Ένα περιστατικό που ξεπερνά τα όρια του αθλητισμού και αγγίζει τις ευαίσθητες χορδές του ρατσισμού ήρθε να ταράξει τα νερά του Ευρωμπάσκετ. Ο Γάλλος καλαθοσφαιριστής Σιλβέν Φρανσίσκο βρέθηκε στο επίκεντρο όχι μόνο για τις αγωνιστικές του επιδόσεις, αλλά και για το κύμα μίσους που δέχθηκε, αναδεικνύοντας ένα μείζον κοινωνικό ζήτημα.

Η αφορμή και η αντίδραση

Η κίνηση του Σιλβέν Φρανσίσκο στον αγώνα της εθνικής Γαλλίας με τη Σλοβενία για το πρόσφατο Ευρωμπάσκετ προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων. Ο γκαρντ της Ζαλγκίρις και άλλοτε του Περιστερίου, επέλεξε να επιτεθεί και να σκοράρει, αφού πρώτα είχε δώσει το χέρι στον Λούκα Ντόντσιτς, δημιουργώντας την εντύπωση πως θα τηρήσει το fair play. Αυτή η ενέργεια, αν και καθαρά αγωνιστική, εκλήφθηκε από ορισμένους ως αφορμή για να εκδηλώσουν ρατσιστικό μένος, πλημμυρίζοντάς τον με χιλιάδες μηνύματα μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ο ίδιος ο Φρανσίσκο αποκάλυψε το μέγεθος της επίθεσης, δηλώνοντας χαρακτηριστικά: «Δέχτηκα 3.000 μηνύματα, τουλάχιστον. Σχολιάζουν παλιές μου αναρτήσεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών που δεν μπορώ να αφαιρέσω, επειδή είναι συνεργασίες με άλλους λογαριασμούς. Έχω κλείσει όλα τα προσωπικά μου μηνύματα. Τα 3.000 μηνύματα ήταν όλα σε DM. Προέρχονταν από παντού. Ανατολική Ευρώπη, ΗΠΑ, ακόμη και από τη Γαλλία».

Οι επιπτώσεις στην ψυχολογία και το κάλεσμα για δράση

Πέρα από την έκταση του φαινομένου, ο Γάλλος διεθνής στάθηκε στις σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχολογική του κατάσταση. «Δεν υπάρχουν λόγια. Είναι παράλογο. Ειδικά όταν προέρχεται από ενήλικες, πατέρες, μητέρες, ή παιδιά, τα οποία δεν θα έπρεπε καν να είναι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μπορείς να με προσβάλεις για το μπασκετικό επίπεδό μου, αλλά μόλις αυτό αγγίξει την φυλή, ή το χρώμα δέρματός μου, δεν θα το δεχτώ. Δεν το περίμενα, αλλά με επηρέασε πραγματικά. Έπαιξε πραγματικά με την ψυχική μου κατάσταση. Είμαι άνθρωπος. Με άγγιξε. Τις περισσότερες φορές νομίζεις ότι δεν θα σε επηρεάσει, αλλά συμβαίνει. Προσπαθώ να προχωρήσω, γιατί το πιο σημαντικό είναι να κερδίσουμε αυτούς τους αγώνες και ξέρω ότι οι συμπαίκτες μου, με χρειάζονται», πρόσθεσε εμφανώς επηρεασμένος.

Ο Φρανσίσκο δεν περιορίστηκε στην περιγραφή της επίθεσης, αλλά έθεσε επιτακτικά το ζήτημα της αδράνειας των αρχών και των αρμόδιων φορέων. Σύγκρινε την περίπτωση του με άλλα, πιο επώνυμα περιστατικά ρατσισμού στον αθλητισμό, όπως αυτό του ποδοσφαιριστή Βινίσιους ή του μπασκετμπολίστα Ντένις Σρέντερ: «Όταν ο Σρέντερ αντιμετώπισε κραυγές πιθήκου, το θέμα αντιμετωπίστηκε αμέσως. Για μένα, πήρε πολύ χρόνο. Αν δεν είσαι διασημότητα όπως ο Βινίσιους, ή ένας παίκτης του NBA, η διαδικασία δεν είναι τόσο γρήγορη. Αυτό που συνέβη, είναι πραγματικά απαράδεκτο».

Η ευθύνη των πλατφορμών και η κοινωνική διάσταση

Το περιστατικό με τον Σιλβέν Φρανσίσκο αναδεικνύει για άλλη μια φορά την ανάγκη για ενεργότερη αντιμετώπιση του διαδικτυακού ρατσισμού και της ρητορικής μίσους. Η αδιαφάνεια και η συχνή ατιμωρησία που επικρατούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενθαρρύνουν τέτοιες συμπεριφορές. Το γεγονός ότι χιλιάδες χρήστες αισθάνονται την ελευθερία να εκτοξεύουν προσωπικές επιθέσεις βασισμένες στη φυλή ή το χρώμα, υπογραμμίζει την ευθύνη όχι μόνο των χρηστών, αλλά και των ίδιων των πλατφορμών να αναπτύξουν αποτελεσματικότερους μηχανισμούς ελέγχου και επιβολής κυρώσεων.

Είναι σαφές ότι η μάχη κατά του ρατσισμού δεν δίνεται μόνο στα γήπεδα, αλλά και στην ψηφιακή πραγματικότητα, όπου η ανωνυμία παρέχει κάλυψη σε όσους επιλέγουν να διαδώσουν μίσος. Η περίπτωση του Φρανσίσκο αποτελεί μια ηχηρή υπενθύμιση ότι η ψυχική υγεία των αθλητών, και κατ’ επέκταση κάθε δημόσιου προσώπου, πλήττεται σοβαρά από τέτοιου είδους επιθέσεις, και απαιτείται συλλογική προσπάθεια για την εξάλειψη αυτών των φαινομένων.

Η UEFA και η FIBA έχουν δηλώσει επανειλημμένα τη δέσμευσή τους στην καταπολέμηση του ρατσισμού, ωστόσο το περιστατικό αυτό αναδεικνύει την ανάγκη για πιο συγκεκριμένες και άμεσες ενέργειες, ειδικά όταν οι επιθέσεις λαμβάνουν χώρα στο διαδικτυακό περιβάλλον, όπου η παρακολούθηση και η επιβολή ποινών είναι πιο σύνθετες. Η απαράδεκτη κατάσταση που βίωσε ο Φρανσίσκο πρέπει να λειτουργήσει ως αφύπνιση για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.