Εν αναμονή εξελίξεων στις εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ-Ευρώπης μετά τις εξαγγελίες Τραμπ για νέους δασμούς. Τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα;
Νέοι Δασμοί από τις ΗΠΑ: Κίνδυνος Εμπορικού Πολέμου και Επιπτώσεις στην Ελλάδα
Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε μέσω Truth Social την επιβολή νέων δασμών από τις 2 Απριλίου, χωρίς να διευκρινίσει τις χώρες που θα επηρεαστούν. Ωστόσο, οι δηλώσεις του υποδηλώνουν ευρεία εφαρμογή, δημιουργώντας ανησυχίες για έναν πιθανό εμπορικό πόλεμο με την Ευρώπη.
Σύμφωνα με την ανάρτησή του, κάλεσε τους Αμερικανούς αγρότες να εστιάσουν στην εγχώρια παραγωγή, ενισχύοντας την αυτάρκεια των ΗΠΑ. «Προς τους σπουδαίους αγρότες των ΗΠΑ: Ετοιμαστείτε να ξεκινήσετε μεγάλη παραγωγή, η οποία θα πωλείται εντός των ΗΠΑ. Οι δασμοί σε προϊόντα του εξωτερικού ξεκινούν στις 2 Απριλίου. Καλή διασκέδαση!», έγραψε χαρακτηριστικά.
Άμεσες και Έμμεσες Επιπτώσεις για την Ελληνική Οικονομία
Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις για την Ελλάδα σε αυτό το ενδεχόμενο; Η απάντηση δεν είναι απλή, καθώς υπάρχουν άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Όσον αφορά στην Ελλάδα, οι ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ είναι σε σχετικά χαμηλά επίπεδα και άγγιξαν τα 2,4 δισ. ευρώ το 2024. Το 23% αφορούσε ορυκτά καύσιμα και ακολούθησαν τρόφιμα, κυρίως φρούτα και λαχανικά, καθώς και βιομηχανικά προϊόντα. Ως εκ τούτου, οι άμεσες συνέπειες δεν αναμένονται ιδιαίτερα σημαντικές, παρόλο που οι εξαγωγές έχουν αυξηθεί τα τελευταία τρία χρόνια, αντιπροσωπεύοντας μικρό ποσοστό (4,8%) στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών.
Η Ελλάδα διατηρεί πλεονασματικό εμπορικό ισοζύγιο με τις ΗΠΑ από το 2011, το οποίο το 2024 ανήλθε σε 0,25 δισ. ευρώ. Παρόλα αυτά, η συνολική εξάρτηση της Ελλάδας από την αμερικανική αγορά παραμένει περιορισμένη.
Οι Έμμεσες Συνέπειες που Απαιτούν Προσοχή
Ανησυχία προκαλούν οι έμμεσες συνέπειες, καθώς η επιβολή δασμών σε χώρες με ισχυρή εξαγωγική δραστηριότητα προς τις ΗΠΑ, όπως η Γερμανία και η Ιταλία, θα μπορούσε να επηρεάσει και την ελληνική οικονομία.
Συγκεκριμένα, μια επιβράδυνση των οικονομιών αυτών θα μπορούσε να προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις στο εμπόριο και κυρίως στον ελληνικό τουρισμό, έναν από τους βασικότερους πυλώνες της ελληνικής οικονομίας. Γεγονός που θα επηρεάσει τις ροές επενδύσεων στην Ελλάδα.
Ενδεικτικά, το 2024 η Γερμανία και η Ιταλία κατέγραψαν εμπορικά πλεονάσματα με τις ΗΠΑ ύψους 92 δισ. ευρώ και 39 δισ. ευρώ αντίστοιχα, ενώ η Ιρλανδία είχε πλεόνασμα 51 δισ. ευρώ. Οι τρεις αυτές χώρες αντιπροσωπεύουν το 92% του συνολικού εμπορικού πλεονάσματος της ΕΕ-27 έναντι των ΗΠΑ, καθιστώντας τες ευάλωτες σε πιθανά εμπορικά αντίποινα.
Για την Ελλάδα, η Ιταλία και η Γερμανία αποτελούν σημαντικούς εμπορικούς εταίρους αλλά και σημαντικές τουριστικές αγορές. Το 2024, το 10,5% των ελληνικών εξαγωγών αγαθών κατευθύνθηκε στην Ιταλία και το 7,1% στη Γερμανία.
Μία οικονομική επιβράδυνση στις χώρες αυτές θα μπορούσε να μειώσει τη ζήτηση για ελληνικά προϊόντα και να επηρεάσει αρνητικά τον τουρισμό. Σύμφωνα με έρευνα της Alpha Bank, η επιβράδυνση αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά τις ελληνικές εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, καθιστώντας κρίσιμη την εξέλιξη των εμπορικών σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης.
