Η βρετανική βασιλική οικογένεια βρίσκεται για μία ακόμη φορά στο επίκεντρο, όχι λόγω λαμπερών εκδηλώσεων, αλλά εξαιτίας μιας βαθιάς κρίσης αξιοπιστίας που προκάλεσε η εμπλοκή του πρίγκιπα Άντριου σε σκάνδαλα. Η πρόσφατη ανακοίνωσή του ότι αποποιείται τον τίτλο του Δούκα του Υόρκης σηματοδοτεί ένα νέο κεφάλαιο στην προσπάθεια του Παλατιού να διαχειριστεί τις επιπτώσεις των αποκαλύψεων γύρω από τις σχέσεις του δευτερότοκου γιου της αείμνηστης βασίλισσας Ελισάβετ με τον καταδικασμένο για σεξουαλικά εγκλήματα Αμερικανό χρηματιστή Τζέφρι Έπσταϊν.
Η Απόφαση και η Δήλωση του Πρίγκιπα Άντριου
Μετά από συζητήσεις με τον αδελφό του, βασιλιά Κάρολο Γ’, και άλλα μέλη της βασιλικής οικογένειας, ο πρίγκιπας Άντριου προέβη σε μια δήλωση που ανατρέπει το δημόσιο προφίλ του. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η απόφαση ελήφθη διότι «οι συνεχείς κατηγορίες εναντίον του βλάπτουν το έργο της Αυτού Μεγαλειότητας και της βασιλικής οικογένειας». Ο ίδιος τόνισε ότι έθεσε «πάντοτε προτεραιότητα το καθήκον του προς την οικογένειά του και τη χώρα του». Ως εκ τούτου, δήλωσε ότι «δεν θα χρησιμοποιεί πλέον τον τίτλο του ή τις τιμές που του απονέμονται».
Παρά την αποποίηση του τίτλου, ο πρίγκιπας συνεχίζει να «αρνείται κατηγορηματικά τις κατηγορίες» που του προσάπτονται, φράση που έχει επαναλάβει πολλές φορές στο παρελθόν.
Το Χρονικό της Δυσμένειας: Από το 2019 έως Σήμερα
Η πτώση του πρίγκιπα Άντριου από τη δημόσια ζωή ξεκίνησε ουσιαστικά τον Νοέμβριο του 2019, όταν, υπό την πίεση του σκανδάλου Έπσταϊν, αναγκάστηκε να αποσυρθεί από κάθε δημόσιο ρόλο. Η κατάσταση κλιμακώθηκε περαιτέρω το 2022, όταν και έχασε τους στρατιωτικούς του τίτλους καθώς και τις βασιλικές χορηγίες. Ο τίτλος του Δούκα του Υόρκης, τον οποίο κατείχε από το 1986, ήταν ένας από τους ελάχιστους εναπομείναντες επίσημους δεσμούς του με τη μοναρχία, πέραν του γεγονότος ότι παραμένει «πρίγκιπας» ως γιος της πρώην μονάρχη.
Ο Ρόλος του Τζέφρι Έπσταϊν και οι Αποκαλύψεις
Το σκάνδαλο έχει τις ρίζες του στις σχέσεις του πρίγκιπα Άντριου με τον Τζέφρι Έπσταϊν, ο οποίος βρέθηκε νεκρός στο κελί του το 2019 πριν ξεκινήσει η δίκη του για σεξουαλικά εγκλήματα. Οι αποκαλύψεις για τη φύση αυτών των σχέσεων συνεχίζουν να έρχονται στο φως, με ιδιαίτερη έμφαση στην επικείμενη κυκλοφορία ενός βιβλίου όπου η Βιρτζίνια Τζιούφρε, βασική κατήγορος του πρίγκιπα Άντριου, περιγράφει τις εμπειρίες της. Η Τζιούφρε ισχυρίζεται ότι είχε σεξουαλικές επαφές με τον πρίγκιπα όταν ήταν μόλις 17 ετών.
- Το 2021, η Βιρτζίνια Τζιούφρε είχε προσφύγει στη δικαιοσύνη εναντίον του πρίγκιπα Άντριου.
- Ο πρίγκιπας, αρνούμενος τις κατηγορίες, τελικά απέφυγε δίκη στη Νέα Υόρκη καταβάλλοντας ένα ποσό που εκτιμάται σε αρκετά εκατομμύρια δολάρια.
Ανάλυση: Επιπτώσεις και Προηγούμενα στην Βρετανική Μοναρχία
Αυτή η εξέλιξη είναι κρίσιμη για το brand της βασιλικής οικογένειας. Η αποποίηση του τίτλου, αν και συμβολική, στέλνει ένα μήνυμα στην κοινή γνώμη ότι το Παλάτι επιχειρεί να αποστασιοποιηθεί από πρόσωπα που πλήττουν την εικόνα του.
Ανάλυση: Η κίνηση αυτή εντάσσεται σε μια γενικότερη τάση που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στη βρετανική μοναρχία να «περιορίζει» το μέγεθος της εργαζόμενης βασιλικής οικογένειας (working royals) και να απομακρύνει όσους δεν μπορούν να υπηρετήσουν τον θεσμό με αξιοπρέπεια. Παραδείγματα τέτοιων απομακρύνσεων, έστω και υπό άλλες συνθήκες, αποτελούν η αποχώρηση του πρίγκιπα Χάρι και της Μέγκαν Μαρκλ από τα βασιλικά τους καθήκοντα, καθώς και η περίπτωση της Wallis Simpson, η οποία, αν και για διαφορετικούς λόγους, οδήγησε σε παραίτηση βασιλιά. Η βρετανική μοναρχία, για να επιβιώσει, πρέπει να δείχνει ότι προσαρμόζεται στις κοινωνικές αλλαγές και διατηρεί ένα ηθικό κύρος. Η υπόθεση Άντριου αποτελεί μια από τις σοβαρότερες προκλήσεις για την εικόνα της τα τελευταία χρόνια.
Συμπέρασμα: Η συνεχιζόμενη κρίση γύρω από τον πρίγκιπα Άντριου υπογραμμίζει την ευθραυστότητα της δημόσιας εικόνας της μοναρχίας και την ανάγκη για διαρκή διαχείριση της φήμης σε έναν κόσμο όπου οι πληροφορίες διαδίδονται ταχύτατα.