Εν μέσω αυξανόμενων επικρίσεων για τις ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα, η διεθνής κοινότητα δείχνει να βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, με τις φραστικές καταδίκες να μην μεταφράζονται εύκολα σε απτές πολιτικές αποφάσεις.
Η Ευρώπη στο σταυροδρόμι: Ρητορική εναντίον Πράξεων
Η συζήτηση στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη αναζωπυρώνει τις ελπίδες για την αναγνώριση ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους από ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό συμβαίνει σε μια περίοδο όπου οι φωνές που καταδικάζουν τις ισραηλινές επιχειρήσεις στη Γάζα πληθαίνουν, φτάνοντας ακόμα και στον χαρακτηρισμό “γενοκτονίας” από ανώτατους αξιωματούχους. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι New York Times, η πολιτική βαρύτητα αυτών των δηλώσεων δεν έχει ακόμα μεταφραστεί σε ουσιαστικές ενέργειες.
Διχασμοί εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εξετάσει διάφορα μέτρα, από την επιβολή υψηλότερων δασμών σε ισραηλινά προϊόντα μέχρι την πρόταση της Κομισιόν για αναστολή της συμμετοχής του Ισραήλ σε ερευνητικά προγράμματα όπως το «Horizon Europe». Παρά αυτές τις προτάσεις, η επίτευξη συναίνεσης παραμένει δύσκολη, κυρίως λόγω της έντονης αντίθεσης κρατών όπως η Γερμανία και η Ιταλία.
Το ιστορικό βάρος της Γερμανίας
Η Γερμανία, φέροντας το βαρύ ιστορικό φορτίο του Ολοκαυτώματος, διατηρεί μια ιδιαίτερα προσεκτική στάση απέναντι στο Ισραήλ. Ο Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς έχει επανειλημμένα τονίσει ότι η κριτική προς το Ισραήλ μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρόφαση για αντισημιτισμό, μια θέση που καθιστά δύσκολη την υιοθέτηση σκληρότερων μέτρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Μελανές επιδόσεις στην ανθρωπιστική βοήθεια
Ενώ ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν αναλάβει πιο δυναμικές πρωτοβουλίες, ο συνολικός αντίκτυπος παραμένει περιορισμένος:
- Η Ισπανία ανακοίνωσε μόνιμη απαγόρευση εξαγωγής όπλων και πυρομαχικών προς το Ισραήλ.
- Το Βέλγιο εξετάζει το ενδεχόμενο να μπλοκάρει τις εισαγωγές προϊόντων από τους ισραηλινούς οικισμούς στη Δυτική Όχθη. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Βέλγιο ξεχωρίζει και στην υποδοχή αιτούντων άσυλο από τη Γάζα, χάρη στην ισχυρή παλαιστινιακή κοινότητα που φιλοξενεί, σε αντίθεση με την πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών που δέχονται ελάχιστους.
Ωστόσο, αυτές οι μεμονωμένες ενέργειες λίγο αλλάζουν την ευρύτερη εικόνα, καθώς οι προσπάθειες παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας παραμένουν ελλιπείς και η υποδοχή αιτούντων ασύλου εξαιρετικά περιορισμένη σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Διπλωματικές πιέσεις και αδιέξοδο
Η δυσκολία λήψης αποφάσεων έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Περισσότεροι από 200 πρώην πρεσβευτές και διπλωμάτες της Ε.Ε. απέστειλαν επιστολή, τονίζοντας την ανάγκη για ουσιαστική πίεση προς το Ισραήλ και εκφράζοντας “βαθιά απογοήτευση” για την αδράνεια. Ακόμα και η πρόταση της Κομισιόν για αναστολή μέρους της εμπορικής συμφωνίας με το Ισραήλ, η οποία απαιτεί πλειοψηφία και όχι ομοφωνία, παραμένει αβέβαιο αν θα υιοθετηθεί.
Η Ευρώπη βρίσκεται μπροστά σε ένα κρίσιμο ερώτημα: θα παραμείνει προσκολλημένη σε φραστικές καταδίκες ή θα προχωρήσει σε πολιτικές με πραγματικό αντίκτυπο; Μέχρι στιγμής, όπως αναγνωρίζουν και αξιωματούχοι της Ε.Ε., “οι πολιτικές γραμμές παραμένουν εκεί που ήταν”, αφήνοντας ανοιχτό το ερώτημα για το αν το μπλοκ θα μπορέσει τελικά να κάνει το αποφασιστικό βήμα προς μια πιο συνεκτική και αποτελεσματική εξωτερική πολιτική.