Η Ιωάννα Μαλέσκου βρέθηκε χθες στην εκπομπή «Κοινωνία Άνω Κάτω» του OPEN και μίλησε ανοιχτά για τα χρόνια που δίδαξε στα Βορίζια. Το χωριό αυτό, βαμμένο με αίμα από μια άγρια βεντέτα, την υποδέχτηκε ως πρωτοεμφανιζόμενη δασκάλα. Γιατί επέλεξε να θυμηθεί αυτή την εμπειρία τώρα;

Πρώτες εντυπώσεις από ένα ζωντανό χωριό

«Το βασικό για μένα ήταν ότι ήταν η πρώτη φορά. Η πρώτη επαφή που είχα με την Κρήτη ήταν στο χωριό αυτό, στο Δημοτικό σχολείο», ξεκίνησε η Μαλέσκου, περιγράφοντας πώς μπήκε στον κόσμο του νησιού χωρίς προηγούμενη γνώση. Ένα μέρος γεμάτο ενέργεια, με νέους γονείς και παιδιά παντού, που της έδωσε αμέσως αίσθηση ζεστασιάς.

Η παρουσιάστρια θυμήθηκε εκείνες τις πρώτες μέρες με μια νότα νοσταλγίας, τονίζοντας την ευγένεια που έβλεπε στα πρόσωπα των ντόπιων. Κυρίως αυτός ο νέος κόσμος, που φέρνει φρεσκάδα στο χωριό. Βλέπεις, η Κρήτη πάντα ξεχώριζε για τις ισχυρές οικογενειακές δεσμεύσεις της, κάτι που κάνει τέτοια μέρη να σφύζουν από ζωή.

Όμως, η προσαρμογή δεν ήταν εύκολη υπόθεση.

Ως ξένη, δυσκολευόσουν να μπεις στο πετσί των εθίμων. Η κουλτούρα εκεί, με τους άγραφους νόμους και τις βαθιές αξίες, σου ξεφεύγει αρχικά – πρέπει να δοκιμαστείς μέσα στις καθημερινότητες και τις συναντήσεις με τους κατοίκους για να το πιάσεις. «Το πρώτο πράγμα που εντόπισα ήταν ότι υπήρχε μια δυσπιστία… Αν δεν είσαι από το μέρος αυτό, αν δεν μιλάς και την ντοπιολαλιά, κάπως σε βάζουν σε απόσταση μέχρι να κερδίσεις το σεβασμό», εξήγησε, αποκαλύπτοντας εκείνη την αρχική επιφυλακτικότητα.

«Όταν είσαι ξένος, δεν μπορείς να αντιληφθείς τον τρόπο ζωής. Αν θέλετε την κουλτούρα, τις αρχές, τον αξιακό κώδικα, τους άγραφους κανόνες… όσο ψήνεσαι με τις συνθήκες και συναναστρέφεσαι με τον κόσμο, το καταλαβαίνεις».

Προκλήσεις και ελπίδα στην εκπαίδευση

Η παραβατικότητα φώλιαζε παντού, από τα μικράτα κιόλας, σαν σκιά που ακολουθεί την καθημερινότητα. Δεν υπήρχε χώρος για απλές ετικέτες – τα πράγματα μπλέκονταν σε γκριζο. Η Μαλέσκου έβαλε τα δυνατά της να σπείρει ιδέες ενότητας και ηρεμίας στις τάξεις, πιστεύοντας βαθιά στην αλλαγή.

«Η παραβατική συμπεριφορά υπάρχει σε όλες τις ηλικίες και από πολύ νεαρή ηλικία είναι μια πραγματικότητα… Και δεν είναι όλα άσπρο μαύρο. Προσπαθείς να καλλιεργήσεις ένα πνεύμα συμπόνιας, συνένωσης, μιας ωραίας ειρηνικής διάθεσης. Εγώ πιστεύω πάντα στη θετική πλευρά των πραγμάτων και στις αλλαγές των ανθρώπων, κυρίως όμως στη δύναμη που μπορεί να έχει η παιδεία και η καλλιέργεια. Αυτό το οποίο χτιζόταν μέσα στις σχολικές αίθουσες, στους ανθρώπους, στα παιδιά μπορούσε εύκολα να ακυρωθεί πηγαίνοντας το παιδί στο σπίτι».

Μπορεί η βεντέτα να ρίχνει ακόμα τον ίσκιο της στα Βορίζια, αλλά τέτοιες ιστορίες υπενθυμίζουν ότι η εκπαίδευση μπορεί – ίσως – να γίνει γέφυρα προς κάτι καλύτερο. Η Μαλέσκου, με την εμπειρία της, έφερε στο φως αυτή την πλευρά ενός χωριού που παλεύει με τα φαντάσματά του.