Ανησυχία στην Ευρώπη! Η πολιτική Τραμπ και η στροφή προς τον Πούτιν έχουν προκαλέσει αναταραχή και προβληματισμό για το μέλλον της Ευρωπαϊκής ηπείρου. Τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα και τη θέση της στην Ευρώπη;

Η Αλλαγή Στρατηγικής των ΗΠΑ και ο Ρόλος της Ευρώπης

Είναι αμφίβολο το πόσο θα επηρεάσει η προσέγγιση του Προέδρου Τραμπ με τη Ρωσία και η απομάκρυνσή του από τους παραδοσιακούς συμμάχους των ΗΠΑ. Η έννοια του “Δυτικού μπλοκ” φαίνεται να αλλάζει. Για δεκαετίες, η Σοβιετική Ένωση επιδίωκε την αποσύνδεση των ΗΠΑ από την Ευρώπη. Τώρα, οι κινήσεις του Τραμπ φαίνεται να προσφέρουν στη Ρωσία αυτό που δεν κατάφερε ο Ψυχρός Πόλεμος: την αποδυνάμωση της Δυτικής συμμαχίας. Η Ευρώπη, αισθάνεται εγκαταλειμμένη και βρίσκεται σε κατάσταση σοκ. Η ιστορική στήριξη της Αμερικής στη δημοκρατία φαίνεται να αλλάζει, με μια στροφή προς τον αυταρχισμό του Βλαντιμίρ Πούτιν.

Η Ευρώπη βιώνει μια αίσθηση εγκατάλειψης, αντιμετωπίζοντας το δύσκολο έργο του επανεξοπλισμού της και μια ριζική μετατόπιση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Η Valérie Hayer, πρόεδρος της Renew Europe στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ έχουν αλλάξει συμμαχία και ότι ο Τραμπ αναπαράγει την προπαγάνδα του Πούτιν, σηματοδοτώντας την είσοδο σε μια νέα εποχή. Από την ανοικοδόμηση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι την ενοποίηση της ηπείρου, οι ΗΠΑ διαδραμάτισαν κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση της σύγχρονης Ευρώπης.

Η ιστορία της Ευρώπης συνδέεται άρρηκτα με την ιστορία της Αμερικής. Ωστόσο, σήμερα, η έννοια του “Δυτικού κόσμου” φαίνεται να έχει υποστεί διάβρωση. Παρά τις διαφορές, Ευρώπη και ΗΠΑ μοιράζονταν έναν κοινό στόχο: την προάσπιση των αξιών της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Τώρα, ο παγκόσμιος χάρτης αλλάζει, με τις ΗΠΑ να αποστασιοποιούνται από το ευρωπαϊκό στρατόπεδο. Η εθνικιστική και αυταρχική τάση του Τραμπ φαίνεται να τον απομακρύνει από το παραδοσιακό πολιτικό κατεστημένο των Ρεπουμπλικανών.

Η Υπαρξιακή Κρίση της Ευρώπης

Η Ευρώπη προσπαθεί να κατανοήσει τις κινήσεις του Τραμπ και να διακρίνει αν πρόκειται για ελιγμούς ή για μια μόνιμη στροφή προς τον αυταρχισμό. Η αναστολή της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία και η επιθετική στάση απέναντι στους συμμάχους του ΝΑΤΟ έχουν προκαλέσει ανησυχίες. Η Γαλλία, υπό τον Εμανουέλ Μακρόν, προωθεί μια νέα στρατηγική αυτονομίας της Ευρώπης, με κοινή χρηματοδότηση του στρατιωτικού εξοπλισμού και την πυρηνική ομπρέλα της Γαλλίας ως εγγύηση ασφαλείας. Στη Γερμανία, ο επερχόμενος καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, δήλωσε ότι η προτεραιότητά του είναι η ενίσχυση της Ευρώπης για την επίτευξη πραγματικής ανεξαρτησίας από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αυτό σηματοδοτεί την κατάρρευση τριών σημαντικών γερμανικών ταμπού:

• Απομάκρυνση από την αμερικανική επιρροή.
• Σκέψεις για ενσωμάτωση της γαλλικής πυρηνικής αποτροπής.
• Αύξηση του χρέους για την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας.

Εάν η στρατιωτική συνεργασία Γαλλίας-Γερμανίας προχωρήσει, με πιθανή συμμετοχή και του Ηνωμένου Βασιλείου υπό τον Κιρ Στάρμερ, η Ευρώπη μπορεί να μεταμορφωθεί από οικονομικό γίγαντα σε στρατηγική δύναμη. Η νέα στρατηγική του Τραμπ έχει υποστηρικτές στην ευρωπαϊκή ακροδεξιά, όπως το AfD στη Γερμανία. Η περικοπή της στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία θεωρείται νίκη για τον Πούτιν, ο οποίος επιδιώκει έναν νέο κόσμο βασισμένο στις ζώνες επιρροής των μεγάλων δυνάμεων.

Ο Πιερ Λεβί, πρώην πρέσβης της Γαλλίας στη Μόσχα, προειδοποιεί ότι ο στόχος του Πούτιν είναι η αποδυτικοποίηση του κόσμου, η κατάργηση της αμερικανικής ηγεμονίας και η κυριαρχία του δολαρίου, με τη στήριξη της Κίνας, του Ιράν και της Βόρειας Κορέας. Η Ευρώπη πρέπει να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα, όπως δηλώνει η πολιτική επιστήμονας Νικόλ Μπακαράν, ζώντας με “ραγισμένη καρδιά”.