Φωτιά έχει ανάψει στη Γερμανία απόφαση για επιστροφή προσφύγων στην Ελλάδα. Ποια είναι η αντίδραση του τύπου και των οργανώσεων;
Έντονες Αντιδράσεις στην Απόφαση για Επιστροφή Προσφύγων στην Ελλάδα
Η απόφαση του Ομοσπονδιακού Διοικητικού Δικαστηρίου της Γερμανίας να επιτρέψει, υπό προϋποθέσεις, την επιστροφή αναγνωρισμένων προσφύγων στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον Κανονισμό του Δουβλίνου, έχει πυροδοτήσει έντονες πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις. Σύμφωνα με την Deutsche Welle, το σύνολο σχεδόν του γερμανικού τύπου αναδεικνύει το ζήτημα, υπογραμμίζοντας τις πολιτικές διαστάσεις που αναλαμβάνει η απόφαση ενόψει της αναδιάρθρωσης του μεταναστευτικού πλαισίου στο Βερολίνο. Η εφημερίδα die Welt αναφέρει ότι το δικαστήριο έκρινε θεμιτή την απέλαση άγαμων, υγιών και ικανών προς εργασία ατόμων στην Ελλάδα, παρά τις υφιστάμενες ελλείψεις στο ελληνικό σύστημα υποδοχής. «Δεν είναι πολλά – ψωμί, κρεβάτι και σαπούνι – αλλά είναι αρκετά», φέρεται να δήλωσε χαρακτηριστικά ο προεδρεύων δικαστής Ρόμπερτ Κέλερ, υποστηρίζοντας ότι οι συνθήκες διαβίωσης στην Ελλάδα δεν παραβιάζουν τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.
Η υπόθεση αφορά δύο πρόσφυγες, έναν απάτριδα από τη Λωρίδα της Γάζας και έναν Σομαλό, στους οποίους είχε χορηγηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας στην Ελλάδα και αργότερα κατέθεσαν νέα αίτηση ασύλου στη Γερμανία. Τα αιτήματά τους απορρίφθηκαν από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Μετανάστευσης (BAMF) και από κατώτερα διοικητικά δικαστήρια. Η απόφαση έχει προκαλέσει την οργή οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και νομικών κύκλων.
Η εφημερίδα taz κάνει λόγο για «καφκικές καταστάσεις» στην ελληνική πραγματικότητα, καθώς η πρόσβαση των αναγνωρισμένων προσφύγων σε εργασία, στέγη και κοινωνικές παροχές εξαρτάται από γραφειοκρατικούς μηχανισμούς που συχνά δυσλειτουργούν. Ο δικηγόρος ενός 32χρονου Σομαλού, ο οποίος ζει στη Γερμανία από το 2019, υποστήριξε ότι, εάν επιστρέψει στην Ελλάδα, δεν θα έχει πρόσβαση ούτε στο πρόγραμμα επανένταξης Helios+, καθώς οι δικαιούχοι δεν πρέπει να έχουν εγκαταλείψει τη χώρα τα τελευταία δύο χρόνια. Επιπλέον, τόνισε ότι η έκδοση ΑΦΜ, απαραίτητη για την εργασία, προϋποθέτει την ύπαρξη εργοδότη, δημιουργώντας έτσι έναν φαύλο κύκλο αδυναμίας ένταξης.
Η Αντίδραση των ΜΜΕ και των Αρχών
Η Bild Zeitung χαιρέτισε την απόφαση με ενθουσιασμό, ρωτώντας: «Ώρα για μαζικές απελάσεις στην Ελλάδα;». Ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Μετανάστευσης, Χανς-Έκχαρντ Ζόμμερ, δήλωσε ότι η απόφαση θα εφαρμοστεί άμεσα και ότι η BAMF θα απορρίπτει εφεξής ως «μη αποδεκτές» τις αιτήσεις ασύλου από αναγνωρισμένους πρόσφυγες στην Ελλάδα, με στόχο την αποτροπή νέων μεταναστευτικών ροών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της BAMF, μόνο το 2024, 25.112 πρόσφυγες που είχαν ήδη λάβει καθεστώς προστασίας στην Ελλάδα, υπέβαλαν εκ νέου αίτηση ασύλου στη Γερμανία.
Αντιδράσεις από Οργανώσεις Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Η ανθρωπιστική οργάνωση Pro Asyl χαρακτήρισε την απόφαση «ακατανόητη» και προανήγγειλε νέες νομικές κινήσεις σε συνεργασία με την ελληνική Refugee Support Aegean. Η οργάνωση επισημαίνει ότι θα συνεχίσει να τεκμηριώνει την κατάσταση στην Ελλάδα, ώστε να υποστηριχθούν νέες αγωγές και να επανεκτιμηθεί νομικά η πρακτική των απελάσεων. Παρά τις διαφορετικές νομικές εκτιμήσεις στη Γερμανία, το Ομοσπονδιακό Διοικητικό Δικαστήριο κατέστησε σαφές ότι, εφόσον καλύπτονται οι βασικές ανάγκες επιβίωσης, δεν στοιχειοθετείται παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά το πολιτικό σκηνικό της Γερμανίας, καθώς θεωρείται από πολλούς στη Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) ως ένα κρίσιμο βήμα για την εφαρμογή ενός αυστηρότερου μεταναστευτικού πλαισίου, ιδίως ενόψει των επερχόμενων ευρωεκλογών.