Η έκκληση για αποβολή του Ισραήλ από την UEFA αναδεικνύει την ολοένα και πιο έντονη σύνδεση μεταξύ αθλητισμού, πολιτικής και διεθνούς δικαίου. Πάνω από 30 διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί και ειδικοί στο διεθνές δίκαιο και τα εγκλήματα γενοκτονίας ζητούν από την ευρωπαϊκή ομοσπονδία ποδοσφαίρου να λάβει δραστικά μέτρα, θέτοντας υπό συζήτηση τις θεμελιώδεις αρχές που διέπουν τον διεθνή αθλητισμό εν μέσω της κρίσης στη Γάζα.
Ακαδημαϊκή Έκκληση: Γενοκτονία και Αθλητική Συμμετοχή
Σε μια επιστολή που απευθύνεται στον πρόεδρο της UEFA, Αλεξάντερ Τσέφεριν, οι υπογράφοντες υποστηρίζουν ότι ο αποκλεισμός του Ισραήλ είναι «επιτακτικός». Η έκκληση αυτή βασίζεται σε ευρήματα εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ, τα οποία κατηγορούν το Ισραήλ για πιθανή γενοκτονία κατά του παλαιστινιακού λαού. Η επιστολή, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα, τονίζει ότι η συνεχιζόμενη συμμετοχή του Ισραήλ στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τις θεμελιώδεις αξίες της UEFA και της FIFA, ιδιαίτερα αυτές που αφορούν τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ανάμεσα στους υπογράφοντες συγκαταλέγονται εξέχουσες προσωπικότητες όπως η Elisa von Joeden-Forgey, διευθύντρια του Ινστιτούτου Lemkin για την Πρόληψη της Γενοκτονίας, καθώς και πρώην ειδικοί του ΟΗΕ και καθηγητές διεθνούς δικαίου. Η εμπειρογνωμοσύνη τους προσδίδει βαρύτητα στην επιχειρηματολογία, μετατρέποντας την έκκληση από απλή διαμαρτυρία σε μια σοβαρή νομική και ηθική πρόκληση.
Η Καταστροφή του Παλαιστινιακού Αθλητισμού
Οι ακαδημαϊκοί επισημαίνουν την καταστροφική επίδραση της στρατιωτικής επιχείρησης του Ισραήλ στον παλαιστινιακό αθλητισμό. Από τον Οκτώβριο του 2023:
- Τουλάχιστον 421 Παλαιστίνιοι ποδοσφαιριστές έχουν χάσει τη ζωή τους.
- Έχουν καταστραφεί αθλητικές υποδομές, συμπεριλαμβανομένων γηπέδων, ακαδημιών και των γραφείων της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της Γάζας.
«Αυτή η επίθεση έχει εξαλείψει ουσιαστικά μια ολόκληρη γενιά Παλαιστίνιων ποδοσφαιριστών και έχει διαλύσει τον αθλητισμό στη Γάζα», αναφέρουν χαρακτηριστικά. Η απώλεια ανθρώπινων ζωών και υποδομών θέτει σε κίνδυνο το μέλλον του ποδοσφαίρου στην περιοχή, ένα άθλημα με τεράστια κοινωνική και πολιτιστική σημασία.
Σιωπή, Συνενοχή και Σπουδαία Προηγούμενα
Η επιστολή δεν κατηγορεί μόνο τις ενέργειες του Ισραήλ, αλλά και τη στάση της Ισραηλινής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (IFA). Υποστηρίζει ότι η IFA, συνεχίζοντας τη συμμετοχή της στις διοργανώσεις χωρίς να λάβει αποστάσεις από τις κρατικές πολιτικές ή να καταδικάσει τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθίσταται συνένοχη. «Η σιωπή και η συνεργασία της IFA δεν συνιστούν ουδετερότητα. Αντίθετα, συμβάλλουν στην αθλητική νομιμοποίηση ενός καθεστώτος απαρτχάιντ και μιας γενοκτονικής πολιτικής απέναντι στους Παλαιστίνιους», τονίζεται.
Ανάλυση: Η ιστορία έχει δείξει ότι ο αθλητισμός δεν είναι άμοιρος πολιτικών επιπτώσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο αποκλεισμός της Νότιας Αφρικής από τις διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις κατά την περίοδο του Απαρτχάιντ, μια κίνηση που συνέβαλε σημαντικά στην απομόνωση του καθεστώτος και την τελική του κατάρρευση. Πιο πρόσφατα, η FIFA και η UEFA ανέστειλαν τη συμμετοχή της Ρωσίας από το διεθνές ποδόσφαιρο μετά την εισβολή της στην Ουκρανία. Αυτά τα προηγούμενα δημιουργούν ένα πλαίσιο στο οποίο οι αθλητικοί φορείς έχουν αναλάβει πολιτική ευθύνη, θέτοντας το ερώτημα γιατί στην προκειμένη περίπτωση δεν εφαρμόζονται ανάλογα μέτρα. Η UEFA, ως οργανισμός που προωθεί ιδανικά όπως ο σεβασμός, η ισότητα και το «fair play», καλείται να αποφασίσει εάν αυτά τα ιδανικά ισχύουν καθολικά ή υπό εξαιρέσεις.
Η Ευθύνη της UEFA και οι Επιπτώσεις των Αξιών
Οι υπογράφοντες καλούν την UEFA να δράσει άμεσα, τονίζοντας την ανάγκη να «μην επιτρέψει να χρησιμοποιηθεί ο αθλητισμός ως μέσο νομιμοποίησης σοβαρών παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου». Η απόφαση της UEFA θα έχει βαρυσήμαντες επιπτώσεις, όχι μόνο για το μέλλον της ισραηλινής συμμετοχής στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, αλλά και για την ίδια την αξιοπιστία και τις ηθικές αρχές που πρεσβεύουν οι διεθνείς αθλητικοί οργανισμοί.
Στην εκτίμηση του συντάκτη: Η πίεση προς την UEFA δεν αφορά μόνο την εφαρμογή κανονισμών, αλλά και τη διαφύλαξη της ηθικής πυξίδας του διεθνούς αθλητισμού. Ενώ η ουδετερότητα είναι συχνά ζητούμενο, σε περιπτώσεις που εμπλέκονται κατηγορίες για γενοκτονία και μαζικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η σιωπή μπορεί να εκληφθεί ως συνενοχή. Η UEFA βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, όπου η απόφασή της θα καθορίσει το πώς θα ερμηνευθεί ο ρόλος του αθλητισμού στην αντιμετώπιση σύγχρονων γεωπολιτικών κρίσεων και το κατά πόσο οι δηλωμένες αξίες της είναι κάτι περισσότερο από κενά λόγια.