Η παραίτηση του Ιάπωνα πρωθυπουργού θέτει τη χώρα σε μια περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας και αναζήτησης ηγεσίας, με το κυβερνών κόμμα να βρίσκεται αντιμέτωπο με πρωτοφανείς προκλήσεις.
Η Παραίτηση Ισίμπα και το Μεγάλο Κενό στην Ηγεσία της Ιαπωνίας
Η παραίτηση του Σιγκέρου Ισίμπα από την πρωθυπουργία της Ιαπωνίας αφήνει την τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου ακέφαλη, πυροδοτώντας ένα σύνθετο πλέγμα πολιτικών διεργασιών. Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη περίοδο για το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (LDP), το οποίο, για πρώτη φορά στη μεταπολεμική του ιστορία, έχει απωλέσει την πλειοψηφία και στα δύο σώματα του ιαπωνικού κοινοβουλίου, γεγονός που περιπλέκει σημαντικά τη διαδικασία διαδοχής. Η απώλεια αυτή επηρεάζει και τον μικρότερο κυβερνητικό εταίρο του LDP, εντείνοντας την αβεβαιότητα.
Η Διαδικασία Εκλογής Νέου Προέδρου του LDP: Βήματα και Προκλήσεις
Το πρώτο και κρισιμότερο βήμα είναι η εκλογή νέου προέδρου για το LDP, ο οποίος θα διαδεχθεί τον Ισίμπα στην ηγεσία του κόμματος. Αν και η επίσημη ημερομηνία δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί, αναμένεται ότι οι διεργασίες θα ξεκινήσουν άμεσα. Η προηγούμενη εσωκομματική εκλογή, το 2024, έθεσε συγκεκριμένα κριτήρια:
* Οι υποψήφιοι έπρεπε να συγκεντρώσουν 20 υπογραφές βουλευτών για να υποβάλουν την υποψηφιότητά τους.
* Ακολούθησε εκτεταμένη εκστρατεία σε όλη τη χώρα.
* Η διαδικασία ολοκληρώθηκε με διπλό γύρο ψηφοφορίας, όπου αναδείχθηκε νικητής ο Ισίμπα.
Σύμφωνα με το καταστατικό του LDP, η ψηφοφορία διεξάγεται ως εξής:
* Κάθε βουλευτής διαθέτει μία ψήφο.
* Ισάριθμες ψήφοι κατανέμονται στα απλά μέλη του κόμματος, αντικατοπτρίζοντας τη βαρύτητα της κομματικής βάσης.
* Εάν κανένας υποψήφιος δεν εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία στον πρώτο γύρο, διεξάγεται δεύτερος γύρος.
* Στον δεύτερο γύρο συμμετέχουν οι δύο επικρατέστεροι υποψήφιοι. Εδώ, η βαρύτητα των ψήφων των μελών μειώνεται σε 47, μία για κάθε νομό, δίνοντας μεγαλύτερο βάρος στην κοινοβουλευτική εκπροσώπηση.
* Στην εξαιρετικά σπάνια περίπτωση ισοψηφίας, η απόφαση λαμβάνεται μέσω κλήρωσης. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο έχει καταγραφεί μόνο μία φορά, το 2010, για την ηγεσία της κοινοβουλευτικής ομάδας στην άνω βουλή.
Από την Κομματική στην Κυβερνητική Ηγεσία: Ένα Πιο Περίπλοκο Μονοπάτι
Η ανάδειξη του νέου προέδρου του LDP δεν σημαίνει αυτόματα την ανάληψη της πρωθυπουργίας. Δεδομένου ότι το κόμμα δεν διαθέτει πλειοψηφία, η Βουλή των Αντιπροσώπων (η κάτω βουλή), η οποία είναι το ισχυρότερο νομοθετικό σώμα στην Ιαπωνία, θα κληθεί να εκλέξει τον επόμενο πρωθυπουργό.
* Οι βουλευτές έχουν τη δυνατότητα να προτείνουν οποιονδήποτε υποψήφιο, συμπεριλαμβανομένων ηγετών της αντιπολίτευσης.
* Εάν δεν επιτευχθεί πλειοψηφία στον πρώτο γύρο, ακολουθεί δεύτερη ψηφοφορία μεταξύ των δύο επικρατέστερων υποψηφίων.
* Η ίδια διαδικασία επαναλαμβάνεται στη Γερουσία (άνω βουλή). Ωστόσο, είναι κρίσιμο να σημειωθεί ότι μόνο τα μέλη της κάτω βουλής είναι επιλέξιμα για την πρωθυπουργία.
* Σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ των δύο σωμάτων, υπερισχύει η επιλογή της κάτω βουλής. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση του 2008, όταν η Γερουσία επέλεξε υποψήφιο της αντιπολίτευσης, αλλά τελικά πρωθυπουργός ορίστηκε ο υποψήφιος του LDP.
Οι Επιλογές του Νέου Πρωθυπουργού και οι Ιστορικές Αναλογίες
Ο νέος πρωθυπουργός, μόλις εκλεγεί, διαθέτει το συνταγματικό δικαίωμα να προκηρύξει πρόωρες γενικές εκλογές. Αυτή η κίνηση κρίνεται συχνά απαραίτητη για να επιδιωχθεί μια σαφής εθνική εντολή, ειδικά σε περιόδους πολιτικής αστάθειας.
Αναλυτές συγκρίνουν την τρέχουσα πολιτική συγκυρία στην Ιαπωνία με το έτος 1994. Τότε, το LDP είχε αναγκαστεί να σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας με το Σοσιαλιστικό Κόμμα και ένα μικρότερο νεοσύστατο κόμμα, παραχωρώντας μάλιστα την πρωθυπουργία στον σοσιαλιστή Τομίτσι Μουραγιάμα. Αυτό το ιστορικό προηγούμενο υπογραμμίζει τις πιθανές προκλήσεις για το LDP, το οποίο καλείται να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο του σε ένα κατακερματισμένο πολιτικό σκηνικό.
Η Ιαπωνία βρίσκεται αναμφίβολα σε μια κρίσιμη καμπή. Η επικείμενη διαδικασία διαδοχής δεν θα δοκιμάσει μόνο την αντοχή και την προσαρμοστικότητα του LDP, αλλά θα επανακαθορίσει και τις ισορροπίες στο σύνολο του ιαπωνικού πολιτικού της συστήματος, με μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην εσωτερική σταθερότητα και τη διεθνή της θέση.