Η επιστημονική κοινότητα εκπέμπει SOS για τη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως οι καταστροφικές πλημμύρες στη Βαλένθια. Οι αυξημένες θερμοκρασίες στη Μεσόγειο και άλλες περιοχές προκαλούν ανησυχία για την κλιματική αστάθεια και ταυτόχρονα τις συνέπειες που αυτή φέρνει. «Οι μέσες θερμοκρασίες των θαλασσών έχουν ανέβει κατά 2-3 βαθμούς τα τελευταία χρόνια, ενισχύοντας την αστάθεια και την πιθανότητα για πιο έντονες βροχοπτώσεις», αναφέρει ο Δημήτρης Ζιακόπουλος, πρώην διευθυντής του Εθνικού Μετεωρολογικού Κέντρου.
Αυξάνονται τα ακραία καιρικά φαινόμενα
Ο Μιχάλης Διακάκης, επίκουρος καθηγητής Φυσικών Καταστροφών του ΕΚΠΑ, υπογραμμίζει ότι τέτοια φαινόμενα ολοένα και αυξάνονται. «Μια ανάλυση 140 ετών στην Ανατολική Μεσόγειο αποκάλυψε τουλάχιστον 20 περιστατικά με περισσότερους από 80 θανάτους. Αυτό υποδηλώνει ότι η επανάληψη τέτοιων φαινομένων συμβαίνει κατά μέσο όρο κάθε 9 χρόνια». Αν και στην Ελλάδα οι ετήσιες πιθανότητες εμφάνισης τέτοιων φαινομένων υπολογίζονται στο 2,5%, οι συνέπειες θα μπορούσαν να είναι καταστροφικές, ειδικά αν εκδηλωθούν σε αστικές περιοχές με έντονη κατοίκηση.
Ο κ. Διακάκης παρατηρεί ότι το πρόσφατο φαινόμενο στη Βαλένθια έχει ομοιότητες με την πλημμύρα της Μάνδρας, προσθέτοντας ότι η έκταση και σύσταση των περιοχών που πλήττονται διαφέρει. «Η αίτια συνδέεται με την κλιματική κρίση και τις μεταβολές των καιρικών συνθηκών, που είναι πλέον πιο έντονες και συχνές», επισημαίνει.
Σημαντική ξηρασία τον Οκτώβριο
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ξηρασίας, ο Οκτώβριος του 2024 χαρακτηρίζεται από συνθήκες ξηρασίας σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, με ιδιαίτερα κρίσιμες συνθήκες στον νότο και την ανατολική Ιταλία. Η ανθρωπότητα αντιλαμβάνεται τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως αυξημένες πυρκαγιές και περιορισμένες βροχοπτώσεις. «Εφέτος, τον Οκτώβριο, το 95% των σταθμών μέτρησης κατέγραψαν μηδενικές ή ελάχιστες βροχοπτώσεις», δηλώνουν οι ειδικοί.
Αιτίες των πλημμυρών στη Βαλένθια
Σύμφωνα με τον κ. Ζιακόπουλο, η κατάσταση στη Βαλένθια προκλήθηκε από θερμοδυναμικά αίτια και τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούσαν στην περιοχή. Ένα θερμό, υγρό ρεύμα από τη θάλασσα του Αλμποράν και τη θάλασσα των Βαλεαρίδων ενίσχυσε την ένταση των καταιγίδων. «Αυτό οδήγησε σε καταρρακτώδεις βροχές, με ωριαία ένταση 160 mm, γεγονός που καθιστά αδύνατη την αντοχή των υποδομών», σημειώνει ο Ζιακόπουλος.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που παρατηρούμε σήμερα απαιτούν δράσεις σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Ο κ. Διακάκης επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να επενδύσουμε σε υποδομές και συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, αλλά και να αλλάξουμε τις αντιλήψεις μας για την κατοίκηση πλημμυρικών ζωνών. «Η κατάσταση θα επιδεινωθεί αν δε ληφθούν μέτρα εναντίον της κλιματικής αλλαγής», καταλήγει.