Στη δίνη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όπου η Ελλάδα στενόχωρα βίωνε τη φρίκη της Κατοχής, μια ομάδα Ελλήνων πιλότων μετουσίωσε το «Όχι» του 1940 σε μια πράξη αεροπορικού θάρρους που έμεινε στην ιστορία. Η αεροπορική επιδρομή στο Ελ Αλαμέιν, στις 28 Οκτωβρίου 1942, δεν ήταν απλώς μια στρατιωτική επιχείρηση, αλλά ένα ισχυρό μήνυμα αντίστασης και εθνικής υπερηφάνειας, χαραγμένο στην άμμο της λιβυκής ερήμου.
Η Σημασία της 28ης Οκτωβρίου στην Έρημο
Η επιλογή της 28ης Οκτωβρίου για τη διεξαγωγή αυτής της παράτολμης αποστολής δεν ήταν τυχαία. Για τους Έλληνες αεροπόρους, στην πλειοψηφία τους πρόσφυγες από την κατεχόμενη πατρίδα, η ημερομηνία αυτή συμβόλιζε την εθνική αντίσταση και την άρνηση υποταγής. Ήταν η ημέρα του «Όχι» και η επιδρομή αποτελούσε την έμπρακτη συνέχεια αυτής της άρνησης, μια κραυγή τιμής μέσα στην καρδιά της μάχης. Αυτή η συμβολική επιλογή φανερώνει το βαθύ ηθικό και ψυχολογικό κίνητρο που ωθούσε τους Έλληνες στον αγώνα, πέρα από την καθαρά στρατιωτική αναγκαιότητα.
Ο «Αετός της Ερήμου» και η 335η Μοίρα Διώξεως
Επικεφαλής αυτής της ιστορικής αποστολής ήταν ο Επισμηναγός Ιωάννης Κέλλας, διοικητής της 335ης Μοίρας Διώξεως, ένας άνθρωπος που είχε ήδη πολεμήσει πάνω από τα βουνά της Ηπείρου και της Αλβανίας. Ο Κέλλας, με σιωπηλό αλλά αποφασιστικό χαρακτήρα, εξέφρασε την επιθυμία των ανδρών του: «Θέλουμε να πάρουμε το αίμα μας πίσω». Η αρχική του πρόταση να πληγεί το ιταλικό στρατηγείο δυτικά του Ελ Αλαμέιν, το οποίο ήταν ισχυρά οχυρωμένο με αντιαεροπορικά, αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό από τους Βρετανούς, οι οποίοι την χαρακτήρισαν «αυτοκτονία».
Ωστόσο, η επιμονή του Κέλλα ήταν ακλόνητη. Φέρεται να δήλωσε: «Αν δεν μου το επιτρέψετε, θα πάω μόνος μου». Τελικά, η άδεια δόθηκε και, πλαισιωμένοι από τη νεοζηλανδική 274 Μοίρα, δώδεκα ελληνικά καταδιωκτικά «Χαρικέιν» απογειώθηκαν το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1942.
Η Επιδρομή και ο Ηρωισμός
Ο στόχος ήταν οι ιταλικές διοικητικές εγκαταστάσεις στην περιοχή του Ελ Αλαμέιν. Τα αεροσκάφη πέταξαν χαμηλά, σχεδόν αγγίζοντας την άμμο της ερήμου, προκειμένου να αποφύγουν τον εντοπισμό. Παρά τον καταιγισμό πυρών από τα αντιαεροπορικά, οι Έλληνες πιλότοι — Κέλλας, Παναγόπουλος, Βουτσινάς, Καρταλαμάκης, Ξύδης, μεταξύ άλλων — έπληξαν με ακρίβεια τους στόχους του Άξονα:
- Αποθήκες
- Φορτηγά
- Αντιαεροπορικές θέσεις
- Ντεπόζιτα καυσίμων
Η δράση τους, παρά την απώλεια του αιφνιδιασμού, ήταν σφοδρή και αποτελεσματική. Ο πτέραρχος Γεώργιος Πλειώνης θυμόταν αργότερα: «Δεν υπήρχε ούτε ένα αεροπλάνο χωρίς σημάδια από σφαίρες». Η επιχείρηση είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή επτά ιταλικών φορτηγών, σκηνών, πολυβολείων και ενός γερμανικού «Ju-87».
