Ενώ η διπλωματία αναζητά δρόμους στην Ουκρανία, το πολεμικό μέτωπο παραμένει ανελέητο, με τη Ρωσία να επιδιώκει να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα στην ανατολική Ουκρανία, ακόμα και με το αδιανόητο ανθρώπινο κόστος μικρών εδαφικών κερδών.

Η Σκληρή Πραγματικότητα στο Μέτωπο του Ντονμπάς

Ενώ οι κεφαλαιουχικές δυνάμεις, με επικεφαλής την Ουάσινγκτον και τη Μόσχα, φαίνεται να αναζητούν σημεία σύγκλισης μέσω της ενδεχόμενης μεσολάβησης του Ντόναλντ Τραμπ, η κατάσταση στο ουκρανικό μέτωπο παραμένει δυσχερής και απρόβλεπτη. Ο Πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, φέρεται να επιστρατεύει τις τελευταίες του εφεδρείες σε μια προσπάθεια να παγιώσει τετελεσμένα γεγονότα στο πεδίο των μαχών, με απώτερο σκοπό να προσελκύσει την ουκρανική πλευρά στις διαπραγματεύσεις με ένα όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κομμάτι του Ντονμπάς υπό ρωσικό έλεγχο.

Οι ρωσικές προωθήσεις στην περιοχή δεν αποτυπώνονται πλέον με εντυπωσιακό τρόπο στους στρατιωτικούς χάρτες. Μετρώνται σε μικρές αποστάσεις, συχνά σε γιάρδες, παρά σε μίλια. Ωστόσο, κάθε ελάχιστη μετατόπιση της γραμμής του μετώπου αποκτά βαρύνουσα σημασία, καθώς μπορεί να κρίνει εάν το Κίεβο θα προσέλθει στις επερχόμενες διαπραγματεύσεις από θέση ισχύος ή αδυναμίας. Η τρέχουσα ρωσική στρατηγική βασίζεται σε έναν συνδυασμό μυστικότητας και κατακερματισμού των επιθετικών επιχειρήσεων. Αντί για μεγάλης κλίμακας μηχανοκίνητες επιθέσεις, μικρές ομάδες αποτελούμενες από δύο έως τέσσερις στρατιώτες διεισδύουν αθόρυβα στις ουκρανικές αμυντικές γραμμές, εκμεταλλευόμενες κενά ή αδυναμίες. Μετά από μια σύντομη ανασύνταξη, προχωρούν σε επιθέσεις φθοράς, αφήνοντας πίσω τους πλήρως κατεστραμμένα χωριά, σχολεία και κρίσιμες υποδομές.

Η Μάχη για το Ποκρόβσκ και η Κόπωση των Ουκρανικών Δυνάμεων

Το Ποκρόβσκ, μια στρατηγικής σημασίας πόλη στην ανατολική Ουκρανία, αποτελεί το επίκεντρο των συγκρούσεων. Ρωσικές δυνάμεις επιχειρούν την περικύκλωσή του εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο. Παρά τις πρόσφατες τους προόδους, οι Ουκρανοί, με την ανάπτυξη ενισχύσεων, κατάφεραν να ανακτήσουν το μεγαλύτερο μέρος των χαμένων τους θέσεων. Ωστόσο, οι μάχες στην περιοχή παραμένουν σφοδρές και ανελέητες, με τεράστιο ανθρώπινο κόστος.

Ουκρανοί αξιωματικοί εκφράζουν την ανησυχία τους, τονίζοντας ότι ο Πούτιν δεν υπολογίζει τις απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό ή εξοπλισμό. Το κύριο του μέλημα είναι η παρουσίαση κερδών στο Ντονέτσκ, γεγονός που θα ενίσχυε τη διαπραγματευτική του θέση. Το Κίεβο είναι πλήρως ενήμερο ότι όσο περισσότερο έδαφος απωλέσει, τόσο δυσκολότερη θα καταστεί η διαπραγματευτική του θέση. Η εικόνα της κόπωσης είναι πλέον εμφανής στις τάξεις του ουκρανικού στρατού. Τα πιο έμπειρα στρατιωτικά σώματα μάχονται αδιάκοπα από το 2022, ενώ ορισμένοι στρατιώτες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή ακόμα και από το 2014, όταν ξεκίνησε η σύγκρουση στο Ντονμπάς. Παρά την καθολική επιστράτευση, η στρατολόγηση νέων δυνάμεων δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών. Πρόσφατα, μάλιστα, θεσπίστηκε η δυνατότητα εθελοντικής κατάταξης ακόμα και για άνδρες άνω των 60 ετών, ένδειξη της δραματικής έλλειψης προσωπικού.

