Η εμπιστοσύνη αποτελεί τον θεμέλιο λίθο στις ευαίσθητες υπηρεσίες φροντίδας, ιδίως όταν αφορά άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ). Ωστόσο, μια πρόσφατη καταγγελία μητέρας από την Αττική φέρνει στο φως μια δυσοίωνη πτυχή της λειτουργίας ορισμένων κέντρων υποστήριξης, αναδεικνύοντας την επιτακτική ανάγκη για διαφάνεια και αυστηρό έλεγχο.

Στο Επίκεντρο: Η Καταγγελία και οι Ενδείξεις Κακομεταχείρισης

Μια μητέρα, η Ασπασία Σαριδάκη, εμπιστεύτηκε την ανήλικη κόρη της, ένα άτομο με αναπηρία, σε κέντρο υποστήριξης επειδή η ίδια είχε τραυματιστεί και αδυνατούσε να προσφέρει την απαιτούμενη φροντίδα. Η πρόθεσή της ήταν να καλύψει βασικές ανάγκες μεταφοράς και καθημερινής φροντίδας. Ωστόσο, η εμπειρία της μετατράπηκε σύντομα σε αγωνία.

Σύμφωνα με την καταγγελία της κ. Σαριδάκη:

• Αρχικές «μικρές» ενδείξεις εμφανίστηκαν εντός τριών μηνών από την έναρξη του προγράμματος φροντίδας.
• Δικαιολογίες για μικροεπεισόδια και φωτογραφίες «ευτυχίας» από τις δραστηριότητες δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα.
• Η μητέρα παρατήρησε ότι, παρά τις υποτιθέμενες καθημερινές εξορμήσεις στη θάλασσα κατά τη διάρκεια θερινού καμπ, η κόρη της παρέμενε λευκή, ενώ συνήθως μαυρίζει εύκολα.

Αυτές οι αντιφάσεις οδήγησαν την κ. Σαριδάκη να προβεί σε μια προσωπική έρευνα. Παρά τον δικό της τραυματισμό, επισκέφθηκε την παραλία που αναγνώρισε από τις φωτογραφίες. Εκεί, όπως περιγράφει, αντίκρισε μια εικόνα που διέφερε δραματικά από τις διαβεβαιώσεις του κέντρου:

«Κατέβαζαν τρία-τρία τα παιδιά, τα έβαζαν στη θάλασσα για λιγότερο από ένα λεπτό, τα έσπρωχναν για να βγάλουν φωτογραφίες και τα ξανανέβαζαν. Οι υπόλοιποι έμεναν μέσα στα λεωφορεία, χωρίς κλιματισμό, για ώρες».

Αυτή η «σκηνοθεσία» όχι μόνο διαψεύδει τις πληροφορίες που δόθηκαν στους γονείς, αλλά εγείρει σοβαρά ζητήματα κακομεταχείρισης και παραμέλησης.

Προδομένη Εμπιστοσύνη και Απουσία Ελέγχου

Η κ. Σαριδάκη τονίζει το μεγαλύτερο πλήγμα: την προδομένη εμπιστοσύνη. Για πολλές οικογένειες με ΑμεΑ, η στήριξη σε εξωτερικές δομές φροντίδας δεν είναι επιλογή, αλλά αναγκαιότητα. Η αδυναμία τους να προσφέρουν πλήρη 24ωρη φροντίδα καθιστά αυτές τις δομές απαραίτητες. Επομένως, όταν η εμπιστοσύνη αυτή διαρρηγνύεται, οι επιπτώσεις είναι βαριές για τις οικογένειες και τα ίδια τα άτομα με αναπηρία.

Analysis: Η συγκεκριμένη περίπτωση αναδεικνύει την έλλειψη αποτελεσματικών μηχανισμών εποπτείας και ελέγχου, ιδίως σε δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα εκτός των εγκαταστάσεων των κέντρων, όπως οι θερινές εξορμήσεις. Επιπλέον, θέτει εν αμφιβόλω την αξιοπιστία της ενημέρωσης που παρέχεται στους γονείς και την τήρηση των πρωτοκόλλων ασφαλείας κατά τις μετακινήσεις και την παραμονή παιδιών με αναπηρία σε κλειστούς χώρους.

Το Ευρύτερο Πλαίσιο: Ζητήματα Διαφάνειας και Λογοδοσίας

Οργανώσεις ατόμων με αναπηρία επανειλημμένα τονίζουν ότι κάθε δομή οφείλει να:

• Τεκμηριώνει επαρκώς τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
• Τηρεί αυστηρά πρωτόκολλα ασφάλειας.
• Διασφαλίζει αξιοπρεπείς συνθήκες για όλους τους ωφελούμενους.

Analysis: Το συμβάν αυτό δεν είναι μεμονωμένο. Στο παρελθόν, έχουν υπάρξει κατά καιρούς καταγγελίες για παρόμοιες συμπεριφορές σε δομές φροντίδας, είτε λόγω ανεπαρκούς προσωπικού, είτε λόγω έλλειψης ευαισθητοποίησης, είτε ακόμη και λόγω οικονομικών πιέσεων που οδηγούν σε περικοπές στις παρεχόμενες υπηρεσίες. Η ανάγκη για ένα ισχυρότερο ρυθμιστικό πλαίσιο και τακτικούς, απροειδοποίητους ελέγχους από τις αρμόδιες αρχές (όπως η Εθνική Αρχή Διαφάνειας ή οι κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων) είναι πλέον επιτακτική.

Οι οικογένειες ενθαρρύνονται να:

• Καταγράφουν συστηματικά τυχόν παρατηρήσεις.
• Ζητούν επίσημες εξηγήσεις για ασυμφωνίες στην ενημέρωση.
• Απευθύνονται άμεσα στις αρμόδιες αρχές σε περιπτώσεις κακομεταχείρισης ή κινδύνου.

Ζητώντας Αξιόπιστες Υπηρεσίες: Το Μελλοντικό «Πρέπει»

Η περίπτωση της κ. Σαριδάκη υπογραμμίζει ένα θεμελιώδες αίτημα: την ύπαρξη αξιόπιστων, επαρκώς στελεχωμένων υπηρεσιών φροντίδας ΑμεΑ, οι οποίες θα υπόκεινται σε διαρκή εξωτερικό έλεγχο ποιότητας και ουσιαστική λογοδοσία. Σε μια κοινωνία που αναγνωρίζει τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, η διαφάνεια δεν αποτελεί πολυτέλεια, αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια όλων. Το κράτος και οι αρμόδιοι φορείς οφείλουν να διασφαλίσουν ότι κανένας γονέας δεν θα βρεθεί αντιμέτωπος με την προδοσία της εμπιστοσύνης του, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για την ευημερία του παιδιού του.