Πίσω από την εντυπωσιακή εικόνα του διεθνούς εμπορίου, ένας σιωπηλός, καλά οργανωμένος «παράλληλος κόσμος» αναπτύσσεται: το τεράστιο κύκλωμα διακίνησης κλεμμένων αγαθών, με «πρωταγωνίστρια» πλέον τη Βρετανία.
Η Βρετανία στο Επίκεντρο του Παγκόσμιου Εγκλήματος
Το λιμάνι του Φίλιξστοου, ένα από τα μεγαλύτερα και πιο πολυσύχναστα της Βρετανίας, αποτελεί την πύλη όχι μόνο για νόμιμα εμπορεύματα, αλλά και για ένα δισεκατομμυρίων λιρών ετήσιο λαθρεμπόριο. Ενώ οι γιγάντιοι γερανοί φορτώνουν χιλιάδες κοντέινερ με προϊόντα εταιρειών, ένα εξίσου οργανωμένο κύκλωμα εκμεταλλεύεται την ίδια υποδομή για τη διακίνηση κλεμμένων πολυτελών αυτοκινήτων, κινητών τηλεφώνων τελευταίας τεχνολογίας και γεωργικού εξοπλισμού, που αφαιρούνται από βρετανικούς δρόμους και αποθήκες. Αυτό το φαινόμενο, που έχει λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, έχει οδηγήσει αναλυτές στην ονομασία του ως «πολυεθνική εγκλήματος»: την «Grand Theft Global Inc.».
Εκρηκτική Αύξηση Κλοπών και Διεθνείς Προορισμοί
Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: μέσα σε μία δεκαετία, οι κλοπές οχημάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν αυξηθεί κατά 75%. Το 2024, καταγράφηκαν 130.000 περιστατικά, ενώ το Λονδίνο έχει καθιερωθεί ως η «πρωτεύουσα» των κλοπών κινητών τηλεφώνων στην Ευρώπη, με 70.000 περιστατικά σε έναν μόλις χρόνο. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι αυτά τα πολύτιμα αντικείμενα σπάνια παραμένουν εντός της Βρετανίας. Αντίθετα, διοχετεύονται σε κοντέινερ με προορισμό:
- Τη Δυτική Αφρική
- Τη Μέση Ανατολή
- Τη Ρωσία
- Την Κίνα
Η Άρτια Οργάνωση της Εγκληματικής Αλυσίδας
Η υποδομή και η μεθοδολογία της εγκληματικής αλυσίδας είναι εντυπωσιακές:
- Χρησιμοποιείται ειδικός εξοπλισμός για την παράκαμψη αντικλεπτικών συστημάτων.
- Χρησιμοποιούνται πλαστές πινακίδες για την απόκρυψη των ιχνών.
- Ενεργοποιούνται «τζάμερ» που απενεργοποιούν συστήματα GPS, καθιστώντας την παρακολούθηση αδύνατη.
Ένα κλεμμένο όχημα αλλάζει χέρια μέσα σε λίγες ώρες, προτού «χαθεί» στον λαβύρινθο των logistics των κοντέινερ. Ένα Toyota Hilux, με κόστος 40.000 λίρες στη Βρετανία, μπορεί να πωληθεί στην Αφρική σε ακόμα υψηλότερη τιμή. Σύμφωνα με την National Vehicle Crime Intelligence Service (NaVCIS), τέσσερα στα δέκα κλεμμένα αυτοκίνητα που εντοπίζονται στα λιμάνια προορίζονταν για το Κονγκό, το οποίο λειτουργεί ως κομβικό σημείο για εννέα αφρικανικές χώρες. Παράλληλα, ένα στα πέντε κατευθυνόταν προς τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, από όπου διοχετεύεται σε ολόκληρη την περιοχή του Κόλπου. Όσον αφορά στα κινητά τηλέφωνα, η συντριπτική πλειονότητα καταλήγει στη Σενζέν της Κίνας, όπου είτε ανακατασκευάζονται είτε διαλύονται για ανταλλακτικά.
Η Βρετανική Αδυναμία και το Κόστος των Ελέγχων
Οι ειδικοί του RUSI (Royal United Services Institute) επισημαίνουν ότι η Βρετανία παρέχει ιδανικό έδαφος για τέτοιες οργανώσεις, λόγω:
- Της πληθώρας των ακριβών αγαθών που διαθέτει.
- Των χαλαρών ελέγχων στις εξαγωγές.
- Της αδυναμίας της αστυνομίας, η οποία εξιχνιάζει μόλις το 2% των κλοπών αυτοκινήτων.
Το πολύπλοκο σύστημα των κοντέινερ και οι δεκάδες ενδιάμεσοι καθιστούν την παρακολούθηση σχεδόν αδύνατη. Η ειδική μονάδα NaVCIS κατάφερε πέρυσι να εντοπίσει 550 κλεμμένα αυτοκίνητα, αριθμός που, ωστόσο, αποτελεί μόνο την κορυφή του παγόβουνου. Όπως παραδέχεται ο αξιωματικός Άνταμ Γκίμπσον, «θα μπορούσαμε να στεκόμαστε μπροστά σε τρία κοντέινερ γεμάτα κλεμμένα αυτοκίνητα χωρίς να το γνωρίζουμε». Το υψηλό κόστος ελέγχου κάθε κοντέινερ (200 λίρες) αποθαρρύνει τους εκτεταμένους ελέγχους, δημιουργώντας ένα «παράθυρο ευκαιρίας» για το οργανωμένο έγκλημα.
Μια «Παγκοσμιοποιημένη» Εγκληματική Οικονομία
Η «Grand Theft Global Inc.» αποτελεί το σκοτεινό αντίγραφο της παγκοσμιοποίησης που έχει συνδέσει τις νόμιμες αγορές. Τα ίδια δίκτυα εφοδιαστικής αλυσίδας, οι ψηφιακές επικοινωνίες και η αυξανόμενη ζήτηση σε Ασία και Αφρική τροφοδοτούν μια παράλληλη οικονομία, όπου από τα iPhones μέχρι τις Porsche κινούνται με την ίδια ευκολία όπως και τα επίσημα εμπορεύματα. Η Βρετανία βρίσκεται σήμερα στην κορυφή των «εξαγωγών» κλεμμένων αγαθών, όμως οι ίδιες αδυναμίες παρατηρούνται σε πολλές άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Με τις αστυνομίες να αδυνατούν να ακολουθήσουν τους γρήγορους ρυθμούς του εγκλήματος και τις αγορές να διψούν για φθηνά ή «δεύτερο χέρι» αγαθά, η «Grand Theft Global Inc.» φαίνεται πως μόλις ξεκίνησε την παγκόσμια επέκτασή της, δημιουργώντας μια πρωτοφανή πρόκληση για τις αρχές επιβολής του νόμου παγκοσμίως.