Το ξημέρωμα της Τετάρτης βρήκε την Ευρώπη αντιμέτωπη με μια νέα, επικίνδυνη πραγματικότητα, καθώς ρωσικά drones παραβίασαν τον εναέριο χώρο της Πολωνίας, δοκιμάζοντας τα όρια του ΝΑΤΟ και πυροδοτώντας έντονη ανησυχία για άμεση στρατιωτική εμπλοκή.

Η Παραβίαση: Μια Προκλητική Επίδειξη Δύναμης

Ξημέρωμα Τετάρτης, και η Ευρώπη ξύπνησε σε ένα δυνητικά νέο σκηνικό ασφάλειας. Πολωνικά και συμμαχικά αντιαεροπορικά συστήματα αναχαίτισαν και κατέρριψαν τουλάχιστον τρία ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) που είχαν παραβιάσει τον εναέριο χώρο της Πολωνίας. Αυτό το περιστατικό σηματοδοτεί την πρώτη φορά, από την έναρξη της πλήρους κλίμακας εισβολής στην Ουκρανία, που ρωσικά μέσα «άγγιξαν» έδαφος κράτους-μέλους του ΝΑΤΟ.

Ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ντόναλντ Τουσκ, δεν άφησε περιθώρια παρερμηνείας, δηλώνοντας με σαφήνεια: «Η Πολωνία βρίσκεται πιο κοντά σε στρατιωτική σύγκρουση από ποτέ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο». Η κλίμακα της παραβίασης καταδεικνύει την προκλητική διάθεση της Μόσχας:

• Συνολικά δεκαεννέα drones εισήλθαν στον πολωνικό εναέριο χώρο.
• Ορισμένα από αυτά εκτιμάται ότι προέρχονταν από τη Λευκορωσία, τον στενό σύμμαχο της Ρωσίας.
• Οι πολωνικές αρχές αναγκάστηκαν να κλείσουν προσωρινά τέσσερα αεροδρόμια, συμπεριλαμβανομένου αυτού της Βαρσοβίας, ως μέτρο πρόληψης και ασφάλειας.

Ως άμεση αντίδραση, η πολωνική κυβέρνηση προσέφυγε στο Άρθρο 4 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ, ζητώντας διαβουλεύσεις με τους συμμάχους. Η επίκληση του Άρθρου 4 είναι μια σοβαρή κίνηση, που έχει χρησιμοποιηθεί μόλις επτά φορές στην ιστορία της Συμμαχίας, υπογραμμίζοντας την κρισιμότητα της κατάστασης. Η Βαρσοβία πλέον προετοιμάζεται ανοιχτά για το χειρότερο δυνατό σενάριο.

Συμμαχική Αντίδραση και η Ρωσική «Άρνηση»

Η ανταπόκριση των συμμάχων ήταν ταχύτατη και αποφασιστική, αναδεικνύοντας την αλληλεγγύη εντός του ΝΑΤΟ:

• Ολλανδικά μαχητικά αεροσκάφη F-35 συμμετείχαν στην αποστολή αναχαίτισης των ρωσικών drones, επιδεικνύοντας την επιχειρησιακή ετοιμότητα και την ικανότητα κοινής δράσης.
• Η Βρετανία εξετάζει την αποστολή μαχητικών Typhoon για την περαιτέρω ενίσχυση της αεράμυνας στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ.

Η εικόνα που διαμορφώνεται θυμίζει περισσότερο προπολεμική ετοιμότητα παρά συνήθη στρατιωτική επιφυλακή, καθώς η ένταση είναι πλέον απτή.

Το Κρεμλίνο, ακολουθώντας την πάγια τακτική του, προσπάθησε να αποσυνδεθεί από την ευθύνη των γεγονότων. Ο Ρώσος πρέσβης στη Βαρσοβία έκανε λόγο για «αβάσιμες κατηγορίες», ενώ το υπουργείο Άμυνας της Μόσχας δήλωσε πως «δεν υπάρχει πρόθεση να πληγούν πολωνικοί στόχοι». Ωστόσο, η αξιοπιστία τέτοιων δηλώσεων είναι πλέον μηδενική, καθώς τα συντρίμμια των ρωσικών drones βρίσκονται απτές αποδείξεις σε πολωνικό έδαφος.

