Καθώς η ιλαρά επιστρέφει και επιδεινώνει τις καταστάσεις – με τον ΕΟΔΥ να δημιουργεί μια Ομάδα Εργασίας για παρακολούθησή της – οι ειδικοί παγκοσμίως πιστεύουν ότι πρόκειται για μια εξαιρετικά μολυσματική ασθένεια. Σύμφωνα με τα δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, του Πανεπιστημίου Harvard, του Πανεπιστημίου Lancaster και του U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC), τα περιστατικά ιλαράς αυξήθηκαν κατά 18% σε 9 εκατομμύρια παγκοσμίως το προηγούμενο έτος. Επίσης, οι θάνατοι από ιλαρά αυξήθηκαν κατά 43%, φτάνοντας τους 130.000 το 2022, με τους περισσότερους θανάτους να είναι παιδιά σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, οι οποίοι εξειδικεύονται στην παθολογία και στην προληπτική ιατρική, εκφράζουν τον προβληματισμό τους για την επανεμφάνιση της ιλαράς λόγω της μείωσης των εμβολιασμών σε διεθνές επίπεδο. Η ομάδα επισημαίνει ότι ο εμβολιασμός MMR, που περιλαμβάνει τα εμβόλια κατά της ιλαράς, της ερυθράς και της παρωτίτιδας για παιδιά και ενήλικες, αποτελεί την κύρια προσπάθεια για την επανακατάσταση της ανοσίας της κοινότητας και την πρόληψη των εξάρσεων.
Οι επιπλοκές της ιλαράς
Πριν τη δυνατότητα εμβολιασμού, 2,6 εκατομμύρια παιδιά χάνανε τη ζωή τους κάθε χρόνο και εκατομμύρια άλλα έμεναν με αναπηρίες. Οι επιπλοκές της ιλαράς μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως πνευμονία, φλεγμονή του μέσου ωτός, εγκεφαλίτιδα, έλκη του κερατοειδούς και άλλα. Ένας επιτυχημένος εμβολιασμός συνέβαλε σημαντικά στη μείωση της θνησιμότητας από ιλαρά από 2,6 εκατομμύρια το 1980 σε 73.000 μέχρι το 2014.
Ο αριθμός R της ιλαράς, που αντιπροσωπεύει το μέσο αριθμό ατόμων που μολύνει ένα άτομο με τον ιό, είναι πολύ μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο αριθμό για τον SARS-CoV-2. Αυτό σημαίνει ότι η εκρίζωση του ιού είναι δύσκολη, αλλά πολλές χώρες έχουν κάνει σημαντικά βήματα για αυτό. Συγκεκριμένα, ο εμβολιασμός MMR έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικός, με τον πληθυσμό των ΗΠΑ να θεωρείται απαλλαγμένος από τη νόσο από το 2000 μετά από τον εμβολιασμό ή τη νόσηση του 95% του πληθυσμού.
Η μεγάλη επιστροφή της ιλαράς στο Ηνωμένο Βασίλειο
Παρότι το Ηνωμένο Βασίλειο είχε θεωρηθεί απαλλαγμένο από την ιλαρά το 2016, χάνει την ιδιότητα αυτή με αυξανόμενα κρούσματα σε όλο το έδαφος της χώρας, ιδιαίτερα στο Λονδίνο. Η κυριότερη προστασία κατά της ιλαράς είναι το εμβόλιο MMR, το οποίο είναι σε χρήση από το 1971 και προσφέρει ανοσία και κατά της παρωτίτιδας και της ερυθράς. Ωστόσο, ψευδείς ισχυρισμοί σχετικά με τη σχέση του MMR με τον αυτισμό, είχαν ως αποτέλεσμα τη δυσπιστία των ανθρώπων για τον εμβολιασμό, με αποτέλεσμα να υπάρξει αύξηση της ιλαράς.
Η επιλογή του εμβολίου MMR στην ενήλικη ζωή βοηθάει όχι μόνο αυτούς που το λαμβάνουν, αλλά και την κοινότητα γενικότερα. Ο εμβολιασμός αποτελεί σημαντικό μέσο για την προστασία από τα κρούσματα ιλαράς και την πρόληψη επιπλοκών, και πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για όλους.
Υπεράνω του δισταγμού για τον εμβολιασμό
Η αντίδραση του κοινού κατά του εμβολιασμού αποτελεί πρόβλημα για τα προγράμματα εμβολιασμού, κυρίως για την ιλαρά. Το R της ιλαράς είναι τόσο υψηλό, που ένα μικρό ποσοστό μειωμένου εμβολιασμού μπορεί να οδηγήσει σε ταχεία αύξηση των κρούσματων. Για αυτό το λόγο, ο εμβολιασμός θεωρείται αναγκαίος για την προστασία όλων. Πολλές χώρες έχουν χάσει την αξιολόγηση του απαλλαγμένου από την ιλαρά κράτους, περιλαμβανομένων χωρών της Ευρώπης όπως η Αλβανία, η Τσεχική Δημοκρατία και η Ελλάδα, καθώς και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η επενέργεια για τον εμβολιασμό MMR απευθύνεται σε όλους, διότι συμβάλλει στην προστασία της κοινότητας από τα κρούσματα, ενώ παρέχει ευεργετική προστασία κατά της επιπλοκής της παρωτίτιδας για τις έγκυες γυναίκες και τα μωρά τους, καθώς και των ανδρών από την ορχίτιδα. Ο εμβολιασμός αποδεικνύεται αποτελεσματικός, προσφέροντας προστασία ως και 97% για την κοινότητα.