Η Τουρκία επαναφέρει τα οπλισμένα F-16 στο Αιγαίο μετά από 30 μήνες, εντείνοντας την ένταση και αμφισβητώντας τις διεθνείς συνθήκες.
Επαναφορά Οπλισμένων F-16: Μια Σημαντική Κλιμάκωση στην Αίγαια
Η πρόσφατη επανεμφάνιση οπλισμένων τουρκικών μαχητικών F-16 εντός του FIR Αθηνών, μετά από δύο και πλέον χρόνια σιωπής, σηματοδοτεί μια ανησυχητική εξέλιξη στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τις προθέσεις της Άγκυρας. Η κίνηση αυτή, η οποία έλαβε χώρα λίγες ώρες μετά τις προκλητικές δηλώσεις του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, και του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στη Σμύρνη, με αφορμή την επέτειο της εισβολής του 1922, υποδηλώνει μια συντονισμένη προσπάθεια για την αναθέρμανση της έντασης στο Αιγαίο.
Η τελευταία καταγεγραμμένη είσοδος οπλισμένων τουρκικών αεροσκαφών στο FIR Αθηνών είχε σημειωθεί τον Φεβρουάριο του 2023. Έκτοτε, η τουρκική δραστηριότητα είχε περιοριστεί σε παραβιάσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAVs) και αναγνωριστικά αεροσκάφη ATR-72, συνιστώντας επιχειρήσεις χαμηλότερης έντασης. Η επιστροφή των οπλισμένων F-16 αλλάζει άρδην αυτό το σκηνικό, φέρνοντας ξανά στο προσκήνιο τον κίνδυνο ενός ατυχήματος ή μιας εσκεμμένης πρόκλησης.
Δεδομένα από το ΓΕΕΘΑ: Το Ποσοτικό Μέγεθος των Προκλήσεων
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που δημοσιοποίησε το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ), η δραστηριότητα της Τουρκίας εντός του FIR Αθηνών την ημέρα του συμβάντος ήταν εντατική. Συγκεκριμένα, καταγράφηκαν τρεις παραβάσεις:
* Από τα δύο F-16 που πέταξαν στο νοτιοανατολικό Αιγαίο.
* Από ένα ATR-72.
* Από ένα ελικόπτερο.
Όλα τα τουρκικά μέσα αναγνωρίστηκαν άμεσα και αναχαιτίστηκαν σύμφωνα με την πάγια πρακτική των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων και τους διεθνείς κανόνες εμπλοκής, υπογραμμίζοντας την ετοιμότητα και την αποφασιστικότητα της Ελλάδας στην υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας.
Τα συνολικά στοιχεία του ΓΕΕΘΑ για το έτος 2025 (έως και τον Αύγουστο) καταδεικνύουν το εύρος των τουρκικών παραβιάσεων. Συγκεκριμένα:
* 408 παραβάσεις των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας εντός του FIR Αθηνών.
* 140 παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου από μη επανδρωμένα και αναγνωριστικά αεροσκάφη.
Αυτά τα νούμερα υπογραμμίζουν τη συστηματική παραβατικότητα της Τουρκίας, η οποία συχνά αμφισβητεί διεθνείς συνθήκες και συμβάσεις, όπως η Σύμβαση του Σικάγο για τη Διεθνή Πολιτική Αεροπορία, που ορίζει το FIR Αθηνών ως υπεύθυνη περιοχή παροχής υπηρεσιών ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας.
Πολιτικές Προεκτάσεις και Διπλωματικές Αντιδράσεις
Η επανεμφάνιση των οπλισμένων F-16 δεν είναι ένα απλό στρατιωτικό περιστατικό, αλλά έχει σαφείς πολιτικές και διπλωματικές προεκτάσεις. Η χρονική στιγμή, λίγο μετά τις εμπρηστικές δηλώσεις στην Σμύρνη, υποδηλώνει μια προσχεδιασμένη ενέργεια που αποσκοπεί στην αποστολή ενός μηνύματος προς την Αθήνα και τη διεθνή κοινότητα.
Είναι πιθανό η κίνηση αυτή να αποτελεί:
* Πίεση εν όψει μελλοντικών διαπραγματεύσεων ή συζητήσεων για ζητήματα του Αιγαίου.
* Εσωτερική κατανάλωση στην Τουρκία, ενισχύοντας το εθνικιστικό αφήγημα ενόψει επερχόμενων εκλογών ή άλλων πολιτικών αναγκών.
* Μια δοκιμή αντίδρασης της ελληνικής πλευράς και των συμμάχων της.
Η Ελλάδα, μέσω των διπλωματικών οδών και της διαρκούς ενημέρωσης των διεθνών εταίρων της, έχει ως πάγια τακτική την ανάδειξη της τουρκικής παραβατικότητας. Η διεθνής κοινότητα, και ιδιαίτερα η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ, παρακολουθούν με ανησυχία τις εξελίξεις, καθώς η σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο είναι ζωτικής σημασίας για την ευρύτερη γεωπολιτική ισορροπία. Η διατήρηση της ψυχραιμίας και η προσήλωση στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου παραμένουν οι βασικές αρχές της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής έναντι των τουρκικών προκλήσεων.