Η Κλιμάκωση της Ρωσίας και τα Μηνύματα του Πούτιν

Η Μόσχα επιδίδεται σε ένα επικίνδυνο παιχνίδι κλιμάκωσης, δοκιμάζοντας συστηματικά τα όρια ανοχής του ΝΑΤΟ. Δεν είναι τυχαίο ότι την ίδια περίοδο, ο Βλαντίμιρ Πούτιν, από το Πεκίνο και το Βλαδιβοστόκ, έστελνε ξεκάθαρα μηνύματα πως δεν πρόκειται να υποχωρήσει, επιβεβαιώνοντας την αποφασιστικότητά του:

• Προς την Ουκρανία, το μήνυμα είναι ωμό και κυνικό: «Σας τελειώνουν οι στρατιώτες, αντισταθείτε όσο θέλετε, η συνθηκολόγηση θα είναι σκληρότερη αύριο».
• Προς την Ευρώπη, η απειλή είναι ξεκάθαρη: «Στείλετε στρατεύματα και θα γίνουν νόμιμοι στόχοι», υπονοώντας άμεση στρατιωτική απάντηση.
• Προς τον Ντόναλντ Τραμπ, ο Πούτιν απευθύνεται με ένα εκβιαστικό χαμόγελο: «Θέλω συμφωνία, αλλά μόνο με τους όρους μου», προϊδεάζοντας για σκληρές διαπραγματεύσεις, αν ο Τραμπ επιστρέψει στην εξουσία.

Η Έκκληση του Ζελένσκι και η Ευρωπαϊκή Πραγματικότητα

Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, προειδοποιεί επίμονα πως η Ρωσία δεν διεξάγει απλώς πόλεμο κατά της Ουκρανίας, αλλά «δοκιμάζει καθημερινά τα νεύρα και την αποφασιστικότητα της Δύσης». Έχει απευθύνει έντονη έκκληση στις γειτονικές χώρες να καταρρίπτουν κάθε ρωσικό drone και πύραυλο που διέρχεται από τον εναέριό τους χώρο, καλώντας ουσιαστικά το ΝΑΤΟ να εμπλακεί ενεργότερα στην άμυνα.

Το σκηνικό αναμένεται να γίνει ακόμη πιο τεταμένο, καθώς την επόμενη εβδομάδα, Ρωσία και Λευκορωσία έχουν προγραμματίσει κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, γεγονός που αναμένεται να αυξήσει την πίεση στα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης. Η Πολωνία έχει ήδη προχωρήσει σε κλείσιμο των χερσαίων συνόρων με το Μινσκ και ενισχύει τις στρατιωτικές της δυνάμεις και τις αμυντικές της γραμμές.

Η Ευρώπη βρίσκεται πλέον σε τεντωμένο σχοινί. Η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι:

• Ο πόλεμος δεν περιορίζεται πλέον αποκλειστικά στην Ουκρανία.
• Απλώνεται επικίνδυνα στα σύνορα του ΝΑΤΟ.
• Απειλεί να παρασύρει ολόκληρη την ανατολική Ευρώπη σε μια νέα εποχή κρίσης και ενδεχομένως σύγκρουσης.

Το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι πλέον το «αν» η Δύση θα αντιδράσει, αλλά πότε και με ποιους συγκεκριμένους τρόπους. Κάθε ημέρα που περνά, η Μόσχα στέλνει ένα όλο και πιο ξεκάθαρο μήνυμα: «Είμαστε έτοιμοι να τζογάρουμε με τον πόλεμο». Σε αυτό το επικίνδυνο «τραπέζι», η Πολωνία βρίσκεται ήδη στην πρώτη γραμμή, ως η πύλη της Ευρώπης προς μια αναθεωρητική Ρωσία.