Η Μέση Ανατολή συγκλονίζεται από μια πρωτοφανή στρατιωτική ένταση, καθώς το Ισραήλ εξαπέλυσε αεροπορική επίθεση σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, πυροδοτώντας φόβους για ευρύτερη σύρραξη στην περιοχή.
Νέα κρίση στην Μέση Ανατολή: Η αεροπορική επιδρομή του Ισραήλ κατά του Ιράν
Σε κρίσιμο σημείο βρίσκονται οι σχέσεις Ισραήλ-Ιράν, καθώς το Τελ Αβίβ πραγματοποίησε αιφνιδιαστική επίθεση στις ζωτικής σημασίας πυρηνικές εγκαταστάσεις του Νατάνζ, προκαλώντας σοβαρές ζημιές σε συστήματα αεράμυνας και υποδομές βαλλιστικών πυραύλων. Οι αναφορές για θύματα υψηλόβαθμων Ιρανών αξιωματούχων, όπως ο αρχηγός των Φρουρών της Επανάστασης Χοσεΐν Σαλαμί, παραμένουν ανεπιβεβαίωτες, ενώ η Τεχεράνη απείλησε με σκληρή στρατιωτική ανταπόδοση, περιλαμβάνοντας την εκτόξευση 100 μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Ιστορικό σύγκρουσης και γεωπολιτικό υπόβαθρο
Η μακροχρόνια ένταση ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν εντάθηκε μετά τη στρατηγική του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου για τον προληπτικό αποκεφαλισμό του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος και των περιφερειακών συμμάχων της Τεχεράνης, όπως η Χαμάς και η Χεζμπολάχ. Η επίθεση των Χούθι τον Οκτώβριο 2023 και η καταστροφή υποδομών χρησιμεύουν στο Ισραήλ ως δικαιολογία για την κλιμάκωση της στρατιωτικής πίεσης στην Τεχεράνη.
Αδιέξοδο στις πυρηνικές διαπραγματεύσεις και αυξημένη διεθνής ανησυχία
Οι πυρηνικές συνομιλίες μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν, οι οποίες άρχισαν τον Απρίλιο του 2025 μετά από πρωτοβουλία του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, έχουν περιέλθει σε αδιέξοδο λόγω των σκληρών απαιτήσεων της αμερικανικής πλευράς για την παύση του εμπλουτισμού ουρανίου και την καταστροφή μεγάλου αποθέματος υψηλής καθαρότητας. Η αξιολόγηση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA), που χαρακτήρισε την Τεχεράνη σε «κατάσταση σοβαρής παραβίασης», έχει αυξήσει τα επίπεδα διπλωματικής έντασης και οδήγησε σε εκκενώσεις πρεσβειών σε πολλές περιοχές, ενισχύοντας τους φόβους για κλιμάκωση της σύρραξης.
Η στάση των ΗΠΑ και η πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ
Παρά τη διπλωματική προσπάθεια Τραμπ για διαπραγμάτευση, η αμερικανική πλευρά έχει επιδείξει ουδετερότητα και αποστασιοποίηση από τις ισραηλινές στρατιωτικές ενέργειες, εν μέρει λόγω της απογοήτευσης από το αδιέξοδο και των περίπλοκων σχέσεων με το Τελ Αβίβ. Ωστόσο, η στρατιωτική και πολιτική αλληλεπίδραση ΗΠΑ-Ισραήλ παραμένει κρίσιμη, καθώς το Ιράν διαθέτει βλήματα μακρού βεληνεκούς και μη επανδρωμένες πλατφόρμες ικανές να πλήξουν ισραηλινές και αμερικανικές βάσεις στην περιοχή.
Το μεγάλο διακύβευμα: Η επιβίωση του ιρανικού καθεστώτος
Πλέον το θεοκρατικό καθεστώς της Τεχεράνης αντιμετωπίζει όχι μόνο την απειλή της καταστροφής πυρηνικών υποδομών αλλά και την εσωτερική πίεση από τη λαϊκή δυσαρέσκεια και τις οικονομικές δυσκολίες. Η πιθανότητα στρατιωτικής ήττας φέρνει κινδύνους κοινωνικής έκρηξης, με τον Νετανιάχου να καλεί τον ιρανικό λαό να αμφισβητήσει το καθεστώς. Η επιδρομή της 13ης Ιουνίου θεωρείται η αρχή ενός νέου, πιο επικίνδυνου κεφαλαίου στον ακήρυκτο πόλεμο μεταξύ των δύο δυνάμεων.
Διεθνής ανησυχία και προοπτικές ειρήνης
Η παγκόσμια κοινότητα παρακολουθεί με ανησυχία την κλιμάκωση, ενώ η στάση της Ρωσίας και της Κίνας, βασικών συμμάχων του Ιράν, παραμένει ασαφής. Ο ΟΗΕ έχει καλέσει σε αυτοσυγκράτηση, αλλά η διπλωματία φαίνεται να υποχωρεί απέναντι στη στρατιωτική ισχύ. Με το παράθυρο διαλόγου να κλείνει επικίνδυνα, οι προοπτικές για έναν απρόβλεπτο και ανεξέλεγκτο περιφερειακό πόλεμο στη Μέση Ανατολή γίνονται ολοένα και πιο ορατές.