Η χειρονομία της αλβανικής εκπροσώπου στη Eurovision 2025 προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και ξανά άνοιξε τη συζήτηση για τα όρια της πολιτικής έκφρασης στο διαγωνισμό.

Η χειρονομία με τον δικέφαλο αετό και οι αντιδράσεις

Κατά τον πρώτο ημιτελικό της Eurovision 2025, η Beatriçe Gjergji, τραγουδίστρια του αλβανικού συγκροτήματος Shkodra Elektronike, έκανε τη γνωστή χειρονομία του δικέφαλου αετού, ενός εθνικού συμβόλου της Αλβανίας. Η κίνηση αυτή, μετά την πρόκριση της Αλβανίας στον τελικό, μεταδόθηκε ζωντανά σε εκατομμύρια τηλεθεατές και πυροδότησε έντονη πολιτική συζήτηση, ειδικά στα σερβικά μέσα ενημέρωσης. Αυτά την χαρακτήρισαν ως πρόκληση και ως «ακατάλληλη» για ένα διαγωνισμό που προωθεί την ενότητα και την πολιτισμική συνύπαρξη.

Ο συμβολισμός του δικέφαλου αετού στα Βαλκάνια

Ο δικέφαλος αετός είναι ένα εθνικό σύμβολο που συχνά συνδέεται με αλβανικό εθνικισμό και έχει προκαλέσει διαμάχες σε αθλητικές και πολιτιστικές διοργανώσεις. Στο παρελθόν έχει εμφανιστεί σε ποδοσφαιρικούς αγώνες και άλλες διεθνείς εκδηλώσεις, προκαλώντας συχνά εντάσεις, ιδιαίτερα μεταξύ των αλβανικών και σερβικών κοινοτήτων. Το περιστατικό στη Eurovision ενέτεινε τη συζήτηση για την ανάγκη πολιτικής ουδετερότητας και τον καθορισμό ορίων ανάμεσα στην προσωπική έκφραση και πολιτικές προκλήσεις.

🇦🇱🇷🇸 Albania’s Eurovision representatives sparked anger in Serbia for doing the Albanian eagle hand gesture following their qualification for the final.

Serbian media reported that the gesture was made to “provoke the Serbs.”

Shkodra Elektronike has gained many fans in Serbia… pic.twitter.com/BlBKEDLoWW

— kos_data (@kos_data) May 13, 2025

Το τραγούδι και η παρουσίαση της Αλβανίας στη Eurovision 2025

Το συγκρότημα Shkodra Elektronike, αποτελούμενο από τους Kolë Laca και Beatriçe Gjergji, εκπροσωπεί την Αλβανία με το τραγούδι «Zjerm» (που σημαίνει «Φωτιά»). Το τραγούδι, γραμμένο στην παραδοσιακή αλβανική διάλεκτο Γκεγκ, συνδυάζει ηλεκτρονικούς ήχους με παραδοσιακά μουσικά στοιχεία, μεταφέροντας μηνύματα ελπίδας, εσωτερικής δύναμης και αναγέννησης.

Η σκηνική παρουσίαση ξεχώρισε για την αισθητική σύνδεση μοντέρνου και παραδοσιακού, με τη Beatriçe να φορεί κόκκινο κοστούμι που, σύμφωνα με την αποστολή της Αλβανίας, συμβολίζει τη μητρική αγάπη και τη θυσία. Παρότι οι στίχοι δεν είχαν πολιτικό περιεχόμενο, η επανάληψη της χειρονομίας του δικέφαλου αετού σε τηλεοπτική εμφάνιση προκάλεσε περαιτέρω αντιπαραθέσεις.

Η πολιτική ουδετερότητα και οι κανονισμοί της EBU

Η Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU), διοργανώτρια της Eurovision, έχει θεσπίσει αυστηρούς κανόνες για την απαγόρευση κάθε μορφής πολιτικής ή εθνικιστικής έκφρασης στον διαγωνισμό. Σύμφωνα με τους κανονισμούς της:

• Απαγορεύεται οποιαδήποτε πολιτική ή εθνικιστική δήλωση, είτε ρητή είτε υπαινικτική.
• Απαγορεύεται η χρήση σημαιών ή συμβόλων με έντονο πολιτικό ή εθνικιστικό περιεχόμενο.
• Απαγορεύονται οι αναφορές σε διακρατικές διαμάχες ή ιστορικά διχαστικά θέματα.

Οι κυρώσεις για παραβιάσεις κυμαίνονται από επίσημες συστάσεις μέχρι και αποκλεισμό συμμετέχοντος ή χώρας.

@multiistufff Shndrrit ✨ #eurovision #albania #she ♬ original sound – multistuff

Μέχρι σήμερα, η EBU δεν έχει εκδώσει επίσημη ανακοίνωση για το συγκεκριμένο περιστατικό, ωστόσο οι έντονες αντιδράσεις στα κοινωνικά δίκτυα, κυρίως από σερβικές πηγές, ενδέχεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω εξελίξεις.