Η ευρωπαϊκή οδηγία για τις συνδυασμένες μεταφορές στοχεύει στην προώθηση πιο βιώσιμων εμπορευματικών μεταφορών μέσω της αύξησης της ανταγωνιστικότητας των διατροπικών μεταφορών, έναντι των μονομερών οδικών μεταφορών. Η πρόταση επαναβεβαιώνει την υπάρχουσα οδηγία και συμπληρώνει τη δέσμη μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος στις εμπορευματικές μεταφορές, η οποία εγκρίθηκε τον Ιούλιο του 2023. Στόχος της δέσμης μέτρων είναι να υποστηρίξει τον τομέα των εμπορευματικών μεταφορών να πληροί τους στόχους της πράσινης συμφωνίας της ΕΕ.
Οι διατροπικές μεταφορές συνδυάζουν την ευελιξία των οδικών μεταφορών με άλλους τρόπους μεταφοράς, όπως το σιδηροδρομικό, το εσωτερικό πλωτό ή τις θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων, προκειμένου να βελτιώσουν τις περιβαλλοντικές επιδόσεις.
Η πρόταση αναφέρεται επίσης σε πλατφόρμες που θα βοηθήσουν τους οργανωτές μεταφορών να αποδείξουν εάν η λειτουργία τους είναι επιλέξιμη για στήριξη. Επιπλέον, εισάγει εξαιρέσεις από τις προσωρινές απαγορεύσεις οδήγησης κατά το σαββατοκύριακο για τις συνδυασμένες μεταφορές, προκειμένου να βελτιωθεί η χρήση των τερματικών σταθμών και άλλων υποδομών.
Οι φορείς εκμετάλλευσης τερματικών σταθμών θα παρέχουν ελάχιστες πληροφορίες στους δικτυακούς τόπους τους σχετικά με τις υπηρεσίες και τις εγκαταστάσεις στους τερματικούς σταθμούς μεταφόρτωσης της ΕΕ.
Αντίνα Βαλεάν, Επίτροπος Μεταφορών της ΕΕ, υπογράμμισε ότι η πρόταση αυτή θα διατηρήσει το ρόλο των φορτηγών στις εμπορευματικές μεταφορές, ενώ ταυτόχρονα θα μειώσει το εξωτερικό κόστος των μεταφορών και θα βελτιστοποιήσει τη χρήση του δικτύου μεταφορών προς όφελος των πολιτών και της οικονομίας.
Η οδηγία για τις συνδυασμένες μεταφορές αποσκοπεί στη μείωση των αρνητικών εξωτερικών επιδράσεων των εμπορευματικών μεταφορών, όπως οι εκπομπές CO2 και η συμφόρηση, υποστηρίζοντας τη μετάβαση από τις οδικές μεταφορές στις σιδηροδρομικές, τις εσωτερικές πλωτές και τις θαλάσσιες μεταφορές. Η μετάβαση αυτή θα βοηθήσει στη μείωση των αρνητικών εξωτερικών επιδράσεων των μεταφορών, διασφαλίζοντας παράλληλα την απαραίτητη ευελιξία για την εξυπηρέτηση των εμπορευματικών μεταφορών σε κάθε σημείο της ΕΕ.
Το κόστος των μεταφορών και η ανεπάρκεια της εσωτερικής κόστους αποτελούν παράγοντες που επηρεάζουν το εξωτερικό κόστος. Συνεπώς, η οδηγία για τις συνδυασμένες μεταφορές δημιουργεί ένα πλαίσιο που υποστηρίζει την αύξηση του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος των διατροπικών και συνδυασμένων μεταφορών και ενθαρρύνει τη μετακίνηση από αποκλειστικά οδικές μεταφορές.
Η τροποποιημένη οδηγία θα προωθεί τις διατροπικές και συνδυασμένες μεταφορές. Οι διατροπικές μεταφορές είναι μια μορφή πολυτροπικών εμπορευματικών μεταφορών, στην οποία τα εμπορεύματα μεταφέρονται σε κλειστές μονάδες φόρτωσης όπως εμπορευματοκιβώτια, κινητά αμάξωματα ή ημιρυμουλκούμενα. Στις συνδυασμένες μεταφορές, το μεγαλύτερο μέρος μιας μεταφοράς εκτελείται με σιδηρόδρομο, εσωτερικές πλωτές οδούς ή θαλάσσιες μεταφορές.
Η τροποποίηση της οδηγίας περιλαμβάνει τρεις κύριες διατάξεις για την προώθηση των διατροπικών μεταφορών. Αυτές συμπεριλαμβάνουν την απαλλαγή όλων των διατροπικών μεταφορών από άδειες και ποσοστώσεις, τη θέσπιση ενός εθνικού πλαισίου πολιτικής για τη διευκόλυνση της υιοθέτησης των διατροπικών μεταφορών και την απαίτηση διαφάνειας για τους διατροπικούς τερματικούς σταθμούς μεταφόρτωσης.
Επιπλέον, η πρόταση εισάγει δύο πρόσθετα μέτρα στήριξης για τις συνδυασμένες μεταφορές, συμπεριλαμβανομένης μιας εξαίρεσης από την απαγόρευση οδήγησης κατά τα σαββατοκύριακα, τις διακοπές και τη νύχτα για τα μικρά οδικά σκέλη των συνδυασμένων μεταφορών, καθώς και τη μείωση του μέσου κόστους από πόρτα σε πόρτα των συνδυασμένων μεταφορών.
Η τροποποίηση της οδηγίας έχει ως στόχο την αύξηση της υιοθέτησης των διατροπικών μεταφορών, προκειμένου να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητά τους, προωθώντας έτσι τη βιωσιμότητα των εμπορευματικών μεταφορών.Με μια εντελώς νέα προσέγγιση που θα εστιάζει ιδιαίτερα στις συνδυασμένες μεταφορές, μπορούμε να μειώσουμε τις αρνητικές επιπτώσεις κατά τουλάχιστον 40%. Το εργαλείο υπολογισμού που παρέχεται από τις ψηφιακές πλατφόρμες των εμπορευματικών μεταφορών (eFTI) θα επιτρέπει στους διοργανωτές μεταφορών να αξιολογήσουν εάν είναι επιλέξιμοι για ειδική στήριξη συνδυασμένων μεταφορών.
Επιπλέον, η οδηγία θέτει ειδικό στόχο για τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα των συνδυασμένων μεταφορών προωθώντας την μείωση του κόστους κατά 10% από πόρτα σε πόρτα.
Η οδηγία για τις συνδυασμένες μεταφορές επιπληρώνει τη νομοθεσία για τις σιδηροδρομικές, εσωτερικές πλωτές, θαλάσσιες και οδικές μεταφορές και ελευθερώνει την εσωτερική αγορά. Επίσης, ο κανονισμός που συζητείται επί του παρόντος θα είναι σημαντικός για την ανάπτυξη μεταφορικών υποδομών.
Επιπλέον, η οδηγία διευκολύνει την είσοδο στην αγορά καθιστώντας εύκολα προσβάσιμες τις πληροφορίες σχετικά με τα εθνικά μέτρα στήριξης και καθορίζει την υποχρέωση των φορέων εκμετάλλευσης τερματικών σταθμών να δημοσιεύουν πληροφορίες σχετικά με τις υπηρεσίες που παρέχουν.