Σε μια εποχή που η ψυχική υγεία βρίσκεται στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου, η πρόσφατη αποκάλυψη του Γιώργου Μαζωνάκη, στον αέρα του *The Voice*, προσθέτει μια νέα διάσταση στη συζήτηση. Η αναφορά του στη νοσηλεία του σε ψυχιατρική κλινική, τον περασμένο Αύγουστο, όχι μόνο αιφνιδίασε, αλλά και αναδεικνύει ξανά τη σημασία της ανοιχτής προσέγγισης σε θέματα ψυχικής ευεξίας, ιδίως από πρόσωπα δημόσιας ακτινοβολίας.

Η Απρόσμενη Εξομολόγηση και το Κοινωνικό Στίγμα

Η αποκάλυψη του Γιώργου Μαζωνάκη έγινε στο πλαίσιο συζήτησης για τις εμπειρίες σε νοσοκομεία, αρχικά από την Έλενα Παπαρίζου. Η Παπαρίζου μοιράστηκε την πρόσφατη περιπέτεια υγείας του αδελφού της, εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη της για τις υπηρεσίες των δημόσιων νοσοκομείων, ειδικά του «Αλεξάνδρα». Η δήλωσή της: «Πρόσφατα έπαθε ο αδελφός μου ένα πολύ γερό έμφραγμα… είμαστε πολύ καλοί στα δημόσια (σ.σ. νοσοκομεία)… μου τον επιστρέψανε καινούργιο» άνοιξε το δρόμο για την τοποθέτηση του Μαζωνάκη.

Ο καλλιτέχνης, με μια φράση που προκάλεσε άμεσα αίσθηση, δήλωσε: «Και εγώ μια βόλτα πέρασα και το κάνανε βούκινο». Αυτή η ατάκα, πέρα από το προσωπικό στοιχείο, υποδηλώνει μια διάσταση που συχνά συνοδεύει τις καταστάσεις ψυχικής υγείας στην Ελλάδα: το κοινωνικό στίγμα και τη δυσκολία αποδοχής. Η αντίδραση των coaches, που δεν θέλησαν να σχολιάσουν άμεσα, ενδεχομένως αντανακλά την αμηχανία που επικρατεί ακόμα απέναντι σε τέτοιες δημόσιες παραδοχές.

Ψυχική Υγεία και Δημόσια Πρόσωπα: Μια Εξισορροπητική Πράξη

Ανάλυση: Η δημόσια εξομολόγηση ενός αναγνωρίσιμου καλλιτέχνη όπως ο Γιώργος Μαζωνάκης έχει πολλαπλές επιπτώσεις.

• Ενθάρρυνση: Μπορεί να ενθαρρύνει άτομα που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα να αναζητήσουν βοήθεια, καθώς βλέπουν ότι δεν είναι μόνοι και ότι ακόμη και καταξιωμένα πρόσωπα περνούν τέτοιες δοκιμασίες.
• Αποστιγματισμός: Συμβάλλει στον αποστιγματισμό των ψυχικών ασθενειών ή προβλημάτων, προωθώντας την ιδέα ότι η αναζήτηση ψυχιατρικής ή ψυχολογικής υποστήριξης είναι ισοδύναμη με την επίσκεψη σε οποιονδήποτε άλλο ιατρό.
• Ευαισθητοποίηση: Εγείρει ερωτήματα σχετικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων και την ηθική της δημοσιογραφίας, όταν αφορά θέματα υγείας προσωπικοτήτων. Η φράση «το κάνανε βούκινο» υποδεικνύει μια παραβίαση της ιδιωτικότητας, κάτι που αποτελεί πάγιο ζήτημα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Στην Ελλάδα, η συζήτηση για την ψυχική υγεία έχει αρχίσει να αναπτύσσεται πιο ανοιχτά τα τελευταία χρόνια, εν μέρει λόγω της επίδρασης της πανδημίας COVID-19, η οποία ανέδειξε την ευαλωτότητα όλων μας.

Το Θέμα της Δημοσιότητας και της Ιδιωτικότητας

Η αναφορά του Μαζωνάκη στη διαρροή της πληροφορίας περί νοσηλείας του (“το κάνανε βούκινο”) φέρνει στο προσκήνιο το διαχρονικό δίλημμα της δημοσιότητας έναντι της ιδιωτικότητας, ειδικά για πρόσωπα του δημοσίου βίου. Ενώ η αποκάλυψη μπορεί να λειτουργήσει αποστιγματιστικά, η ανεπιθύμητη δημοσιοποίηση προσωπικών δεδομένων υγείας εγείρει σοβαρά ζητήματα:

• Ιατρικό απόρρητο: Κάθε ασθενής, ανεξαρτήτως δημόσιας αναγνωρισιμότητας, δικαιούται την πλήρη προστασία των ιατρικών του δεδομένων. Η παραβίαση αυτού του απορρήτου αποτελεί σοβαρό νομικό και ηθικό παράπτωμα.
• Διαχείριση ειδήσεων: Για τα ΜΜΕ, η κάλυψη τέτοιων θεμάτων απαιτεί εξαιρετική σύνεση και σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Η ισορροπία μεταξύ του δικαιώματος στην ενημέρωση και της προστασίας της ιδιωτικής ζωής είναι πάντα λεπτή.

Συγκριτική Ανάλυση: Σε άλλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, οι κανόνες για την προστασία προσωπικών δεδομένων υγείας (π.χ. HIPAA Act) είναι ιδιαίτερα αυστηροί. Η ελληνική νομοθεσία, βασισμένη και στον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (GDPR) της ΕΕ, παρέχει ισχυρή προστασία, όμως η εφαρμογή και η επιβολή της σε περιπτώσεις διαρροών παραμένει πρόκληση.

Το Μήνυμα της Αυθεντικότητας

Η κίνηση του Γιώργου Μαζωνάκη να αναφερθεί, έστω και με μια φράση, στην εμπειρία του, μπορεί τελικά να συμβάλει θετικά στην κοινωνία. Είναι μια υπενθύμιση ότι πίσω από το φως της δημοσιότητας και την εικόνα του «άτρωτου» καλλιτέχνη, βρίσκονται άνθρωποι με τις δικές τους ευαισθησίες και προκλήσεις. Η αυθεντικότητα αυτή μπορεί να χτίσει γέφυρες και να ενθαρρύνει έναν πιο ανοιχτό και υγιή διάλογο για την ψυχική υγεία.