Μια φρέσκια έρευνα βλέπει το φως της δημοσιότητας στο περιοδικό Nature Cardiovascular Research και δείχνει ξεκάθαρες διαφορές ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες στο πώς η άσκηση βοηθάει την καρδιά. Οι τωρινές συστάσεις από τα CDC και την AHA λένε ευθέως ότι όλοι χρειάζονται τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας έως έντονης κίνησης την εβδομάδα, αλλά τα δεδομένα από 85.000 και πλέον άτομα της UK Biobank αποδεικνύουν πως οι άνδρες θέλουν σχεδόν διπλάσιο χρόνο για να δουν τα ίδια κέρδη. Πίσω από αυτή την ανισορροπία κρύβεται πιθανότατα η ορμονική διαφορά, με το οιστρογόνο να λειτουργεί σαν ασπίδα για τις γυναίκες.
Πόσο διαφέρουν τα οφέλη της άσκησης στα δύο φύλα
Οι γυναίκες που ακολουθούν τις βασικές οδηγίες ρίχνουν τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο κατά 22%, ενώ στους άνδρες το ποσοστό πέφτει στο 17%. Κάθε έξτρα ώρα κίνησης φέρνει μεγαλύτερα πλεονεκτήματα στις γυναίκες, που χρειάζονται μόλις 250 λεπτά εβδομαδιαίως για να πετύχουν ό,τι οι άνδρες με 530. Σε όσους πάσχουν ήδη από την πάθηση, η δραστηριότητα κόβει τον κίνδυνο θανάτου κατά 70% στις γυναίκες, μα μόλις 19% στους άνδρες—και εκεί οι άνδρες θέλουν 1,7 φορές περισσότερη προσπάθεια, γύρω στα 85 λεπτά εναντίον 51. Το οιστρογόνο, που πέφτει απότομα στην εμμηνόπαυση, φαίνεται να ενισχύει αυτή την προστασία, κάνοντας τις γυναίκες πιο ανθεκτικές. Παγκοσμίως, η καρδιακή νόσος σκοτώνει εκατομμύρια κάθε χρόνο, γι’ αυτό τέτοια ευρήματα έχουν βαρύτητα.
Παρ’ όλα αυτά, η πραγματικότητα απογοητεύει: λιγότεροι από τους μισούς Αμερικανούς—μόνο το 47%—φτάνουν τα 150 λεπτά, με τους άνδρες να υπερτερούν ελαφρά στο 43% έναντι 33% των γυναικών. Η καθηγήτρια Bethany Barone Gibbs από το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Βιρτζίνια, μέλος της AHA, το βάζει ξεκάθαρα: «Η μεγαλύτερη σημασία δεν είναι οι μικρές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών, αλλά το ότι και τα δύο φύλα αποκομίζουν τεράστια οφέλη απλώς και μόνο από το να είναι δραστήρια.» Στατιστικά, από τους 85.000 εθελοντές, 80.000 δεν είχαν πρόβλημα καρδιάς, ενώ 5.000 το είχαν ήδη—όλοι με αισθητήρες στον καρπό για ακριβή μέτρηση. Η έρευνα εστιάζει στη στεφανιαία νόσο, που φράζει αρτηρίες με πλάκες. Και όταν οι γυναίκες φτάνουν τα 250 λεπτά, ο κίνδυνος πέφτει 30%, ενώ οι άνδρες ιδρώνουν διπλά για να φτάσουν εκεί. Τελικά, μήπως η άσκηση λειτουργεί σαν μαγικό φίλτρο, μα με διαφορετική δόση για τον καθένα;
Για όσους έχουν ήδη την ασθένεια, τα νούμερα γίνονται πιο δραματικά—οι γυναίκες σώζουν ζωές με λιγότερη προσπάθεια. Οι ερευνητές βλέπουν το οιστρογόνο σαν κλειδί, που χαλαρώνει αγγεία και μειώνει φλεγμονές. Αλλά η μείωση στην εμμηνόπαυση ανεβάζει τα ρίσκα, κάνοντας την άσκηση ακόμα πιο ζωτικής σημασίας. Πάντως, πολλοί μένουν πίσω: μόλις το 48% χωρίς πρόβλημα φτάνει το ελάχιστο, και λιγότεροι από ένα τρίτο με την πάθηση. Η δρ. Denice Ichinoe από το Πανεπιστήμιο της Νεβάδα εξηγεί τις δυσκολίες των γυναικών, όπως ο χρόνος και οι υποχρεώσεις. Προτείνει απλά: ξεκίνα με βόλτες, βάλε στην καθημερινότητα δουλειές σπιτιού, διάλεξε ό,τι σου αρέσει και κράτα ρυθμό.
Πρακτικές συμβουλές για περισσότερη κίνηση
Η Gibbs κλείνει με σαφήνεια: «Μέχρι να έχουμε περισσότερα δεδομένα, η καλύτερη πρακτική είναι να τηρούμε τις υπάρχουσες οδηγίες: τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας έντασης την εβδομάδα για βασικά οφέλη και 300 λεπτά ή περισσότερα για μεγαλύτερα αποτελέσματα — για άνδρες και γυναίκες». Η Ichinoe προσθέτει ελπίδα: «Ακόμη και μικρά βήματα μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά. Αν καταφέρουμε να εμπνεύσουμε άνδρες και γυναίκες να κινηθούν λίγο περισσότερο, θα έχουμε ήδη πετύχει πολλά».