Πέντε χρόνια έχουν περάσει από την εκδήλωση του Covid-19, της πανδημίας που σάρωσε τον κόσμο και άφησε εκατομμύρια θύματα πίσω της, πλήττοντας τις παγκόσμιες οικονομίες. Δυστυχώς, αν και οι χώρες σήμερα διαθέτουν καλύτερη οργάνωση και προετοιμασία, το να πούμε ότι είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν μια νέα πανδημία είναι μια υπερβολικά αισιόδοξη δήλωση, σύμφωνα με την εκτίμηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και άλλων ειδικών στον τομέα της δημόσιας υγείας.
Ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, τόνισε ότι «υπάρχουν καλές και κακές ειδήσεις» σχετικά με την ετοιμότητα των χωρών. «Η επόμενη πανδημία, αν εμφανιστεί σήμερα, θα αποκαλύψει πολλές από τις αδυναμίες που είδαμε κατά τη διάρκεια του Covid-19. Ωστόσο, οι χώρες έχουν μάθει σημαντικά διδάγματα και έχουν κάνει βήματα μπροστά για την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων», δήλωσε.
Η Αμερικανίδα επιδημιολόγος Μαρία βαν Κερχόβε, υπεύθυνη του τομέα πρόληψης και ετοιμότητας του ΠΟΥ, ανέφερε ότι η πανδημία γρίπης του 2009 και η αντίστοιχη του Covid-19 συντέλεσαν σε μια σειρά βελτιώσεων. Παρ’ όλα αυτά, υπογράμμισε ότι ο κόσμος δεν είναι ακόμα έτοιμος να αντιμετωπίσει μια νέα επιδημία σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το 2025, οι προκλήσεις παραμένουν
Η ανεξάρτητη ομάδα εμπειρογνωμόνων για την πανδημία του ΠΟΥ επισήμανε ότι, το 2025, ο κόσμος δεν είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει μια νέα πανδημική απειλή, κυρίως λόγω των ανισοτήτων που υπάρχουν στην πρόσβαση στη χρηματοδότηση και στα εργαλεία αντιμετώπισης, θεωρώντας τα εμβόλια και τις θεραπευτικές επιλογές θεμελιώδη.
Η Ολλανδή ιολόγος Μάριον Κούπμανς τόνισε ότι η γρήγορη ανάπτυξη εμβολίων με τη μέθοδο mRNA θα μπορούσε να έχει καθοριστικό ρόλο σε μια μελλοντική κρίση υγείας, αν και η παραπληροφόρηση παραμένει ένας σοβαρός αντίπαλος.
Από την άλλη πλευρά, ο ιολόγος Τομ Πίκοκ από το Imperial College του Λονδίνου προειδοποίησε για την πιθανότητα επιδημίας από τον ιό H5N1, που αποτελεί μεγάλη απειλή για την υγεία. Επίσης, η Μεγκ Σέφερε, επιδημιολόγος στο αμερικανικό ινστιτούτο SAS, εκτίμησε πως θα χρειαστούν τουλάχιστον ακόμη τέσσερα έως πέντε χρόνια για να υπάρξει καλύτερη διαχείριση και ανταλλαγή πληροφοριών.
Πρωτοβουλίες και νέα κέντρα πρόληψης
Αξιοσημείωτο είναι το νέο κέντρο του ΠΟΥ για την πρόληψη των πανδημιών, που ιδρύθηκε το 2021 στο Βερολίνο με στόχο τη συλλογή και ανάλυση πληροφοριών για καλύτερη υποστήριξη στην καταπολέμηση των απειλών. Μάλιστα, το Ταμείο για την αντιμετώπιση πανδημιών της Παγκόσμιας Τράπεζας έχει εγκρίνει έως τώρα 885 εκατομμύρια δολάρια για σχεδόν 50 έργα σε 75 χώρες.
Η ανάγκη για αποτελεσματική διεθνή συνεργασία υπογραμμίστηκε όταν, το 2021, οι χώρες μέλη του ΠΟΥ συμφώνησαν να προχωρήσουν σε μια παγκόσμια συμφωνία για την πρόληψη πανδημιών και την προετοιμασία τους.
Μάθημα από την εμπειρία
Περισσότεροι από 200 επιστήμονες από 50 και πλέον χώρες, μέσα από μια ανασκόπηση στοιχείων για 1.652 παθογόνα, συμβάλλουν στη δημιουργία μιας λίστας με περίπου 30 παθογόνα που ενδέχεται να προκαλέσουν μελλοντικές πανδημίες, συμπεριλαμβανομένων των γνωστών ιών όπως ο Covid-19 και ο ιός Έμπολα.
