Σε μια σπάνια εξομολόγηση που συγκίνησε, η καταξιωμένη συγγραφέας Λένα Μαντά μίλησε για τη ζωή, την απώλεια και το τέλος, προσφέροντας μια βαθιά ανθρώπινη οπτική σε θέματα που συχνά αποφεύγονται στη δημόσια συζήτηση. Η εμφάνισή της στην εκπομπή “EQ” της Έλενας Παπαβασιλείου αναδεικνύει πώς οι προσωπικές εμπειρίες διαμορφώνουν την κοσμοθεωρία ενός δημιουργού και γιατί η δημόσια έκφραση συναισθημάτων παραμένει καθοριστική για την κατανόηση της ανθρώπινης φύσης.

Η επιθυμία για ένα “όμορφο τέλος”: Ανάγνωση και γαλήνη

Η συζήτηση επικεντρώθηκε αρχικά στην επιθυμία της συγγραφέως για το πώς θα ήθελε να επέλθει το τέλος της ζωής της. Η κυρία Μαντά περιέγραψε μια εικόνα γαλήνης και προσωπικής ολοκλήρωσης, υπογραμμίζοντας τη βαθιά της σχέση με τη λογοτεχνία:

• Επιθυμία για θάνατο “καθισμένη σε μία πολυθρόνα και να διαβάζω”.
• Χαρακτήρισε αυτό το ενδεχόμενο ως “ένα πολύ όμορφο τέλος”.
• Η παραδοχή της ότι η σκέψη του τέλους, αν και οριστική, προσφέρει μια μορφή παρηγοριάς: “Απλά τέλος”.

Ανάλυση: Η σύνδεση του θανάτου με την πράξη της ανάγνωσης δεν είναι τυχαία για έναν συγγραφέα. Υποδηλώνει μια ζωή αφιερωμένη στον πνευματικό κόσμο, όπου ακόμα και η έξοδος από αυτόν θα μπορούσε να είναι μια στιγμή περισυλλογής και σύνδεσης με αυτό που αγάπησε περισσότερο.

Το πένθος ως “θηρίο που κοιμάται”: Μια αέναη μάχη

Ένα από τα πιο συγκλονιστικά σημεία της συνέντευξης ήταν η αναφορά στο πένθος. Η Λένα Μαντά, ακολουθώντας την ανάρτηση της Μαρίας Παναγοπούλου για την απώλεια του Κώστα Χαρδαβέλλα, περιέγραψε το πένθος ως ένα ζωντανό ον:

• “Το πένθος είναι σαν θηρίο που κοιμάται“.
• Τόνισε την ψευδαίσθηση της “καινούργιας καθημερινότητας” που δίνει την εντύπωση ότι κανείς είναι “καλά” και “περνάει κάτω από τα ραντάρ”.
• Περιέγραψε πώς “ένα απειροελάχιστο” γεγονός μπορεί να “ξυπνήσει το θηρίο”.
• “Δεν μπορείς να του ξεφύγεις εύκολα” μόλις ξυπνήσει.

Συγκριτική Ανάλυση: Αυτή η περιγραφή του πένθους ως ενός μη-γραμμικού, εν υπνώσει αλλά πάντα παρόντος φαινομένου, απηχεί σύγχρονες ψυχολογικές προσεγγίσεις που απομακρύνονται από την παλαιότερη αντίληψη των “σταδίων του πένθους”. Αντίθετα, αναγνωρίζεται η επανεμφάνιση του πόνου σε ανύποπτες στιγμές, ακόμα και μετά από πολλά χρόνια, κάτι που πολλοί άνθρωποι έχουν βιώσει.

Η παρηγοριά της μετά θάνατον συνάντησης και το “άλμπουμ της ζωής”

Η εξομολόγηση της κυρίας Μαντά κορυφώθηκε με μια βαθιά προσωπική αναφορά στον αποθανόντα σύζυγό της, προσφέροντας μια νότα παρηγοριάς και ελπίδας μέσα στην οδύνη:

• “Αυτό που θα ήθελα και με παρηγορεί είναι ότι θα με περιμένει (σ.σ. ο σύζυγός της)”.
• Αντί για βιβλίο, θα μπορούσε να κρατά ένα “άλμπουμ της ζωής μας” στα χέρια της τη στιγμή του τέλους.
• Η λέξη “τέλος” χαρακτηρίστηκε ως “οριστική, αμετάκλητη, τελεσίδικη”, καθιστώντας σαφές το βάρος της απώλειας.

Ερμηνεία: Η αναφορά στο “άλμπουμ της ζωής” ως εναλλακτική της ανάγνωσης, είναι ένα συναισθηματικά φορτισμένο σύμβολο. Αντιπροσωπεύει την αναδρομή σε μια κοινή πορεία, όπου η αγάπη και οι αναμνήσεις πλειοδοτούν ακόμα και της πνευματικής απόλαυσης. Είναι μια ισχυρή μαρτυρία της δύναμης των ανθρώπινων δεσμών που υπερβαίνουν ακόμα και την ίδια τη ζωή.

Κοινωνική απήχηση και ο ρόλος των δημιουργών

Η ειλικρίνεια με την οποία η Λένα Μαντά μοιράστηκε τις σκέψεις της για τον θάνατο και το πένθος προσφέρει ένα σημαντικό έναυσμα για ευρύτερη κοινωνική συζήτηση. Σε μια εποχή όπου η απώλεια και το πένθος συχνά απωθούνται ή κρύβονται, η δημόσια έκφραση συναισθημάτων από προσωπικότητες του πνεύματος βοηθάει στην αποστιγματισμό αυτών των θεμάτων. Η ικανότητα των συγγραφέων να μετατρέπουν τον προσωπικό πόνο σε τέχνη και να τον μοιράζονται με το κοινό, δημιουργεί γέφυρες κατανόησης και ενσυναίσθησης, υπενθυμίζοντας την κοινή ανθρώπινη εμπειρία της θνητότητας και της απώλειας.