Στη σφαίρα της διεθνούς διπλωματίας, όπου κάθε λέξη και κάθε χειρονομία μετράει, η σχέση μεταξύ του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και του Γάλλου Προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν, αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο. Πέρα από τις επίσημες δηλώσεις και τις πολιτικές αποφάσεις, η σωματική γλώσσα και οι προσωπικές τους αλληλεπιδράσεις έχουν συχνά κλέψει την παράσταση, αναδεικνύοντας τις υποκείμενες δυναμικές εξουσίας και τις ενίοτε τεταμένες σχέσεις.
Η Τελευταία Πράξη: Ένας Διάλογος Εξουσίας στην Αίγυπτο
Πιο πρόσφατα, στα παρασκήνια της διεθνούς συνόδου για τη Γάζα στην Αίγυπτο, οι δύο ηγέτες ενεπλάκησαν σε ένα περιστατικό που μαγνήτισε τα βλέμματα. Η συνάντηση, η οποία καταγράφηκε και αναλύθηκε εκτενώς, αντικατοπτρίζει την περίπλοκη αμοιβαία τους σχέση. Σύμφωνα με τη Daily Mail, που επιστράτευσε την ειδικό στην ανάγνωση χειλιών Νικόλα Χίκλινγκ, η ανταλλαγή τους ήταν κάτι παραπάνω από ένας απλός χαιρετισμός.
- Ο Τραμπ φέρεται να ξεκίνησε με την ερώτηση: «Χαίρομαι που σε βλέπω, άρα συμφώνησες;».
- Ο Μακρόν απάντησε χαμηλόφωνα, χωρίς άμεση οπτική επαφή.
- Τραμπ: «Είσαι ειλικρινής;». Μακρόν: «Φυσικά».
- Η ένταση κλιμακώθηκε όταν ο Τραμπ, σφίγγοντας την παλάμη του Μακρόν, δήλωσε: «Εντάξει, τώρα θέλω να μάθω γιατί με πλήγωσες. Το ξέρω ήδη».
Αυτή η φράση, τουλάχιστον κατά την εκτίμηση της Daily Mail, ενδεχομένως να αναφερόταν σε προηγούμενο περιστατικό «τρολαρίσματος» του Ράμα εις βάρος του Τραμπ, στο οποίο φερόταν να είχε συμμετοχή και ο Γάλλος πρόεδρος.
Ο διάλογος έκλεισε με τον Τραμπ να δηλώνει «Κάνω ειρήνη» και «Πληγώνω μόνο όσους πληγώνουν άλλους», υποδεικνύοντας τις κάμερες. Ο Μακρόν απάντησε συγκρατημένα: «Κατάλαβα. Θα το δούμε αυτό», με τον Τραμπ να καταλήγει: «Θα δεις τι πρόκειται να συμβεί. Θα ήθελα να σε δω να το κάνεις. Θα τα πούμε σε λίγο».
Η Ψυχολογία των Χειραψιών: Ένα Μοτίβο Κυριαρχίας
Η ιστορία των αμήχανων ή επιδεικτικών χειραψιών μεταξύ Τραμπ και Μακρόν δεν είναι καινούργια. Έχει εξελιχθεί σε ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο, προσφέροντας πλούσιο υλικό για πολιτική ανάλυση και ψυχολογική ερμηνεία της διαπροσωπικής επικοινωνίας στην κορυφή της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής.
- 2017, Πρώτη Συνάντηση: Η αρχική τους συνάντηση χαρακτηρίστηκε από μια χειραψία 29 δευτερολέπτων, ένα γεγονός που συζητήθηκε εκτενώς, ερμηνευόμενο ως πρώιμη επίδειξη ισχύος και από τις δύο πλευρές.
- 2018, Λευκός Οίκος: Ακολούθησε μια χειραψία 12 δευτερολέπτων στον Λευκό Οίκο, κατά την οποία ο Τραμπ τοποθέτησε το χέρι του στο πόδι του Γάλλου προέδρου — μια κίνηση που ο Μακρόν “διόρθωσε” μετατρέποντάς την αμέσως σε νέα χειραψία, αναδεικνύοντας την ικανότητά του να αντιδρά σε τέτοιου είδους “πρωτοβουλίες”.
- Τελευταία Κοινή Συνέντευξη Τύπου: Η πιο πρόσφατη δημόσια αλληλεπίδραση κατέληξε σε μια σχεδόν θεατρική επίδειξη: ο Τραμπ στρίβοντας το χέρι του Μακρόν, με τους δύο να «κλειδώνουν» τα βλέμματά τους ενώπιον των φωτογράφων.
LMAOOO, look at President Macron prying trump’s tiny little mitt off of his knee.
WTF is even happening here?pic.twitter.com/8WoPK2GhPN
— BrooklynDad_Defiant!☮️ (@mmpadellan) February 24, 2025
Ανάλυση: Διπλωματία και Θέατρο Εξουσίας
Στην συχνά απρόβλεπτη εξωτερική πολιτική της εποχής Τραμπ, οι «πολεμικές» χειραψίες του δεν ήταν απλώς προσωπικές ιδιορρυθμίες. Αποτελούσαν μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής χρήσης της μη λεκτικής επικοινωνίας για την προβολή δύναμης και την αποστολή μηνυμάτων τόσο στους συνομιλητές του όσο και στο εγχώριο και διεθνές κοινό. Ο Μακρόν, από την πλευρά του, συχνά ανταποκρινόταν με την ίδια αποφασιστικότητα, αρνούμενος να υποχωρήσει σε αυτή την «μάχη» συμβολισμών.
Αυτή η δυναμική είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα σε σύγκριση με την παραδοσιακή διπλωματική εθιμοτυπία, η οποία τείνει να είναι πιο τυπική και προβλέψιμη. Η θητεία του Τραμπ έφερε μια νέα διάσταση στη διπλωματία, όπου οι συναντήσεις κορυφής μπορούσαν να μετατραπούν σε ένα είδος θεάματος, με κάθε κίνηση να αναλύεται λεπτομερώς. Στην ουσία, ο Τραμπ χρησιμοποίησε τη δημόσια εικόνα του ως εργαλείο διαπραγμάτευσης, προβάλλοντας μια εικόνα αλύγιστου ηγέτη που δεν διστάζει να αμφισβητήσει τα καθιερωμένα πρωτόκολλα.
Στην εκτίμηση του συντάκτη, τέτοιες αλληλεπιδράσεις, αν και φαινομενικά ασήμαντες, μπορούν να επηρεάσουν την αντίληψη περί ισχύος και να διαμορφώσουν το κλίμα των διμερών και πολυμερών σχέσεων.
Η «διπλωματία των χειραψιών» μεταξύ Τραμπ και Μακρόν αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς η προσωπικότητα των ηγετών μπορεί να αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα της στις διεθνείς σχέσεις, πέρα από τις καθιερωμένες διαδικασίες.