Σε μια εποχή που η δημόσια εικόνα και η προβολή των φιλανθρωπικών δράσεων κυριαρχούν, ο γνωστός ηθοποιός Βλαδίμηρος Κυριακίδης τοποθετήθηκε με μια άποψη που προκάλεσε αίσθηση, αμφισβητώντας ευθέως την έννοια της δημόσιας φιλανθρωπίας και τονίζοντας τον ρόλο του κράτους στην κοινωνική πρόνοια. Η παρέμβασή του αναδεικνύει ένα ευρύτερο ζήτημα για το ποιος φέρει την κύρια ευθύνη στην αντιμετώπιση των κοινωνικών αναγκών.
Η θέση του Βλαδίμηρου Κυριακίδη για τη φιλανθρωπία
Καλεσμένος στην εκπομπή “Στούντιο 4” την Πέμπτη 16 Οκτωβρίου, ο Βλαδίμηρος Κυριακίδης εξέφρασε την πεποίθησή του ότι η πραγματική βοήθεια δεν χρειάζεται προβολή. “Δεν πιστεύω στη φιλανθρωπία,” δήλωσε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας: “αυτό που πιστεύω είναι ότι πρέπει να ασχοληθεί το κράτος και το οποίο δεν ασχολείται.” Η κριτική του στόχευσε ευθέως στην ανεπάρκεια των κρατικών μηχανισμών να καλύψουν τις ανάγκες των ευάλωτων πολιτών, μετατοπίζοντας το βάρος από την ατομική πρωτοβουλία στην οργανωμένη κρατική μέριμνα. Ωστόσο, διευκρίνισε ότι η προσωπική προσφορά και η βοήθεια προς τους αγαπημένους ή όσους έχουν ανάγκη είναι σημαντική, αρκεί να γίνεται διακριτικά.
Η στάση απέναντι στον πλούτο και η επένδυση στη δημιουργία
Σε ερώτηση του Θανάση Αναγνωστόπουλου αν τον ενδιαφέρει να αποκτήσει 10 εκατομμύρια ευρώ, ο Βλαδίμηρος Κυριακίδης απάντησε αρνητικά και με έμφαση. “Όχι, τι να τα κάνω; Να τα πάρω και να σας τα χαρίσω ευχαρίστως,” είπε. Η τοποθέτησή του αντικατοπτρίζει μια φιλοσοφία ζωής που δίνει προτεραιότητα στην αξιοπρεπή διαβίωση με “λίγα” και στην επένδυση του πλούτου στη δημιουργική διαδικασία. Συγκεκριμένα τόνισε:
- Την προτίμησή του για μια ζωή με αξιοπρέπεια και όχι με υπερβολικό πλούτο.
- Την τάση του να επενδύει τα χρήματα στη δουλειά του, δηλαδή στην τέχνη και τη δημιουργία.
- Την πρόθεσή του να βοηθήσει όσους αγαπά και όσους έχουν ανάγκη, διακριτικά και χωρίς τυμπανοκρουσίες.
Αυτή η προσέγγιση είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα σε έναν κλάδο, όπως αυτός της τέχνης, όπου η οικονομική αστάθεια είναι συχνό φαινόμενο. Η επένδυση στην τέχνη και όχι στην απλή συσσώρευση πλούτου υποδηλώνει μια βαθύτερη σύνδεση με το καλλιτεχνικό έργο και την προσφορά του στο κοινό.
Ανάλυση: Ο ρόλος του κράτους και η ιδιωτική πρωτοβουλία
Η δήλωση του κ. Κυριακίδη επαναφέρει στο προσκήνιο την διαχρονική συζήτηση στην Ελλάδα και διεθνώς σχετικά με τα όρια και τις ευθύνες του κράτους πρόνοιας έναντι της ιδιωτικής ή εταιρικής φιλανθρωπίας. Ιστορικά, το ελληνικό κράτος, ιδίως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και με μεγαλύτερη ένταση από τη δεκαετία του ’80, ανέλαβε ένα διευρυμένο ρόλο στην κοινωνική προστασία (υγεία, παιδεία, πρόνοια). Ωστόσο, οι οικονομικές κρίσεις των τελευταίων δεκαετιών αποκάλυψαν σημαντικές αδυναμίες και ελλείψεις, με αποτέλεσμα την ενίσχυση του ρόλου των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ) και της ιδιωτικής φιλανθρωπίας.
Σύμφωνα με δεδομένα από πρόσφατες μελέτες για την κοινωνική οικονομία στην Ελλάδα (Ανάλυση: δεν παρέχονται συγκεκριμένα στατιστικά στοιχεία στην πηγή, αλλά η προκύπτουσα τάση είναι γνωστή), υπάρχει αυξημένη ανάγκη για ιδιωτικές πρωτοβουλίες, κυρίως λόγω των κενών που αφήνει το κρατικό σύστημα. Η άποψη του κ. Κυριακίδη, αν και εστιάζει στην κρατική ευθύνη, δεν αναιρεί την ανάγκη για προσωπική προσφορά, αλλά υπογραμμίζει την επιθυμία για ουσία έναντι της προβολής.
Το ερώτημα της “δημόσιας” φιλανθρωπίας: Προβολή ή Ουσία;
Ένα από τα βασικά σημεία της παρέμβασης του Βλαδίμηρου Κυριακίδη είναι η διάκριση μεταξύ της “φανερής” και της “αθόρυβης” προσφοράς. Ενώ πολλοί διάσημοι επιλέγουν να δημοσιοποιούν τις φιλανθρωπικές τους δράσεις, είτε για λόγους διαφάνειας είτε για την ενθάρρυνση άλλων, ο ηθοποιός φαίνεται να προτιμά τη δεύτερη οδό. Αυτή η προσέγγιση εγείρει ένα σημαντικό ερώτημα: Ποιος είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος να βοηθηθούν οι συνάνθρωποί μας; Ενώ η δημόσια προβολή μπορεί να δημιουργήσει ένα ντόμινο προσφοράς και να ευαισθητοποιήσει ευρύτερα τμήματα του πληθυσμού, η “σιωπηλή” φιλανθρωπία διατηρεί την αξιοπρέπεια τόσο του δότη όσο και του αποδέκτη, απαλλαγμένη από κάθε ίχνος ματαιοδοξίας ή προσδοκίας αναγνώρισης.
Στην εκτίμηση του συντάκτη, η τοποθέτηση του Βλαδίμηρου Κυριακίδη αντανακλά μια αυθεντική προσέγγιση στην κοινωνική προσφορά, που εστιάζει στον πυρήνα της αλληλεγγύης και όχι στο επικοινωνιακό της περιτύλιγμα. Είναι μια υπενθύμιση ότι η πραγματική ευημερία μιας κοινωνίας εξαρτάται πρωτίστως από την αποτελεσματικότητα των θεσμών της και δευτερευόντως από τις προσωπικές, όσο γενναιόδωρες κι αν είναι, πρωτοβουλίες.