Έντονη κινητικότητα στη διεθνή σκηνή καθώς η κρίση Ιράν-Ισραήλ κλιμακώνεται και η διπλωματία αναζητά λύσεις.
Κρίσιμη συνάντηση στη Γενεύη για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα
Με φόντο την αυξανόμενη ένταση στη Μέση Ανατολή και τις συνεχείς ανταλλαγές πυραυλικών επιθέσεων ανάμεσα σε Ιράν και Ισραήλ, η Γενεύη εξελίχθηκε σε κέντρο διπλωματικών προσπαθειών την Παρασκευή 20 Ιουνίου 2025. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων οι υπουργοί Εξωτερικών της Βρετανίας (Ντέιβιντ Λάμι), της Γαλλίας (Ζαν-Νοέλ Μπαρό) και της Γερμανίας (Γιόχαν Βαντεφούλ), συναντήθηκαν με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί, σε μια προσπάθεια να αποσαφηνιστούν και να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε. Κάγια Κάλας τόνισε τη σημασία αυτής της διπλωματικής πρωτοβουλίας, χαρακτηρίζοντάς την «απαραίτητη για την αποτροπή της περιφερειακής αποσταθεροποίησης».
Ministan Harkokin Wajen Iran, araghchi, ya isa birnin Geneva domin gudanar da tattaunawa da ministocin harkokin waje na ƙasashen E3. Domin tattauna hanyoyin tsagaita wuta tsakanin Isra’ila da Iran.
— Abdul Journalist 1 pic.twitter.com/AVXrWmpge4
— COMRDE SULEIMAN BARDE (@Barde6767) June 20, 2025
Απατήσεις Ευρωπαίων ΥΠΕΞ και απάντηση Ιράν
Οι Ευρωπαίοι διαπραγματευτές επέβαλαν σαφείς όρους στην ιρανική πλευρά, με έμφαση στην επανέναρξη των ελέγχων από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), τον περιορισμό του εμπλουτισμού ουρανίου αποκλειστικά εντός των συμφωνημένων ορίων, τη διαφάνεια σχετικά με το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων, την άμεση παύση υποστήριξης σε ένοπλες οργανώσεις και την απελευθέρωση αλλοδαπών κρατουμένων. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος του Ιράν, Ματζίντ Φαραχάνι, διαμήνυσε στο CNNi ότι η διπλωματία είναι έτοιμη να επανεκκινήσει, με την προϋπόθεση ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα απαιτήσει από το Ισραήλ να σταματήσει τις επιθετικές ενέργειες, όμως ξεκαθάρισε πως το Ιράν δεν προτίθεται να εγκαταλείψει τον εμπλουτισμό ουρανίου, τονίζοντας τη «ειρηνική χρήση» του πυρηνικού τους προγράμματος.
Κατηγόριες και διεθνείς αντιδράσεις
Ο Αμπάς Αραγτσί καταδίκασε έντονα τις ισραηλινές επιθέσεις, κατηγορώντας την Ιερουσαλήμ για υπονόμευση των διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ. Στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, το Ιράν χαρακτήρισε τις επιχειρήσεις «εχθρική ενέργεια εν μέσω διπλωματικού διαλόγου». Το ίδιο θέμα συζητήθηκε και στο Συμβούλιο Ασφαλείας, όπου οι πρεσβευτές των δύο κρατών αντάλλαξαν σκληρές δηλώσεις. Ο Ισραηλινός εκπρόσωπος Ντάνι Ντάνον τόνισε ότι οι επιθέσεις θα συνεχιστούν μέχρι ο ιρανικός πυρηνικός κίνδυνος να εξαλειφθεί, ενώ ο Ιρανός ομόλογός του ζήτησε άμεση παρέμβαση του Συμβουλίου για την αποφυγή μιας περαιτέρω έντασης με πιθανή εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η προειδοποίηση του ΓΓ του ΟΗΕ
Ο Αντόνιο Γκουτέρες προειδοποίησε για τον κίνδυνο «καταστροφικής κλιμάκωσης» στην περιοχή, υπογραμμίζοντας το βαθύτερο πρόβλημα της έλλειψης εμπιστοσύνης που κυριαρχεί γύρω από το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Κάλεσε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να επιστρέψουν άμεσα σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, προκειμένου να αποτραπεί μια ευρύτερη σύγκρουση με απρόβλεπτες συνέπειες για τη διεθνή ασφάλεια.
Οι εξελίξεις αυτές αναδεικνύουν τη σημασία της διπλωματίας και της διεθνούς συνεργασίας στην αντιμετώπιση κρίσεων με παγκόσμια εμβέλεια, εν μέσω αυξημένου γεωπολιτικού ανταγωνισμού και στρατιωτικών εντάσεων.