Μια πρόσφατη μελέτη που διεξήχθη για αρκετά χρόνια αποκαλύπτει ότι κορυφαίοι παρόχοι υπηρεσιών κοινωνικής δικτύωσης και άλλες εταιρείες στον τομέα του διαδικτύου συμμετέχουν σε ένα εκτενές δίκτυο «μαζικής παρακολούθησης» με σκοπό την εκμετάλλευση των προσωπικών δεδομένων χρηστών. Σύμφωνα με την ομοσπονδιακή αρχή προστασίας του ανταγωνισμού και των καταναλωτών (Federal Trade Commission, FTC), η μελέτη αυτή, που υλοποιήθηκε κατόπιν σχετικών αιτημάτων από το 2019, αναλύει εννέα μεγάλες εταιρείες και υποδεικνύει ότι αυτές συγκεντρώνουν τεράστιες ποσότητες δεδομένων είτε απευθείας είτε μέσω τρίτων, οι οποίοι τα πωλούν. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι πολλές από τις πληροφορίες διατηρούνται για αόριστο χρονικό διάστημα.
Η πρόεδρος της FTC, Λίνα Χαν, δήλωσε ότι η έρευνα «ρίχνει φως στο πώς οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και οι υπηρεσίες streaming συγκεντρώνουν και εκμεταλλεύονται προσωπικά δεδομένα, εξασφαλίζοντας δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως». Επιπλέον, εξέφρασε «έντονη ανησυχία» για την προστασία των παιδιών και των εφήβων που χρησιμοποιούν αυτές τις υπηρεσίες.
Η Οικονομία πίσω από την Παρακολούθηση
Πολλές από αυτές τις εταιρείες έχουν σχεδιάσει το οικονομικό τους μοντέλο βασισμένο στη στοχευμένη διαφήμιση, κάτι που ενθαρρύνει την εκτενή συγκέντρωση δεδομένων. Αυτό επισημαίνει την προτεραιότητα της κερδοφορίας σε βάρος της προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Όπως ανέφερε η Χαν, «παρόλο που τα κέρδη ωφελούν τις εταιρείες, οι πρακτικές παρακολούθησης εγκυμονώνουν κινδύνους για την ιδιωτική ζωή, την ελευθερία των χρηστών, ακόμη και για περιστατικά όπως η κλοπή ταυτότητας και η παρενόχληση».
Αντιδράσεις από τους Διαφημιστές
Μετά τη δημοσίευση της μελέτης, ο επικεφαλής της αμερικανικής ένωσης διαδικτυακής διαφήμισης (Interactive Advertising Bureau, IAB) εξέφρασε την απογοήτευσή του, τονίζοντας ότι η FTC παρατηρεί την ψηφιακή διαφήμιση ως μια δραστηριότητα «μαζικής παρακολούθησης για εμπορικούς σκοπούς». Ο Ντέιβιντ Κόεν υποστήριξε ότι οι χρήστες κατανοούν πως οι στοχευμένες διαφημίσεις τους δίνουν τη δυνατότητα να απολαμβάνουν δωρεάν ή οικονομικές υπηρεσίες. Επίσης, επαναβεβαίωσε ότι η ένωσή τους υποστηρίζει την θέσπιση εξαντλητικού νόμου για την προστασία των προσωπικών δεδομένων σε εθνικό επίπεδο.
Πηγές και Αξιολόγηση της Μελέτης
Η μελέτη βασίστηκε σε αιτήματα που εστάλησαν στα τέλη του 2020 προς γνωστές εταιρείες όπως η Meta (Facebook, Instagram), YouTube (Google), Snap, Amazon (Twitch), ByteDance (TikTok), και Twitter (πλέον ονομάζεται X). Ο εκπρόσωπος της Google, Χοσέ Κατανέδα, υπογράμμισε ότι η εταιρεία έχει θεσπίσει «τις πιο αυστηρές πολιτικές εμπιστευτικότητας στον κλάδο» και διαβεβαίωσε ότι δεν πωλεί προσωπικά δεδομένα ούτε χρησιμοποιεί ευαίσθητα στοιχεία για διαφημιστικούς σκοπούς.