάται από τα κράτη-μέλη, όπως η Γερμανία, ιδίως σε θέματα κυριαρχίας και άμυνας).