Το Υπουργείο Παιδείας ετοιμάζει μια τομή στην εκπαίδευση με την καθιέρωση του «Εθνικού Απολυτηρίου» από το σχολικό έτος 2026-2027, ένα σύστημα που φιλοδοξεί να αναμορφώσει την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και να φέρει αέρα ανανέωσης στα ελληνικά λύκεια.

Εθνικό Απολυτήριο: Το Νέο Τοπίο στην Πρόσβαση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα βρίσκεται στην αυγή μιας σημαντικής μεταρρύθμισης, καθώς το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού προχωρά στην καθιέρωση του Εθνικού Απολυτηρίου. Αυτή η πρωτοβουλία, με ορίζοντα εφαρμογής το σχολικό έτος 2026-2027, αναμένεται να αλλάξει ριζικά τον τρόπο πρόσβασης των μαθητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, προσδίδοντας μεγαλύτερη αξιοπιστία, διαφάνεια και ενισχύοντας τον ρόλο των πανεπιστημίων. Σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ της εφημερίδας «Καθημερινή», η σχετική συζήτηση βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, με την Υπουργό Παιδείας, κ. Σοφία Ζαχαράκη, να έχει ήδη πραγματοποιήσει συναντήσεις στο Μέγαρο Μαξίμου, ακολουθώντας την ανακοίνωση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για την έναρξη εθνικού διαλόγου στη ΔΕΘ. Εάν το χρονοδιάγραμμα τηρηθεί, οι μαθητές που φοιτούν αυτή τη στιγμή στην Γ΄ Γυμνασίου θα είναι οι πρώτοι που θα βιώσουν τη νέα αυτή εκπαιδευτική πραγματικότητα.

Οι Πυλώνες του Νέου Συστήματος: Αξιολόγηση και Διαφάνεια

Το Εθνικό Απολυτήριο δομείται γύρω από πέντε βασικούς άξονες, οι οποίοι αποσκοπούν στη δημιουργία ενός πιο δίκαιου και αποτελεσματικού πλαισίου αξιολόγησης:

• Εξετάσεις με Τράπεζα Θεμάτων: Οι εξετάσεις και στις τρεις τάξεις του λυκείου θα διεξάγονται αποκλειστικά με θέματα προερχόμενα από την Τράπεζα Θεμάτων. Αυτό διασφαλίζει την αντικειμενικότητα και την ομοιομορφία των εξετάσεων σε εθνικό επίπεδο.
• Ανεξάρτητο Σώμα Αξιολογητών: Η διόρθωση των γραπτών θα ανατίθεται σε ένα ανεξάρτητο σώμα αξιολογητών, ενισχύοντας το αδιάβλητο της διαδικασίας και περιορίζοντας την υποκειμενικότητα.
• Ψηφιοποίηση Αξιολογήσεων και Προσωπικός Φάκελος Μαθητή: Κάθε μορφή αξιολόγησης, από τα ωριαία τεστ έως τις προαγωγικές εξετάσεις, θα ψηφιοποιείται και θα ενσωματώνεται στον προσωπικό φάκελο του μαθητή. Αυτή η πρακτική όχι μόνο αυξάνει τη διαφάνεια, αλλά παρέχει και μια ολοκληρωμένη εικόνα της μαθησιακής πορείας κάθε μαθητή, ενώ ταυτόχρονα προστατεύει τους εκπαιδευτικούς.
• Ελάχιστη Βάση «10» για την Πρόσβαση: Ένας από τους πλέον κομβικούς όρους είναι η αντικατάσταση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) από τον γενικό κανόνα του βαθμού «10» στο απολυτήριο. Κανένας απόφοιτος δεν θα μπορεί να διεκδικήσει θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση εάν δεν έχει επιτύχει αυτή την ελάχιστη βαθμολογική βάση, ενισχύοντας τα κριτήρια εισαγωγής.
• Ανεξάρτητη Αρχή Εξετάσεων: Θα θεσμοθετηθεί μια ανεξάρτητη αρχή εξετάσεων, η οποία θα αναλάβει την εποπτεία ολόκληρης της διαδικασίας. Ο σχετικός νόμος αναμένεται να έχει διαμορφωθεί έως τον Μάιο του 2026.

Ο Ενεργός Ρόλος των Πανεπιστημίων και οι Αναζητούμενες Λεπτομέρειες

Ένα σημαντικό στοιχείο του νέου συστήματος είναι η ενίσχυση του ρόλου των πανεπιστημίων στην επιλογή των εισακτέων. Τα ΑΕΙ θα έχουν τη δυνατότητα να καθορίζουν ποια μαθήματα κρίνουν κρίσιμα για την εισαγωγή σε κάθε σχολή και, όπου απαιτείται, να ζητούν πανελλαδικού τύπου εξετάσεις. Αυτό σημαίνει πως σε ορισμένα τμήματα το απολυτήριο ενδέχεται να είναι αρκετό, ενώ σε άλλα θα απαιτούνται πρόσθετες δοκιμασίες σε συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα, δίνοντας έμφαση στην εξειδίκευση.

Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει η «Καθημερινή», αρκετές πτυχές του νέου συστήματος παραμένουν ακόμα ανοιχτές προς συζήτηση και οριστικοποίηση. Δεν έχει ακόμη αποφασιστεί, για παράδειγμα, εάν ο τελικός βαθμός του Εθνικού Απολυτηρίου θα προκύπτει αποκλειστικά από τη Β΄ και Γ΄ Λυκείου ή εάν θα συνυπολογίζεται και η επίδοση στην Α΄ Λυκείου. Η ομάδα εργασίας του Υπουργείου, στην οποία συμμετέχουν πανεπιστημιακοί και νομικοί, αναμένεται να καταθέσει τις τελικές της προτάσεις στο πλαίσιο του εθνικού διαλόγου με τα κόμματα.

Το νέο σύστημα, με σαφείς αναφορές σε διεθνή πρότυπα όπως το γαλλικό Baccalauréat και το γερμανικό Abitur, φιλοδοξεί να εκσυγχρονίσει το ελληνικό λύκειο, προσφέροντας ένα απολυτήριο με ουσιαστική διαγνωστική και προγνωστική αξία για την επιτυχή πορεία των μαθητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και τη μετέπειτα επαγγελματική τους ζωή.