Η Ελλάδα ετοιμάζεται να μπει δυναμικά στην εποχή της ηλεκτροκίνησης, και μάλιστα με κοινωνικό πρόσημο, καθώς εξετάζεται η εφαρμογή ενός καινοτόμου προγράμματος Κοινωνικού Leasing για ηλεκτρικά οχήματα, απευθυνόμενο σε ευάλωτα νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις.
Το Κοινωνικό Leasing: Μια Νέα Προσέγγιση στην Ηλεκτροκίνηση
H ελληνική κυβέρνηση, μέσω των συναρμόδιων Υπουργείων, με πρωταγωνιστή το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις για την υιοθέτηση ενός προγράμματος Κοινωνικού Leasing ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Στόχος είναι να καταστεί η ηλεκτροκίνηση προσβάσιμη σε πολίτες με χαμηλά εισοδήματα, άρση του αποκλεισμού τους από την “πράσινη” μετάβαση και μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του carandmotor.gr, το πρόγραμμα αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή στα τέλη του 2026 με αρχές του 2027. Η βασική του καινοτομία έγκειται στην παροχή σημαντικής επιδότησης ύψους 150 ευρώ στο μηνιαίο μίσθωμα, καθιστώντας το κόστος για τους δικαιούχους εξαιρετικά χαμηλό, ξεκινώντας από περίπου 50 ευρώ μηνιαίως, ανάλογα με το επιλεγμένο μοντέλο.
Ο αναπληρωτής Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Κωνσταντίνος Κυρανάκης, σε συνεργασία με τον Γενικό Γραμματέα Μεταφορών, κ. Στέλιο Σακαρέτσιο, συντονίζουν τις ενέργειες για την τελική διαμόρφωση του προγράμματος. Το μοντέλο αυτό έχει ήδη εφαρμοστεί με επιτυχία στη Γαλλία, όπου οι πόροι εξαντλήθηκαν σε λιγότερο από ενάμιση μήνα. Στην ελληνική εκδοχή, το μηνιαίο μίσθωμα θα ξεκινά από τα 200 ευρώ, με τους δικαιούχους να καταβάλλουν μόλις 50 ευρώ, καλύπτοντας επιπλέον έξοδα όπως το service, τα ασφάλιστρα, τα ελαστικά και οι πιθανές βλάβες.
Κριτήρια Επιλεξιμότητας και Περιορισμοί
Οι δικαιούχοι του προγράμματος θα διαχωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες:
- Νέοι άνθρωποι: Με ετήσια εισοδήματα από 5.000 έως 12.500 ευρώ.
- Οικογένειες: Με εισόδημα από 10.000 έως 25.000 ευρώ, το οποίο θα προσαυξάνεται κατά 1.000 ή 1.500 ευρώ ανά ανήλικο τέκνο.
Πέραν των εισοδηματικών κριτηρίων, θα υπάρξουν και άλλοι περιορισμοί και όροι, όπως:
- Ετήσια διανυθέντα χιλιόμετρα: Έως 15.000 χλμ.
- Απόσταση εργασίας από το σπίτι: Τουλάχιστον 10-15 χλμ.
- Ειδικές συνθήκες κατοικίας: Προτεραιότητα θα δοθεί σε κατοίκους νησιωτικών ή ορεινών περιοχών, καθώς και σε όσους διαμένουν σε μεγάλη απόσταση από το πλησιέστερο νοσοκομείο, σχολείο κ.ά.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι το ελληνικό Κοινωνικό Leasing θα αφορά αποκλειστικά την μίσθωση καινούριων ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Η απόφαση αυτή πηγάζει από την επιθυμία των αρμόδιων στελεχών να αποτρέψουν την Ελλάδα από το να μετατραπεί σε πύλη εισόδου για μεταχειρισμένα οχήματα από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, διασφαλίζοντας έτσι την ποιότητα και την περιβαλλοντική αποδοτικότητα του στόλου.
Το Εθνικό Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο (ΚΚΣ) και η Χρηματοδότηση
Οι πόροι για το Κοινωνικό Leasing θα προέλθουν από το Εθνικό Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο (ΚΚΣ). Το ΚΚΣ στοχεύει στην προώθηση της δίκαιης πράσινης μετάβασης και στην προστασία των ενεργειακά και μεταφορικά ευάλωτων νοικοκυριών και πολύ μικρών επιχειρήσεων από τις επιπτώσεις του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ2) στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών.