Ανάλυση: Η επιτυχία της επιδρομής, παρά τον αρχικό σκεπτικισμό, υπογραμμίζει τη σημασία όχι μόνο της στρατιωτικής εκπαίδευσης, αλλά και του υψηλού ηθικού και της αποφασιστικότητας των αεροπόρων. Αυτό ερχόταν σε αντίθεση με το προπαγανδιστικό αφήγημα του Άξονα που υποτίθεται ότι “απομυθοποιούσε” τη συμμαχική αντίσταση.
Ο Θρίαμβος και οι Συνέπειες
Η επιστροφή από την αποστολή ήταν ταυτόχρονα θριαμβευτική και δύσκολη. Αρκετοί πιλότοι επέστρεψαν τραυματισμένοι, ενώ τα αεροσκάφη τους έφεραν εμφανή σημάδια από τις μάχες. Ένας πιλότος αναγκάστηκε να κάνει προσγείωση εκτός σχεδίου, ωστόσο η συνολική επιτυχία της επιχείρησης ήταν αδιαμφισβήτητη. Την επόμενη ημέρα, τα συμμαχικά ραδιόφωνα μετέδιδαν τα νέα της ελληνικής επιτυχίας, εξυμνώντας την Μοίρα. Ακόμη και η ιταλική προπαγάνδα αναγκάστηκε να αναφερθεί στην επιδρομή, χαρακτηρίζοντας τους Έλληνες «αυθάδεις», μια ειρωνεία που όμως επιβεβαίωνε την τόλμη της πράξης.
Ο Επισμηναγός Κέλλας, ένας στρατιώτης του καθήκοντος και όχι των μεγάλων λόγων, είχε αποδείξει τι σημαίνει «ελληνική καρδιά»: να μάχεσαι με θάρρος, χωρίς να διστάζεις μπροστά στον κίνδυνο, όχι για προσωπική δόξα, αλλά για την τιμή της πατρίδας.
Συγκριτική Ανάλυση: Η δράση της 335ης Μοίρας εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ελληνικής συμμετοχής στις συμμαχικές δυνάμεις κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Από τις μάχες στην Πίνδο έως τη Μάχη της Κρήτης και τη συμβολή του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, η Ελλάδα, παρά την κατοχή, διατήρησε ενεργό ρόλο στο πλευρό των Συμμάχων, ενισχύοντας το ηθικό και συμβάλλοντας στην τελική νίκη. Η επιδρομή στο Ελ Αλαμέιν αναδεικνύει την ανθεκτικότητα και την αφοσίωση του ελληνικού λαού, ακόμη και στις πιο δύσκολες συνθήκες.
Κληρονομιά και Μνήμη
Η επιδρομή στο Ελ Αλαμέιν δεν ήταν απλώς μια στρατιωτική επιτυχία. Ήταν μια πράξη εθνικής μνήμης και συνέχειας, που συνδέει το θάρρος των πιλότων με την ιστορία της Ελλάδας, από τις Θερμοπύλες έως τις μάχες του Ελληνοϊταλικού Πολέμου. Σε μια εποχή όπου οι αξίες και η ιστορική μνήμη συχνά διαβρώνονται, το παράδειγμα αυτών των αεροπόρων παραμένει ένα φως, υπενθυμίζοντας ότι η ελευθερία δεν είναι δεδομένη, αλλά κερδίζεται με θάρρος, πείσμα και πίστη. Η ιστορία του Επισμηναγού Κέλλα και της 335ης Μοίρας Διώξεως αποτελεί μια διαχρονική υπενθύμιση ότι το Έθνος δεν είναι μόνο το παρελθόν, αλλά κυρίως η συνεχής απόφαση να στέκεται όρθιο, ακόμη κι όταν οι πιθανότητες είναι εναντίον του.