Η αυστριακή βουλή ψήφισε χθες μια νέα απαγόρευση για την ισλαμική μαντίλα σε κορίτσια κάτω των 14 ετών, με πολλούς βουλευτές να λένε ναι. Το μέτρο πέρασε εύκολα, παρόλο που οι Πράσινοι φώναξαν για παραβίαση της θρησκευτικής ελευθερίας. Η κυβέρνηση βλέπει εδώ προστασία για τα παιδιά, ενώ άλλοι το χαρακτηρίζουν διακριτικό και άκυρο νομικά.

Πώς βλέπει το θέμα η κυβέρνηση

Ο Γιάνικ Σέτι, επικεφαλής των Φιλελευθέρων, είπε στο κοινοβούλιο ότι η νομοθεσία είναι «αναγκαίο βήμα» κατά της πολιτισμικής καταπίεσης. Η υπουργός Ενσωμάτωσης Κλαούντια Πλάκολμ πήγε παραπέρα, υποστηρίζοντας ότι όταν ένα παιδί οκτώ ή εννέα ετών καλύπτει το σώμα του υπό τον φόβο του «ανδρικού βλέμματος», τότε πρόκειται –όπως είπε– όχι για λατρευτική πρακτική, αλλά για εξαναγκασμό. Ο νόμος αφορά όλες τις μορφές μαντίλας στους σχολικούς χώρους και ξεκινά πλήρως τον Σεπτέμβριο, με μια μεταβατική φάση ενημέρωσης από Φεβρουάριο χωρίς πρόστιμα.

Μετά, οι γονείς που δεν συμμορφώνονται θα πληρώνουν πρόστιμα από 150 έως 800 ευρώ, αν γίνει επανάληψη. Η κυβέρνηση υπολογίζει ότι 12.000 κορίτσια θα επηρεαστούν, βασισμένη σε έρευνες του 2020 που έδειχναν γύρω στα 3.000 παιδιά κάτω των 14 με μαντίλα. Παλιά, το 2019, παρόμοιος νόμος έπεσε από το Συνταγματικό Δικαστήριο γιατί στοχοποιούσε μόνο ένα θρησκευτικό σύμβολο.

Οι φωνές της αντίδρασης

Έντονες αντιδράσεις φτάνουν από παντού. Η Διεθνής Αμνηστία στην Αυστρία κατηγορεί την κυβέρνηση για πολιτική με διακριτικό χαρακτήρα που νομιμοποιεί προκαταλήψεις. Ο IGGÖ, που εκπροσωπεί τους μουσουλμάνους, λέει ότι ο νόμος θα τραυματίσει τα παιδιά, θα χαλάσει την εμπιστοσύνη τους στο κράτος και θα ρίξει τη κοινωνική συνοχή.

Οργανώσεις για παιδιά βλέπουν πρόβλημα παρόμοιο. Η Αντζέλικα Άτζινγκερ από την Amazone είπε ότι η απαγόρευση μπορεί να σπρώξει τα κορίτσια σε μεγαλύτερη απομόνωση, ενισχύοντας ντροπή ή έλεγχο στο σώμα τους. Η SOS Mitmensch μιλάει για αχρείαστη στοχοποίηση ανηλίκων που περνούν ήδη πιέσεις.

Το ακροδεξιό FPÖ, πρώτο στις εκλογές του 2024 αλλά εκτός κυβέρνησης, ζητά να επεκταθεί η απαγόρευση και σε μεγαλύτερα σχολεία. Συνταγματολόγοι δεν πείθονται ότι θα περάσει έλεγχος. Ο καθηγητής Χάιντς Μάγιερ θυμίζει την απόφαση του 2020: όταν η απαγόρευση χτυπά μόνο ένα θρησκευτικό σύμβολο, δημιουργεί ανισότητα θρησκειών, κάτι που πάει κόντρα στο Σύνταγμα. Επίσης, βάζει τα παιδιά υπό οικογενειακή πίεση σε χειρότερη θέση, με συγκρούσεις που δεν αντέχουν.

Δεν είναι μόνο Αυστρία το θέμα. Στη Γαλλία, από το 2004, απαγορεύουν εμφανή σύμβολα όπως μαντίλες στα σχολεία. Εδώ, με το μεταναστευτικό και το κλίμα κατά των μουσουλμάνων να βαραίνει, η ισορροπία ανάμεσα σε προστασία παιδιών και διακρίσεις δοκιμάζεται σκληρά.