Το Σχέδιο συγκροτεί ένα συνεκτικό πλέγμα μεταρρυθμίσεων, επενδύσεων και επιδοματικών μέτρων, συνολικού ύψους 4,783 δισ. ευρώ από το 2027, με τη συνδρομή ευρωπαϊκών πόρων και εθνικής συμμετοχής. Οι δράσεις του ΚΚΣ εστιάζουν σε τρεις πυλώνες:
- Κτίρια
- Μεταφορές
- Άμεση εισοδηματική στήριξη
Το ελληνικό σχέδιο προβλέπει επιδότηση ύψους 150 εκατ. ευρώ για 10.000 ευάλωτα νοικοκυριά, με μέσο ποσό επιδότησης τα 15.000 ευρώ ανά οικογένεια, έτσι ώστε να μειωθεί σημαντικά ή να μηδενιστεί το μηνιαίο κόστος μίσθωσης του ηλεκτρικού οχήματος.
Παράλληλα, 300 εκατ. ευρώ θα διατεθούν σε 14.000 επιχειρήσεις για την αναβάθμιση του στόλου οχημάτων τους, ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 21.500 ευρώ ανά επιχείρηση, ενισχύοντας την πράσινη μετασοβλητική επιχειρηματικότητα.
Πράσινη Μετακίνηση για Νοικοκυριά και Επιχειρήσεις
Η πρόσβαση σε βιώσιμη κινητικότητα χαμηλών και μηδενικών εκπομπών αποτελεί σοβαρή πρόκληση για τις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού. Το υψηλό αρχικό κόστος αγοράς ηλεκτρικών ή υβριδικών οχημάτων, σε συνδυασμό με την περιορισμένη πρόσβαση σε πίστωση, καθιστά δύσκολη την αντικατάσταση των συμβατικών, ρυπογόνων οχημάτων. Αυτό έχει ως συνέπεια τα νοικοκυριά αυτά να επηρεάζονται δυσανάλογα από τις προβλέψεις του ΣΕΔΕ2 σχετικά με το κόστος των καυσίμων.
Η δράση «Χρηματοδοτική μίσθωση ηλεκτρικών οχημάτων από ευάλωτα νοικοκυριά» αποσκοπεί στην παροχή δυνατότητας χρήσης ηλεκτρικών οχημάτων σε 10.000 νοικοκυριά. Η οικονομική υποστήριξη θα μεταφραστεί σε σημαντικά μειωμένο μηνιαίο κόστος μίσθωσης, ενώ ταυτόχρονα θα ενισχυθεί η ανάπτυξη δημόσια προσβάσιμων υποδομών φόρτισης σε όλη την Ελλάδα, εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη λειτουργία των οχημάτων.
Εκσυγχρονισμός Στόλου για Μικρές Επιχειρήσεις
Αντίστοιχα, η πλειονότητα των πολύ μικρών επιχειρήσεων στην Ελλάδα χρησιμοποιεί παλαιά, συμβατικά επαγγελματικά οχήματα με υψηλή κατανάλωση καυσίμων και χαμηλή ενεργειακή απόδοση. Το ΚΚΣ προβλέπει επενδύσεις για την υποστήριξη περίπου 14.000 τέτοιων επιχειρήσεων στην αναβάθμιση του στόλου τους, καθώς και στην ανάπτυξη οργανωμένων υποδομών στον τομέα των logistics, με συνολικό προϋπολογισμό που ξεπερνά τα 300 εκατομμύρια ευρώ.
1,5 Εκατομμύριο Ευάλωτα Νοικοκυριά στο Επίκεντρο
Το ΚΚΣ έχει εκτιμήσει ότι περίπου 1,5 εκατομμύριο ελληνικά νοικοκυριά εμφανίζουν χαρακτηριστικά ενεργειακής ή/και μεταφορικής ευαλωτότητας, γεγονός που καθιστά επιτακτική την ανάγκη για παρεμβάσεις. Το μέσο κόστος ενεργειακής αναβάθμισης ή αντικατάστασης παλαιού οχήματος υπολογίζεται σε 30.000 ευρώ. Για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης, το ΚΚΣ περιλαμβάνει μέτρα για την ουσιαστική ένταξη των ευάλωτων νοικοκυριών, ενισχύοντας την κοινωνική ισότητα μέσω προσαυξημένου ορίου διαθέσιμου εισοδήματος έως περίπου 30.000 ευρώ. Για παράδειγμα, οικογένειες με παιδιά θα δουν το όριο εισοδήματος των 25.000 ευρώ να προσαυξάνεται κατά 1.000 ή 1.500 ευρώ ανά τέκνο.
Με αυτή την πρωτοβουλία, η Ελλάδα φιλοδοξεί να επιταχύνει την πράσινη μετάβαση, διασφαλίζοντας ότι κανένας πολίτης δεν θα μείνει πίσω στην προσπάθεια για ένα πιο βιώσιμο και περιβαλλοντικά φιλικό μέλλον.