Η πρόσφατη διαφωνία μεταξύ του επικεφαλής της Κεντρικής Επιτροπής Διαιτησίας (ΚΕΔ) της ΕΠΟ, Σταμάτη Βάλερι, και του Έλληνα διαιτητή VAR, Αναστάσιου Σιδηρόπουλου, για ένα επίμαχο πέναλτι στον αγώνα Κηφισιά–ΑΕΚ, αναδεικνύει για ακόμα μια φορά τις χρόνιες παθογένειες και την αυξανόμενη πίεση στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Πέρα από το συγκεκριμένο περιστατικό, τίθεται επί τάπητος η αποτελεσματικότητα του συστήματος VAR, η εκπαίδευση και αξιολόγηση των διαιτητών, καθώς και οι ευρύτερες επιπτώσεις στην αξιοπιστία του αθλήματος.

Η Διαφωνία Βάλερι – Σιδηρόπουλου: Ένα Επεισόδιο με Βαθύτερες Ρίζες

Το επεισόδιο εκτυλίχθηκε στον αγώνα Κηφισιά-ΑΕΚ, όπου ο Αναστάσιος Σιδηρόπουλος, ως VAR, κάλεσε τον διαιτητή αγώνα να εξετάσει τη φάση του 3ου λεπτού για πιθανό πέναλτι υπέρ της Κηφισιάς. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Σιδηρόπουλος υποστήριξε ότι υπήρξε “ριψοκίνδυνο μαρκάρισμα”. Ωστόσο, η Κεντρική Επιτροπή Διαιτησίας, μέσω του επικεφαλής της, Σταμάτη Βάλερι, έκρινε ότι δεν υπήρχε παράβαση.

Ακολούθησε έντονος διάλογος, με τον Βάλερι να αντιτείνει στον Σιδηρόπουλο: «Δεν υπάρχει κανένα ριψοκίνδυνο μαρκάρισμα στη φάση. Παίζει ποδόσφαιρο και ο τερματοφύλακας». Αυτή η δημόσια, σχεδόν, διαφωνία μεταξύ των δύο ανώτατων οργάνων διαιτησίας (ΚΕΔ και VAR) υποδηλώνει:

• Διαφορετικές φιλοσοφίες ερμηνείας των κανονισμών: Ενώ ο Σιδηρόπουλος εστίασε στην έννοια του “ριψοκίνδυνου παιχνιδιού”, η ΚΕΔ έδωσε έμφαση στην ποδοσφαιρική φάση και τη συμμετοχή του τερματοφύλακα.
• Έλλειψη συνοχής στις αποφάσεις: Η σύγκρουση απόψεων εντός του ίδιου διαιτητικού οργάνου δημιουργεί προβληματισμό για την ομοιογένεια των κριτηρίων που εφαρμόζονται.
• Αμφισβήτηση της ανεξαρτησίας του VAR: Το περιστατικό θέτει ερωτήματα για το κατά πόσο ο VAR λειτουργεί ως ανεξάρτητο όργανο ελέγχου ή επηρεάζεται από άλλους παράγοντες.

Ο Ρόλος του VAR και οι Σκιές στην Ελληνική Διαιτησία

Το σύστημα VAR (Video Assistant Referee) εισήχθη παγκοσμίως με στόχο την ελαχιστοποίηση των σοβαρών διαιτητικών λαθών. Στην Ελλάδα, ωστόσο, η εφαρμογή του έχει συχνά πυροδοτήσει διαμάχες. Η εμπλοκή του Σιδηρόπουλου στον συγκεκριμένο αγώνα δεν είναι το μοναδικό σημείο τριβής.

Ο Βάλερι καταλόγισε ευθύνες και στον Μόσχου (πιθανώς βοηθό VAR), για την παρέμβασή του σε μια φάση με κόκκινη κάρτα στον Πιερό της ΑΕΚ, όπου ο Σιδηρόπουλος δεν κάλεσε τον διαιτητή να δει τη φάση στο μόνιτορ, παρά την εκτίμηση της ΚΕΔ ότι έπρεπε να αποβληθεί ο ποδοσφαιριστής. Αυτό υπογραμμίζει ένα σοβαρό ζήτημα:

• Αναποτελεσματικότητα στην επικοινωνία VAR-διαιτητή: Υπάρχουν περιπτώσεις όπου, παρά την ύπαρξη σαφούς λάθους, ο διαιτητής δεν καλείται να επαναλάβει την εξέταση της φάσης.
• Έλλειψη εμπειρίας ή “θάρρους” στους AVAR: Η παρατήρηση του Βάλερι για την ανάγκη ορισμού έμπειρων AVARs (Assistant VARs) που να μπορούν να “αλλάξουν άποψη στον κάθε Σιδηρόπουλο” είναι ενδεικτική. Αυτό υποδηλώνει μία ιεραρχική δομή όπου οι “νεότεροι” AVARs ενδεχομένως διστάζουν να αντικρούσουν τις επιλογές των πιο έμπειρων διαιτητών VAR.

