Η δήλωση της Βούλας Πατουλίδου για την αμφιλεγόμενη κίνηση του Πύρρου Δήμα να δημοπρατήσει την Ολυμπιακή του Δάδα προς όφελος των Παιδικών Χωριών SOS, και η αντίδραση της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, αναδεικνύει ένα σύνθετο ζήτημα ηθικής, κανονισμών και αθλητικού ήθους στον ελληνικό αθλητισμό.
Η Δημοπρασία της Ολυμπιακής Δάδας: Μια Κίνηση με Πολλαπλές Αναγνώσεις
Η πρωτοβουλία του Πύρρου Δήμα, ενός εκ των κορυφαίων Ελλήνων Ολυμπιονικών, να βγάλει σε δημοπρασία ένα τόσο ιερό σύμβολο όπως η Ολυμπιακή Δάδα, με σκοπό την οικονομική ενίσχυση των Παιδικών Χωριών SOS, προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων. Από τη μία πλευρά, η φιλανθρωπική διάσταση της πράξης είναι αναμφισβήτητη και αξιοσέβαστη. Τα Παιδικά Χωριά SOS αποτελούν έναν οργανισμό που επιτελεί σπουδαίο κοινωνικό έργο, προσφέροντας φροντίδα σε παιδιά που έχουν ανάγκη. Η προσπάθεια αθλητών να συμβάλλουν σε τέτοιους σκοπούς είναι συχνά αντικείμενο ευρείας αποδοχής.
Ωστόσο, από την άλλη πλευρά, η κίνηση αυτή προσέκρουσε σε κανονισμούς και ηθικές αρχές που διέπουν τα Ολυμπιακά σύμβολα. Η Ολυμπιακή Δάδα δεν είναι ένα απλό αναμνηστικό αντικείμενο. Αντιπροσωπεύει το Ολυμπιακό πνεύμα, την ειρήνη, τη συναδέλφωση των λαών και την αρχαία ελληνική παράδοση. Η εμπορευματοποίησή της, ακόμη και για ευγενή σκοπό, εγείρει ερωτήματα σχετικά με την απαξίωση του συμβολισμού της.
Η Στάση της Ολυμπιακής Επιτροπής και οι Άτυποι Κανόνες
Η αντίδραση της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής ήταν, σύμφωνα με πληροφορίες, αρνητική, τονίζοντας το ιερό και ανεπίτρεπτο της εμπορευματοποίησης των Ολυμπιακών συμβόλων. Η Βούλα Πατουλίδου, μια επίσης εμβληματική μορφή του ελληνικού αθλητισμού και μέλος της οικογένειας της Ολυμπιακής επιτροπής, έθεσε μια σημαντική διάσταση στο ζήτημα, μιλώντας στην εκπομπή «Happy day».
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε: «Δεν ξέρω αν θα σώσει αυτό τα Παιδικά Χωριά SOS. Θα μπορούσα να πω ότι ένα λάθος μπορεί να κάνει και η Ολυμπιακή Επιτροπή, που αγαπώ και τιμώ, την έχω υπηρετήσει. Ακόμα και στον στρατό όταν μπήκαμε, υπάρχουν ορισμένοι κανόνες, τους οποίους δεν μας τους είπαν ποτέ. Θα μπορούσε λοιπόν, η Ολυμπιακή Επιτροπή να μας πει ποιοι είναι οι κανονισμοί για να είμαστε πιο προσεκτικοί.»
Αυτή η δήλωση υπογραμμίζει ένα σημαντικό κενό: την έλλειψη σαφούς και επαρκούς ενημέρωσης των αθλητών σχετικά με τους κανονισμούς που διέπουν τη χρήση και τη διαχείριση των Ολυμπιακών συμβόλων. Ενώ είναι αυτονόητο ότι υπάρχουν άγραφοι κανόνες και μια άτυπη “ηθική” γύρω από αυτά, η τυποποίηση και η επικοινωνία αυτών των κανόνων είναι καίριας σημασίας για την αποφυγή παρεξηγήσεων και ανεπιθύμητων ενεργειών. Η Πατουλίδου, με την εμπειρία της, επισημαίνει ότι συχνά οι αθλητές βρίσκονται αντιμέτωποι με κανόνες που δεν τους έχουν γνωστοποιηθεί ποτέ με σαφήνεια.
Ελαφρυντικά και Ηπιότερη Κριτική
Η Πατουλίδου αναγνώρισε την πρόθεση του Δήμα ως μη κακοπροαίρετη, λέγοντας: «Θεωρώ ότι δεν έγινε κακοπροαίρετα, οπότε υπάρχουν ελαφρυντικά.» Αυτή η παράμετρος είναι κρίσιμη για την αξιολόγηση της κατάστασης. Ο σκοπός της ενέργειας ήταν αγαθός, ακόμη κι αν η μέθοδος ενδεχομένως αμφισβητείται. Επιπλέον, τόνισε την ανάγκη για ηπιότερη κριτική:
«Είναι εύκολο να κρίνεις και εύκολο να κατακρίνεις. Εγώ αυτό που μπορώ να πω είναι ότι ο Πύρρος είναι ένας μεγάλος αθλητής. Από εκεί και πέρα έγινε ένα λάθος. Τι θα κάνουμε; Να του πάρουμε το κεφάλι; Αν αυτό είναι το χειρότερο λάθος που έχουν ζήσει στην Ελλάδα… Ας είμαστε λίγο πιο μαλακοί στην κριτική.»
Αυτή η προσέγγιση προτείνει μια πιο ανθρώπινη και διαλλακτική οπτική, αναγνωρίζοντας το μέγεθος της προσφοράς του Δήμα στον ελληνικό αθλητισμό και την πιθανότητα ενός “καλοπροαίρετου λάθους” παρά μιας σκόπιμης προσβολής των Ολυμπιακών αξιών. Η υπερβολική αυστηρότητα σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να αποθαρρύνει φιλανθρωπικές πρωτοβουλίες στο μέλλον.
Το Δίλημμα: Φιλανθρωπία vs. Συμβολισμός
Το περιστατικό αναδεικνύει το διαχρονικό δίλημμα μεταξύ της πρακτικής αξίας της φιλανθρωπίας και της ακέραιας διατήρησης του συμβολισμού. Πόσο μακριά μπορεί να φτάσει κανείς στην προσπάθεια ενίσχυσης ενός κοινωφελούς σκοπού, όταν αυτή η προσπάθεια αφορά αντικείμενα με τόσο ισχυρό συμβολικό φορτίο; Η συζήτηση αυτή δεν αφορά μόνο την Ολυμπιακή Δάδα, αλλά και γενικότερα ιστορικά ή εθνικά κειμήλια.
Είναι σαφές ότι απαιτείται ένας εκσυγχρονισμός και μια σαφέστερη επικοινωνία των κανονισμών από την πλευρά της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής προς τους αθλητές, ώστε να μη δημιουργούνται τέτοιου είδους ζητήματα στο μέλλον. Παράλληλα, η κοινωνία καλείται να δείξει κατανόηση και να αξιολογήσει τις προθέσεις πίσω από τις πράξεις, χωρίς να χάνει την ευαισθησία της απέναντι στην ιερότητα των συμβόλων.