• Το Ποκρόβσκ αποτελεί κόμβο στρατηγικής σημασίας.
• Οι ουκρανικές δυνάμεις εμφανίζουν σημάδια κόπωσης μετά από παρατεταμένες μάχες.
• Η επιστράτευση δεν καλύπτει τις ανάγκες, με την κατάταξη να επεκτείνεται σε μεγαλύτερες ηλικίες.

Ο «Έρπων Πόλεμος» και η Επίδραση της Τεχνολογίας

Το Ντονέτσκ έχει αναδειχθεί σε έναν κόμβο διπλής σημασίας: στο στρατιωτικό πεδίο αποτελεί το πλέον φλεγόμενο μέτωπο, ενώ στις διπλωματικές διαπραγματεύσεις, αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο διακύβευμα. Η Ρωσία ελέγχει σήμερα περίπου τα τρία τέταρτα της περιφέρειας, όμως οι μάχες στο δυτικό τμήμα, το οποίο παραμένει υπό ουκρανικό έλεγχο, είναι ιδιαίτερα σφοδρές. Εκεί, κοντά στην πόλη Ντομπροπίλια, οι περιορισμένες ρωσικές διεισδύσεις συνοδεύονται από αλλεπάλληλους και καταστροφικούς βομβαρδισμούς. Παρά τις απώλειες και την ένταση, οι ρωσικές επιθέσεις δεν έχουν μετατραπεί σε αποφασιστικά ρήγματα στην ουκρανική άμυνα.

Στρατιωτικοί χάρτες ουκρανικών πηγών στις αρχές Αυγούστου έδειξαν ρωσικές προωθήσεις που έμοιαζαν με «αυτιά λαγού» (εδαφικές προεξοχές), βόρεια του Ποκρόβσκ. Ωστόσο, μόλις λίγες ημέρες αργότερα, οι Ουκρανοί αντέδρασαν δυναμικά, αποκόπτοντας τους Ρώσους και εγκλωβίζοντάς τους. Η τεχνολογία έχει καταστήσει τις μάχες ακόμα πιο σύνθετες και δύσκολες. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) σαρώνουν συνεχώς τον ουρανό, καθιστώντας πρακτικά αδύνατες τις κλασικές μηχανοκίνητες κινήσεις μεγάλης κλίμακας. Ουκρανοί λοχίες περιγράφουν τον πόλεμο ως έναν «έρποντα πόλεμο», όπου κάθε μετακίνηση ελέγχεται εξονυχιστικά και όπου η απουσία επαρκούς αριθμού drones και εξειδικευμένου προσωπικού περιορίζει σοβαρά τις αμυντικές δυνατότητες.

Η Μόσχα έχει επενδύσει σημαντικά σε εξειδικευμένες μονάδες μη επανδρωμένων αεροσκαφών που στοχεύουν τις γραμμές ανεφοδιασμού των ουκρανικών δυνάμεων. Ουκρανοί στρατιώτες παραδέχονται ότι προς το παρόν δεν διαθέτουν την απαραίτητη τεχνολογία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτής της νέας και κρίσιμης απειλής. Ακόμη και τα περίφημα ουκρανικά επιθετικά drones, όπως η «Μπάμπα Γιάγκα», τα οποία κάποτε πραγματοποιούσαν δεκάδες εξορμήσεις με επιτυχία, σήμερα καταρρίπτονται μετά από ελάχιστες πτήσεις, γεγονός που υποδηλώνει την αποτελεσματικότητα των ρωσικών αντιμέτρων.

Η Ακλόνητη Αποφασιστικότητα του Κιέβου

Παρά τις τεράστιες δυσκολίες και τις συνεχιζόμενες προκλήσεις στο πεδίο των μαχών, στο Κίεβο δεν υπάρχει καμία πρόθεση εγκατάλειψης του αγώνα. Το μήνυμα που εκπέμπεται είναι σαφές και ακλόνητο: κάθε χωριό, κάθε δρόμος και κάθε σπιθαμή γης στο Ντονέτσκ αποτελεί μέτωπο αντίστασης. Για την Ουκρανία, η παραχώρηση εδαφών δεν μπορεί να θεωρηθεί ως τίμημα για την ειρήνη, αλλά ως μια ήττα που θα επισφράγιζε την απώλεια της κυριαρχίας της και ενδεχομένως της ίδιας της κρατικής της υπόστασης. Ο Πούτιν, από την πλευρά του, προσπαθεί να εμφανιστεί ως ο νικητής που «επιβάλλει» μια λύση στο πλαίσιο των δικών του όρων. Στο πεδίο της μάχης, ωστόσο, το μόνο που διακρίνεται είναι ένας πόλεμος φθοράς χωρίς τέλος, με μικρές εδαφικές προωθήσεις που πληρώνονται με ένα ανατριχιαστικό και τεράστιο ανθρώπινο κόστος, ανεβάζοντας διαρκώς τον αριθμό των θυμάτων και από τις δύο πλευρές.