Η κλιμακούμενη όξυνση της συνύπαρξης ανθρώπου και άγριας πανίδας στα ορεινά χωριά αποτελεί πλέον μια νέα πραγματικότητα, με τις αρκούδες να φτάνουν μέχρι τις αυλές των σπιτιών.
Η ανηλεής επίθεση που συγκλονίζει το Ζαγόρι
Ένα περιστατικό που αναδεικνύει δραματικά την αυξανόμενη ένταση στις σχέσεις ανθρώπου – άγριας ζωής συνέβη πρόσφατα στη Δόλιανη Ζαγορίου. Όπως μεταδίδει το Epiruspost, ένας ηλικιωμένος κάτοικος δέχθηκε απρόσμενη επίθεση από αρκούδα μέσα στην αυλή του σπιτιού του. Το συμβάν δεν είναι μεμονωμένο, αλλά έρχεται ως επιστέγασμα μιας σειράς καταγγελιών και μαρτυριών για την ολοένα και συχνότερη παρουσία αρκούδων εντός του οικισμού, αναγκάζοντας τους κατοίκους να λαμβάνουν έκτακτα μέτρα, όπως η χρήση ντουντούκας για την απομάκρυνσή τους.
Η μαρτυρία της Προέδρου και η αδράνεια των αρχών
Η Πρόεδρος του χωριού Δόλιανη, σε δηλώσεις της, εξέφρασε την αγωνία της τοπικής κοινωνίας. «Δεν μπορούμε να περπατήσουμε μέσα στα καλντερίμια του χωριού μας. Η αρκούδα δεν φοβόταν τίποτα», ανέφερε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας την απροθυμία του ζώου να αποχωρήσει ακόμη και παρουσία ανθρώπων. Η απρόκλητη εισβολή της αρκούδας σε αυλή με αναμμένα φώτα, όπου οι φωνές των κατοίκων αποδείχθηκαν αναποτελεσματικές, είχε ως αποτέλεσμα ο ηλικιωμένος να χτυπηθεί και να πέσει σε χαντάκι βάθους τριών μέτρων. Το γεγονός αυτό δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα των μέτρων προστασίας και την αντίδραση των αρμόδιων φορέων.
Οι λόγοι της εμφάνισης των αρκούδων εντός των οικισμών
Ειδικοί επιστήμονες και περιβαλλοντολόγοι επισημαίνουν ότι την τρέχουσα περίοδο οι αρκούδες βρίσκονται σε αναζήτηση τροφής, κυρίως σταφύλια και καρύδια, καθώς η διαθέσιμη φυσική τροφή στο δάσος έχει μειωθεί σημαντικά. Αυτό τις ωθεί να προσεγγίζουν κατοικημένες περιοχές, μετατρέποντας τις αυλές σε πιθανούς τόπους εύρεσης τροφής. Η κλιματική αλλαγή, η αλλοίωση των φυσικών οικοτόπων και η μείωση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στα ορεινά, συμβάλλουν στην αύξηση αυτών των περιστατικών.
Η ανησυχία των κατοίκων και η έκκληση του Δημάρχου
Η είδηση έχει προκαλέσει σοκ και ανασφάλεια στην τοπική κοινωνία. Πολλοί κάτοικοι που διαμένουν τον χειμώνα σε αστικά κέντρα όπως η Αθήνα και τα Ιωάννινα, εξετάζουν το ενδεχόμενο να επισπεύσουν την επιστροφή τους, φοβούμενοι για την ασφάλειά τους. Ο Δήμαρχος Ζαγορίου, Γιώργος Σουκουβέλος, επιβεβαίωσε την έκταση του προβλήματος, δηλώνοντας: «Παρόμοια προβλήματα έχουν όλα τα χωριά. Οι άνθρωποι λιγοστεύουν, τα άγρια ζώα φτάνουν μέσα στους οικισμούς. Οι αρκούδες χρόνο με τον χρόνο γίνονται περισσότερες». Αυτή η δήλωση αναδεικνύει μια γενικότερη τάση μείωσης του ανθρώπινου πληθυσμού στα ορεινά και την ταυτόχρονη αύξηση της άγριας πανίδας, δημιουργώντας ένα νέο τοπίο συνύπαρξης που απαιτεί άμεσες λύσεις.
Άμεση κινητοποίηση και ανάγκη για ολοκληρωμένο σχέδιο
Ο Δήμος Ζαγορίου και η Κοινότητα Δόλιανης έχουν ήδη ενημερώσει τη Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (πρώην Φορέα Βόρειας Πίνδου), ενώ και περιβαλλοντικές οργανώσεις βρίσκονται σε εγρήγορση. Το ζήτημα υπερβαίνει τα όρια ενός μεμονωμένου περιστατικού και αναδεικνύει την επιτακτική ανάγκη για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης της άγριας πανίδας στις ορεινές περιοχές. Αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει:
* Εντατική παρακολούθηση των πληθυσμών αρκούδων.
* Μέτρα πρόληψης για την αποτροπή της προσέγγισης κατοικημένων περιοχών.
* Ενημέρωση και εκπαίδευση των τοπικών κοινωνιών.
* Σχέδιο άμεσης επέμβασης σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, σε συνεργασία με εξειδικευμένους φορείς.
* Διερεύνηση του ανθρώπινου παράγοντα στην αλλοίωση των οικοσυστημάτων.
Η ασφάλεια των κατοίκων και η προστασία της άγριας ζωής πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτες προτεραιότητες, απαιτώντας συντονισμένες ενέργειες και μακροπρόθεσμες στρατηγικές.