Ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, ο εξόριστος αντίπαλος του Βλαντίμιρ Πούτιν, προειδοποιεί την Ευρώπη για έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο με τη Ρωσία που θα διαρκέσει χρόνια, ό,τι και να γίνει στον πόλεμο της Ουκρανίας. Σε ομιλία του στις Βρυξέλλες, ο πρώην μεγιστάνας του πετρελαίου εκτίμησε πως η ήπειρος μπαίνει σε εποχή βαθιάς αντιπαράθεσης, παρόμοιας με εκείνη του 20ού αιώνα. Η αιτία; Μόνο αν το Κρεμλίνο πιστέψει στην ισχυρή αποτροπή της Δύσης θα σταματήσουν οι ρωσικές επιθετικές κινήσεις.
Η πίεση των κυρώσεων και τα όριά της
Οι κυρώσεις πιέζουν οικονομικά τη Μόσχα, αλλά δεν φτάνουν για να αλλάξουν την πορεία της. Οι ουκρανικές επιθέσεις σε ενεργειακά στόχους μέσα στη Ρωσία δείχνουν αποφασιστικότητα, ωστόσο από μόνες τους δεν σπάνε τη μηχανή του πολέμου. Ο Χοντορκόφσκι, που ξέρει από μέσα το σύστημα, βλέπει την Ευρώπη προ των πυλών μιας δεκαετούς περιόδου έντασης.
Θυμίζοντας πώς ο Ψυχρός Πόλεμος διαμόρφωσε τον 20ό αιώνα, ο ίδιος τονίζει την ανάγκη για σταθερή στάση. Και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ακούνε. Ίσως αυτό να αλλάξει τα πράγματα. Αλλά πότε;
Στα πρώτα χρόνια της εισβολής στην Ουκρανία υπήρχε ευκαιρία να χτυπηθεί καίρια η εξουσία του Πούτιν, αν η Ρωσία γνώριζε ήττα στο πεδίο. Τώρα αυτό το περιθώριο χάθηκε οριστικά, σύμφωνα με τον Χοντορκόφσκι. Η Ρωσία, χώρα με μακρά ιστορία αυτοκρατοριών, συχνά βλέπει ηγέτες να φεύγουν όταν γερνάνε.
«Στη χώρα μας, οι δικτάτορες συνήθως αποχωρούν μεταξύ 70 και 80 ετών», είπε ειρωνικά, εννοώντας τον Πούτιν που έγινε 73. Το Κρεμλίνο αντέδρασε άμεσα, ανοίγοντας νέα υπόθεση εναντίον του για δήθεν ηγεσία τρομοκρατικής ομάδας. Αυτό δείχνει τον πανικό της Μόσχας μπροστά στην παγκόσμια στήριξη της ρωσικής αντιπολίτευσης.
Μετά τον Πούτιν: Μακρύς δρόμος αλλαγής
Ο Χοντορκόφσκι, που πέρασε δέκα χρόνια σε σιβηρικές φυλακές πριν τη χάρη, δεν κρύβει την πικρία του. Η τωρινή γενιά Ρώσων ελάχιστα ελπίζει σε κανονικές μέρες. Παρ’ όλα αυτά, πιστεύει πως μετά τον Πούτιν η χώρα θ’ αλλάξει πορεία.
Η μετάβαση, όμως, θα κρατήσει χρόνια και θα πονέσει πολλούς. Εξαρτάται από την ικανότητα της Ευρώπης να αντέξει μια τέτοια ένταση. Άραγε η Δύση έχει τη δύναμη να το τραβήξει μέχρι το τέλος;