Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης προχωρά σε αναδιαμόρφωση των “πράσινων” φόρων, με στόχο ένα δικαιότερο και αποτελεσματικότερο σύστημα φορολόγησης για οχήματα και καύσιμα, προσαρμοσμένο στις νέες απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Αναθεώρηση των “Πράσινων” Φόρων: Στο Στόχαστρο Τέλη Κυκλοφορίας και Τέλος Ταξινόμησης
Σε μια εποχή που η κλιματική κρίση αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ελληνικό οικονομικό επιτελείο βρίσκεται σε φάση εντατικών διαβουλεύσεων για την αναμόρφωση του πλαισίου των περιβαλλοντικών φόρων. Στόχος είναι η δημιουργία ενός πιο δικαίου και αναλογικού συστήματος φορολόγησης που θα αφορά τόσο τους εισαγωγείς και τις εμπορίες αυτοκινήτων, όσο και τους ίδιους τους ιδιοκτήτες οχημάτων.
Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται ως απάντηση στα νέα δεδομένα και τις οδηγίες της Κομισιόν, η οποία πιέζει για πιο αποτελεσματική ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών στόχων στις εθνικές φορολογικές πολιτικές. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία, τα έσοδα από περιβαλλοντικούς φόρους το 2023 έφτασαν τα 9,257 δισ. ευρώ, σημειώνοντας ωστόσο πτώση κατά 24,4% σε σχέση με το 2022. Από αυτά, το 67% (περίπου 6,1 δισ. ευρώ) προήλθε από τις επιχειρήσεις, ενώ το υπόλοιπο 33% (περίπου 3 δισ. ευρώ) βάρυνε τους καταναλωτές.
Τέλη Κυκλοφορίας: Το θέμα των “μηδενικών” και η αναπροσαρμογή
Ένα από τα βασικά πεδία αναθεώρησης είναι τα Τέλη Κυκλοφορίας. Η ιστορία τους στην Ελλάδα είναι πολυδιάστατη: έως τις 31 Οκτωβρίου 2010 υπολογίζονταν βάσει του κυβισμού του κινητήρα. Από την 1η Νοεμβρίου 2010 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020, η βάση υπολογισμού μετατοπίστηκε στις εκπομπές CO2. Από την 1η Ιανουαρίου 2021 και μετά, παρότι ο υπολογισμός παραμένει στις εκπομπές CO2, οι συντελεστές έχουν αλλάξει σημαντικά λόγω της υιοθέτησης του νέου προτύπου μέτρησης WLTP (Worldwide Harmonized Light Vehicles Test Procedure), το οποίο αντικατέστησε το παλαιότερο NEDC και αποδίδει πιο ρεαλιστικές τιμές εκπομπών.
Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Carandmotor.gr, στο επίκεντρο των συζητήσεων έχει τεθεί το ζήτημα των αυτοκινήτων με «Μηδενικά» Τέλη Κυκλοφορίας. Ο αριθμός αυτών των οχημάτων έχει ξεπεράσει πλέον τις 600.000, δημιουργώντας ένα σημαντικό έλλειμμα στον κρατικό Προϋπολογισμό. Αν και η αλλαγή των εν λόγω τελών θεωρείται επιτακτική, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι είναι δύσκολο να υλοποιηθεί εντός του τρέχοντος έτους, δεδομένου του μεγάλου χρόνου που απαιτείται για την τεχνική προσαρμογή και ενσωμάτωση των αλλαγών στο πληροφοριακό σύστημα του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (ΥΠΕΘΟ).
Τέλος Ταξινόμησης και Περιβαλλοντικό Τέλος: Η “παρέμβαση” της Κομισιόν
Ο δεύτερος σημαντικός “πράσινος” φόρος που βρίσκεται υπό εξέταση είναι το Τέλος Ταξινόμησης. Ο υπολογισμός του σήμερα βασίζεται στην εκπεμπόμενη μάζα διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και στις προδιαγραφές του ευρωπαϊκού προτύπου εκπομπών ρύπων (Euro). Η φορολογητέα αξία διαμορφώνεται βάσει της λιανικής τιμής πώλησης προ φόρων, με προοδευτική κλίμακα και περαιτέρω διαφοροποίηση ανάλογα με τις εκπομπές CO2 και την Euro κατηγορία του οχήματος.
Παράλληλα, επανεξετάζεται το έκτακτο Περιβαλλοντικό Τέλος που επιβάλλεται στα εισαγόμενα μεταχειρισμένα οχήματα παλαιού τύπου, ανάλογα με την κατηγοριοποίηση των εκπομπών καυσαερίων τους.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να σημειωθεί ότι, τόσο για το Περιβαλλοντικό Τέλος όσο και για το Τέλος Ταξινόμησης, η Κομισιόν έχει παραπέμψει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Αυτό υποδηλώνει ότι οι υφιστάμενες διατάξεις ενδεχομένως να μην συνάδουν πλήρως με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, καθιστώντας την αναπροσαρμογή τους επιτακτική.
Focus στο Πράσινο Τέλος Καυσίμων και Άλλες Περιβαλλοντικές Επιβαρύνσεις
Πέρα από τους φόρους που αφορούν άμεσα τα οχήματα, το ΥΠΕΘΟ εξετάζει και το «Πράσινο Τέλος» ύψους 30 ευρώ ανά χιλιόλιτρο επί του πετρελαίου εσωτερικής καύσης (diesel). Το τέλος αυτό εισπράττεται κατά τον τελωνισμό και τα έσοδά του προορίζονται για τη χρηματοδότηση πράσινων έργων και δράσεων που στοχεύουν στη μείωση των εκπομπών ρύπων. Η δράση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο των ενεργειακών και κλιματικών στόχων της χώρας έως το 2030, όπως αυτοί προσδιορίζονται αναλυτικά στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).
Επιπλέον, στην ατζέντα των αναθεωρήσεων βρίσκονται και άλλοι περιβαλλοντικοί φόροι, οι οποίοι επιβαρύνουν διάφορα προϊόντα και υπηρεσίες:
- Το Τέλος Ανακύκλωσης για προϊόντα που περιέχουν πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC), ύψους 0,08 ευρώ (προ ΦΠΑ) ανά τεμάχιο.
- Το Περιβαλλοντικό Τέλος ύψους 0,07 ευρώ (προ ΦΠΑ) ανά τεμάχιο πλαστικής σακούλας μεταφοράς.
- Το νέο Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση, το οποίο αντικατέστησε τον Φόρο Διαμονής. Αυτό επιβάλλεται ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα, βαρύνοντας τον διαμένοντα.
- Η εισφορά προστασίας του περιβάλλοντος για τα πλαστικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται ως συσκευασία τροφίμων και ποτών, ύψους 0,04 ευρώ (προ ΦΠΑ) ανά τεμάχιο.
Η συνολική αυτή αναθεώρηση υπογραμμίζει τη δέσμευση της Ελλάδας στους ευρωπαϊκούς περιβαλλοντικούς στόχους, ενώ παράλληλα επιδιώκει τη δημιουργία ενός πιο δίκαιου και διαφανούς φορολογικού συστήματος, προσαρμοσμένου στις σύγχρονες περιβαλλοντικές προκλήσεις.