Σήμερα, 21 Δεκεμβρίου 2025, έφτασε το χειμερινό ηλιοστάσιο και έφερε μαζί του την πιο σύντομη μέρα του χρόνου εδώ στο βόρειο ημισφαίριο. Ο χειμώνας μπαίνει επίσημα, αλλά από δω και πέρα το φως αρχίζει σιγά σιγά να κερδίζει έδαφος. Στην Αθήνα, ο Ήλιος βγήκε στις 07:37 και χάθηκε στις 17:09, αφήνοντας πίσω του μόλις 9 ώρες και 32 λεπτά φως.
Από αύριο κιόλας, οι μέρες θα μεγαλώνουν λίγο λίγο, με τον Ήλιο να ανεβαίνει νωρίτερα και να πέφτει πιο αργά.
Μέχρι τις 20 Μαρτίου 2026, που έρχεται η εαρινή ισημερία, η ισορροπία ανάμεσα σε μέρα και νύχτα θα επανέλθει για τα καλά. Το φαινόμενο οφείλεται στην κλίση του άξονά της Γης, γύρω στους 23 μοιρες και 26 λεπτά, που κάνει το βόρειο ημισφαίριο να απομακρύνεται από τον Ήλιο αυτή την εποχή.
Πώς γίνεται το χειμερινό ηλιοστάσιο
Ο Ήλιος φτάνει στο νοτιότερο σημείο της πορείας του όπως φαίνεται από εμάς, και εκεί σαν να σταματάει για λίγο πριν γυρίσει πίσω. Η λέξη ηλιοστάσιο έρχεται από τα λατινικά, sol για Ήλιος και sisto που σημαίνει στέκομαι, ακριβώς αυτό που νιώθαν οι παλιοί. Από την άνοιξη ως το φθινόπωρο, η Γη γέρνει προς τον Ήλιος, και μετά απομακρύνεται σιγά σιγά μέχρι να φτάσει εδώ.
Οι αρχαίοι Έλληνες το βλέπανε σαν κάτι παραπάνω από απλή ημερομηνία. Ήτανε εποχή κάθαρσης της ψυχής, μακριά από τα γήινα πάθη, έτοιμη για αναγέννηση. Ο Ήλιος ήταν θεός, ρυθμιστής της φύσης, με κύκλους σποράς και συγκομιδής που δένανε τα πάντα.
Φιλόσοφοι σαν τον Ίππαρχο το μελετούσανε βαθιά, φτιάχνοντας ημερολόγια που ακολουθούσαν τη φύση.
Παγκόσμιες γιορτές και μυστικά μνημεία
Σε πολλούς λαούς, το χειμερινό ηλιοστάσιο γινόταν αφορμή για γιορτές μεγάλες. Στη Ρώμη, τα Σατουρνάλια τιμούσαν τον Αήττητο Ήλιο, και η 25η Δεκεμβρίου, παλιά κοντά στο ηλιοστάσιο, έγινε αργότερα μέρα Γέννησης για τους χριστιανούς. Το Ιουλιανό ημερολόγιο το έβαζε εκεί, αλλά με τον καιρό ξεσκολήθηκε, και ο Πάπας Γρηγόριος το 1582 το διορθώσε με το Γρηγοριανό που έχουμε τώρα.
Οι Δρυίδες στους Κέλτες το βλέπανε σαν μεταμόρφωση, τέλος σκότους, με τελετές γύρω από δρυς και πέτρες.
Και τίποτα δεν δένει καλύτερα με αυτό από το Στόουνχετζ, χτισμένο πριν 4500 χρόνια στην Αγγλία. Οι πέτρες του στήνουν ακριβώς με την ανατολή και δύση του Ήλιου εκείνη τη μέρα, αφήνοντας το φως να μπει μέσα από κενά. Σήμερα μαζεύονται χιλιάδες εκεί: από αρχαιολόγους μέχρι απλούς κόσμο, νεοπαγανιστές και Δρυίδες, να νιώσουν τη στιγμή.