Η δημογραφική συρρίκνωση στην Ελλάδα αποτελεί μια νέα μορφή εθνικής χρεοκοπίας, με ραγδαίες επιπτώσεις στην οικονομία και την κοινωνία. Μάθετε πώς η γήρανση του πληθυσμού επηρεάζει την καθημερινότητα και το μέλλον της χώρας.
Δημογραφική Κρίση στην Ελλάδα: Μια Νέα Εθνική Χρεοκοπία
Ο καθηγητής Νίκος Καρανικόλας, από το Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης του ΑΠΘ, υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια δημογραφική κρίση διαρκείας. Η μείωση του πληθυσμού και η γήρανση έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία, την κοινωνική συνοχή και τον παραγωγικό ιστό της χώρας. Η καθοδική πορεία του δείκτη γεννητικότητας ξεκίνησε από το 1981, όταν καταγράφηκε για τελευταία φορά το “οριακό” 2,1 παιδιά ανά γυναίκα.
Σήμερα, ο δείκτης έχει πέσει στο 1,3, πολύ κάτω από το επίπεδο πληθυσμιακής σταθερότητας. Σύμφωνα με έρευνες, μέχρι το 2050, η Ελλάδα θα έχει 1,5 εκατομμύριο λιγότερους ενεργούς πολίτες κάτω των 65 ετών και περίπου 700.000 περισσότερους ηλικιωμένους άνω των 65. Αυτή η μεταβολή επηρεάζει τις υποδομές, την υγειονομική περίθαλψη, το ασφαλιστικό σύστημα και την παραγωγική βάση της χώρας.
Διάχυτη Ερήμωση στην Επαρχία: Εξαιρέσεις στα Τουριστικά Νησιά
Στοιχεία αποκαλύπτουν τη γεωγραφική διάσταση της κρίσης. Στην ηπειρωτική Ελλάδα καταγράφεται πτώση του πληθυσμού, με τη μεγαλύτερη μείωση στην ύπαιθρο. Οι μοναδικές περιοχές που παρουσιάζουν αύξηση είναι τα Δωδεκάνησα και οι Κυκλάδες, κυρίως λόγω του τουρισμού.
- Μικροί αγροτικοί δήμοι όπως η Νέα Ζίχνη και το Κάτω Νευροκόπι καταγράφουν απώλειες πληθυσμού που ξεπερνούν το 30% την τελευταία δεκαετία.
- Η μετακίνηση προς τα μεγάλα αστικά κέντρα συνεχίζεται, με τα προάστια Αθήνας και Θεσσαλονίκης να παρουσιάζουν ήπια αύξηση.
Οι Περιοχές με τον Υψηλότερο Δείκτη Γήρανσης
Οι περιοχές με τον υψηλότερο δείκτη γήρανσης είναι τα Τρίκαλα, η Πρέβεζα, οι Σέρρες, η Ιθάκη, η Ικαρία και η Θεσπρωτία. Σχεδόν ένας στους τρεις κατοίκους είναι άνω των 65 ετών. Αντίθετα, η Μύκονος, η Θήρα, η Κως, η Δυτική Αττική και η Πάρος παρουσιάζουν τα χαμηλότερα ποσοστά γήρανσης, με υψηλότερη παρουσία νεότερων ηλικιών. Η Ελλάδα καταγράφει ήδη από τα υψηλότερα ποσοστά ηλικιωμένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Κατάσταση στον Έβρο και την Ελασσόνα
Στον Έβρο, η Αλεξανδρούπολη αυξάνει τον πληθυσμό της, αλλά η υπόλοιπη ενδοχώρα ερημώνει. Στο Σουφλί, η μείωση είναι εντονότερη στα χωριά, όπου οι νεότεροι κάτοικοι είναι άνω των 65 ετών. Στην Ελασσόνα, η μείωση πληθυσμού φτάνει το 21% την τελευταία δεκαετία και το 36% την τελευταία τριακονταετία. Ο δήμαρχος Νίκος Γκάτσος τονίζει την ανάγκη για πολιτικές ενίσχυσης, φοροαπαλλαγές και κίνητρα για νέες οικογένειες.
Εθνική Στρατηγική για την Αντιμετώπιση της Δημογραφικής Κρίσης
Ο καθηγητής Καρανικόλας καλεί την Πολιτεία να αναγνωρίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης και να αναπτύξει μια εθνική στρατηγική για την αντιμετώπιση της δημογραφικής κρίσης. Χωρίς ένα εθνικό σχέδιο και την αξιοποίηση διεθνών εργαλείων, η πορεία θα είναι μη αναστρέψιμη. Το δημογραφικό πρόβλημα είναι δομικό και αφορά το σύνολο της κοινωνικής ζωής.