Ανάλυση: Η αποτελεσματική λειτουργία του VAR απαιτεί όχι μόνο την τεχνική υποδομή, αλλά και σαφείς οδηγίες, συνεχή εκπαίδευση, και κυρίως, την ικανότητα των διαιτητών να λαμβάνουν ψύχραιμες και αντικειμενικές αποφάσεις υπό πίεση. Η δημόσια κριτική από τον επικεφαλής της ΚΕΔ απέναντι σε εν ενεργεία διαιτητές υπονομεύει την όποια προσπάθεια για ενιαία εφαρμογή των κανονισμών και δημιουργεί επιπλέον αμφιβολίες για τη συνολική διαχείριση της διαιτησίας στην χώρα.

Ευρύτερες Επιπτώσεις και Προκλήσεις για το Ελληνικό Ποδόσφαιρο

Οι διαφωνίες αυτές δεν είναι απλώς εσωτερικές υποθέσεις της διαιτησίας. Έχουν άμεσες επιπτώσεις στην αξιοπιστία του ελληνικού πρωταθλήματος και στην εμπιστοσύνη του φίλαθλου κοινού. Κάθε λάθος ή αμφισβητούμενη απόφαση τροφοδοτεί τη δυσπιστία και ενισχύει τις θεωρίες συνωμοσίας, πλήττοντας το προϊόν του ποδοσφαίρου.

Συγκριτική Ανάλυση: Σε άλλες ευρωπαϊκές λίγκες, όπως η Premier League ή η Serie A, παρότι υπάρχουν και εκεί συζητήσεις για το VAR, οι διαφωνίες εντός των διαιτητικών επιτροπών σπανίως φτάνουν στο επίπεδο της ανοιχτής αντιπαράθεσης που παρατηρείται στην Ελλάδα. Αυτό οφείλεται εν μέρει σε πιο δομημένα πρωτόκολλα επικοινωνίας και αξιολόγησης, καθώς και σε μια κουλτούρα όπου η κριτική γίνεται κυρίως εσωτερικά και εποικοδομητικά.

Το Μέλλον της Ελληνικής Διαιτησίας: Αναζητώντας τη Σταθερότητα

Η ΚΕΔ, υπό την ηγεσία του Σταμάτη Βάλερι, αντιμετωπίζει την πρόκληση να επιφέρει μεγαλύτερη συνοχή στις διαιτητικές αποφάσεις και να ενισχύσει την εμπιστοσύνη προς το σώμα. Αυτό απαιτεί:

• Εντατική και εξειδικευμένη εκπαίδευση: Όχι μόνο για τους βασικούς διαιτητές, αλλά και για τους VAR και AVAR, με έμφαση στην ομοιογένεια της ερμηνείας των κανονισμών.
• Διαφάνεια: Περισσότερη διαφάνεια στην ανάλυση των φάσεων και στις αποφάσεις της ΚΕΔ, ώστε να γίνει κατανοητό το σκεπτικό πίσω από κάθε κρίση.
• Ενίσχυση της αυτονομίας των διαιτητών: Η ΚΕΔ οφείλει να προστατεύει τους διαιτητές της, ενισχύοντας την αυτοπεποίθησή τους και την ικανότητά τους να λαμβάνουν ανεξάρτητες αποφάσεις, ακόμα και αν αυτές διαφέρουν από την αρχική κρίση κάποιων εμπειρότερων συναδέλφων.

Οι πρόσφατες εξελίξεις υπογραμμίζουν την επιτακτική ανάγκη για αναδιάρθρωση και εκσυγχρονισμό της ελληνικής διαιτησίας. Μόνο έτσι μπορεί να διασφαλιστεί η ακεραιότητα του αθλήματος και να αποκατασταθεί πλήρως η εμπιστοσύνη του κοινού.