Η σωστή χρήση του κιβωτίου ταχυτήτων μπορεί να φέρει σημαντικά οφέλη στην οικονομία καυσίμου και την ασφάλεια του αυτοκινήτου.
Για να αναγνωρίσουμε πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να αλλάξουμε ταχύτητες, θα πρέπει να δούμε τις οδηγίες του κατασκευαστή που αφορούν την απόδοση του κινητήρα μας.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε σε ποιες στροφές ο κινητήρας αποδίδει τη μέγιστη ισχύ και, ακόμα πιο κρίσιμο, ποια είναι η στροφή που επιτυγχάνεται η μέγιστη ροπή. Στις στροφές αυτές ο κινητήρας δουλεύει στην πιο αποδοτική του ζώνη, παράγοντας το περισσότερο έργο με τη λιγότερη σπατάλη καυσίμου.
Αν λοιπόν θέλουμε να εξοικονομήσουμε καύσιμο, καλό είναι να αλλάζουμε ταχύτητες κοντά στην περιοχή της μέγιστης ροπής.
Για παράδειγμα, σε σύγχρονους υπετροφοδοτούμενους βενζινοκινητήρες, η μέγιστη ροπή εμφανίζεται συνήθως μεταξύ 2.000-2.500 σ.α.λ., ενώ στους diesel κυμαίνεται μεταξύ 1.500-2.000 σ.α.λ. Σε ατμοσφαιρικούς κινητήρες, η μέγιστη ροπή εμφανίζεται γενικά μεταξύ 3.500-4.000 σ.α.λ. Έτσι, αν κάνουμε αλλαγές ταχυτήτων σε αυτές τις στροφές, θα δούμε μεγάλη διαφορά στην κατανάλωση καυσίμου.
Αν στοχεύουμε στην μέγιστη απόδοση του κινητήρα μας, τότε το καλύτερο είναι να αλλάζουμε ταχύτητες όταν οι στροφές ξεπερνούν την μέγιστη ροπή κατά 500-1.000 σ.α.λ.
Τα περισσότερα σύγχρονα αυτοκίνητα διαθέτουν και μία ένδειξη στον πίνακα πληροφοριών που προτείνει στον οδηγό να ανεβάσει ή να κατεβάσει ταχύτητα (αν δεν είναι αυτόματο). Αυτή η ένδειξη μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη για το πότε να αλλάξουμε ταχύτητα.
Με την κατάλληλη επιλογή ταχύτητας, οι στροφές του κινητήρα επιστρέφουν στην ιδανική περιοχή λειτουργίας και έτσι μπορούμε να έχουμε την απαιτούμενη επιτάχυνση.
Θα πρέπει επίσης να γνωρίζουμε ότι η σωστή αλλαγή ταχυτήτων στο κιβώτιο, εκτός από την εξοικονόμηση καυσίμου και την καλύτερη εκμετάλλευση του κινητήρα, μειώνει τη φθορά στα μηχανικά μέρη του κινητήρα και αυξάνει τη διάρκεια ζωής του κιβωτίου και του συμπλέκτη, είτε είναι μηχανικό είτε αυτόματο.