Πέντε χρόνια μετά τα γεγονότα που σημάδεψαν τον Έβρο, ένα ντοκιμαντέρ φέρνει στο φως τις μνήμες και τις μαρτυρίες.
Όταν ο Έβρος έγινε μέτωπο – Οι μνήμες της κρίσης ζωντάνεψαν
Το ντοκιμαντέρ του Γιάννη Σουλιώτη για το Prime Time, πέντε χρόνια μετά τον Μάρτιο του 2020, αναβιώνει τις στιγμές της κρίσης στον Έβρο. Προσωπικότητες από την πολιτική, στρατιωτική και αστυνομική ηγεσία, συνοριοφύλακες και διεθνείς παρατηρητές μοιράζονται τις εμπειρίες τους. Επιστρέφουν στα σημεία κλειδιά, αναλύουν τις συνθήκες και αποκαλύπτουν άγνωστα στοιχεία. Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, τότε Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, περιγράφει την εικόνα της νύχτας: «Είδα 15.000 ανθρώπους με δάδες, να προχωρούν συγκροτημένα προς το φράχτη. Ήταν μια από τις πιο αγωνιώδεις στιγμές της καριέρας μου».
Πέρα από μια μεταναστευτική κρίση – η Ελλάδα μίλησε για υβριδική επίθεση
Η ελληνική κυβέρνηση χαρακτήρισε τα γεγονότα ως υβριδική επιχείρηση, μια ενέργεια με πολιτικά κίνητρα από την Άγκυρα. Η εργαλειοποίηση ανθρώπινων μαζών είχε στόχο τη διάρρηξη της συνοριακής σταθερότητας και την εθνική κυριαρχία. Η άμεση και σθεναρή αντίδραση της Ελλάδας με τη συνδρομή των Ενόπλων Δυνάμεων και της ΕΛ.ΑΣ., καθώς και η παρουσία της Frontex και η στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετέτρεψαν την αντίσταση στον Έβρο σε σύμβολο ευρωπαϊκής αποτροπής.
Στο ντοκιμαντέρ μιλούν, μεταξύ άλλων, ο τότε Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος, ο Υπαρχηγός της ΕΛ.ΑΣ. Πασχάλης Συριτούδης, ο Διοικητής του Δ’ Σώματος Στρατού Άγγελος Ιλαρίδης, και συνοριοφύλακες όπως ο Γιώργος Τουρνάκης και ο Θανάσης Μανταρλής. Ο Τούρκος δημοσιογράφος Ορχάν Σαλί αποκαλύπτει τον ρόλο του τουρκικού αφηγήματος.
Ένας φράχτης, μια στρατηγική – και μια σταθερή απειλή
Η κρίση του 2020 άφησε το αποτύπωμά της. Ο νέος φράχτης στον Έβρο επεκτάθηκε, οι υποδομές ενισχύθηκαν και το δόγμα «Ετοιμότητα – Αποτροπή» εδραιώθηκε. Ωστόσο, οι συνθήκες παραμένουν ευάλωτες. Η Τουρκία συνεχίζει να χρησιμοποιεί το μεταναστευστικό ως εργαλείο πίεσης, καθιστώντας τον Έβρο μια ευαίσθητη ζώνη. Η «νύχτα με τις δάδες» ήταν κάτι παραπάνω από ένα επεισόδιο στα σύνορα. Ήταν η στιγμή που η Ελλάδα απέδειξε ότι η κυριαρχία της είναι αδιαπραγμάτευτη και ότι ο Έβρος αποτελεί το πραγματικό σύνορο της Ευρώπης.