Ο καθαρισμός και η αποκατάσταση των υδάτων και του εδάφους στην Ευρώπη από τις λεγόμενες «αιώνιες ρυπαντές» (PFAS) μπορεί να κοστίσει τουλάχιστον 95 δισεκατομμύρια ευρώ σε χρονικό διάστημα 20 ετών, κάτω από ιδανικές συνθήκες. Ωστόσο, το κόστος αυτό μπορεί να ανέλθει έως και τα 2.000 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με μία μελέτη που δημοσιεύθηκε από την γαλλική εφημερίδα Le Monde και περιλαμβάνει αναλύσεις από διάφορα μέσα ενημέρωσης. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι το υψηλότερο κόστος είναι το πιο πιθανό σενάριο, καθώς η έρευνα αυτή προέρχεται από τη συνεργασία τους με πανεπιστημιακούς ερευνητές στο πλαίσιο του έργου «Forever Lobbying Project», που επικεντρώνεται στα PFAS, τις γνωστές υπερφθοριωμένες και πολυφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες.
Σημαντική είναι η επισήμανση ότι το κόστος αυτό «δεν περιλαμβάνει τον αντίκτυπο των PFAS στην ανθρώπινη υγεία, ούτε τους πολλές αρνητικές εξωτερικές παραμέτρους που είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν». Η έρευνα αποτελεί συνέχεια προηγούμενης μεγάλης μελέτης του 2023, που αναγνώρισε τουλάχιστον 23.000 μολυσμένες περιοχές στην Ευρώπη από αυτές τις χημικές ενώσεις, οι οποίες είναι γνωστές για τις αντικολλητικές τους ιδιότητες και την ανθεκτικότητα τους.
Επιπτώσεις της ρύπανσης
Η διάρκεια ζωής των PFAS είναι σχεδόν απεριόριστη, καθώς περιλαμβάνουν περισσότερα από 4.700 διαφορετικά μόρια, που συσσωρεύονται σταδιακά στο έδαφος και στο νερό, καθώς και στον ανθρώπινο οργανισμό. Η μακροχρόνια έκθεση σε αυτά είναι πιθανό να επηρεάσει την γονιμότητα και να αυξήσει τις πιθανότητες εμφάνισης ορισμένων τύπων καρκίνου, σύμφωνα με αρχικές μελέτες. Για την εκτίμηση του κόστους καθαρισμού, οι ερευνητές στηρίχθηκαν σε σπάνιες επιστημονικές και οικονομικές πληροφορίες, καθώς και σε τοπικά δεδομένα που συλλέχθηκαν από επαγγελματίες του τομέα της αποκατάστασης.
Οι συντάκτες της μελέτης τονίζουν ότι κάθε σενάριο βασίζεται σε σειρά συντηρητικών επιλογών, γεγονός που δείχνει ότι το εκτιμώμενο κόστος μπορεί να είναι υποτιμημένο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το χαμηλότερο δυνατό κόστος καθαρισμού, που εκτιμάται σε 4,8 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, αντιπροσωπεύει ένα «μη ρεαλιστικό σενάριο». Αυτό περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, υποθέσεις όπως η άμεση διακοπή της ρύπανσης από PFAS και περιορισμένη αποκατάσταση σε περιοχές προτεραιότητας.
Εάν οι ρύποι συνεχιστούν, το κόστος για περαιτέρω καθαρισμούς μπορεί να φτάσει το 2.000 δισ. ευρώ σε 20 χρόνια, όπως τονίζεται από τη Le Monde, η οποία επισημαίνει ότι η διαδικασία αποκατάστασης συνιστά τεράστια πρόκληση τεχνολογικά και υλικοτεχνικά. Για παράδειγμα, ορισμένες προηγμένες τεχνικές φιλτραρίσματος του νερού απαιτούν μεγάλα ποσά ενέργειας και νερού. Επίσης, οι συμβατικοί αποτεφρωτήρες δεν μπορούν να καταστρέψουν αποτελεσματικά τις PFAS στα οικιακά απορρίμματα.
Λόγω της σοβαρότητας και του ύψους των απαιτούμενων κονδυλίων, οι συντάκτες της μελέτης επισημαίνουν την ανάγκη να περιοριστεί η διάθεση των PFAS ώστε να αποτραπεί η αύξηση του κόστους καθαρισμού. Η έρευνα, που βασίζεται σε χιλιάδες έγγραφα, αποκαλύπτει επίσης την διογκωμένη εκστρατεία των βιομηχάνων να «παρενοχλούν» δημόσιες αρχές μέσω λομπιστών, με στόχο να αμβλύνουν ή να αναστείλουν τις προτάσεις για απαγόρευση των PFAS σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